Lời chúa

VĂN HÓA & GIA ĐÌNH

SÁCH báo GIÁO XỨ

HÌNH ẢNH SINH HOẠT

VIDEO

Vui Tết - Trinh Nguyên

Trinh Nguyên

VUI TẾT

iệt Nam Vui Tết lâu và nhộn nhịp hơn các nước Đông Nam Á. Cả nước đồng loạt nghỉ việc, ba ngày. Mùa Xuân, Ngày Tết là nguồn hứng dồi dào của thơ phú.

Mùa Xuân hưởng thụ

Tâm hồn người VN lúc nào cũng man mác xuân thắm tươi. Hưởng thụ, vì Xuân đến rồi đi, không đợi.

Tháng Giêng là tháng ăn chơi

Tháng Hai mưa nụ ái ân ngọt ngào

Nhưng Xuân mau qua.

- Chơi Xuân kẻo lỡ quá thì

Xuân qua nghoảnh lại còn gì là Xuân.

- Xuân rằng xuân chẳng tái hồi

Bốn dài hai ngắn mà lôi xuân vào.

Tuổi trẻ là mùa Xuân.

Tuổi xuân đẹp nhất là 15, 18 đôi mươi. Đẹp cả thể xác lẫn tinh thần, tràn đầy hy vọng, tương lai.

-Tuổi em đương độ thanh xuân

Chợ đời giữa chốn ba quân tìm chồng.

Vườn xuân hoa nở đầy giàn

Ngàn con bướm lượn cho tàn nhị hoa.

Duyên dáng nơi người con gái.

- Trèo lên cây bưởi hái hoa

Bước xuống vườn cà hái nụ tầm Xuân

Nụ tầm Xuân nở ra xanh biếc

Em đi lấy chồng em tiếc lắm thay

Ngại vì một miếng trầu cay

Sao anh chẳng hỏi những ngày còn thơ.

Chí khí cả nơi con trai .

Mưa Xuân lác đác vườn đào

Công anh đắp đất, ngăn sào trồng hoa.

Ai làm gió táp mưa sa

Cho cây anh đổ cho hoa anh tàn

Người trẻ có mặt tạo ra những vui chơi nơi công cộng tìm hiểu và kết đoàn.

- Ngày xuân con én xôn xao

Nam thanh nữ tú ra vào Chùa Hương

- Hôm nay là buổi hội Lim

Nhớ em nên phải đi tìm em đây

Mùa xuân trẩy hội

Ngày Xuân, dân chúng tuốn đến các nơi thờ tự để khấn bái cầu an. Gặp gỡ và vui chơi. Người dân quanh năm lam lũ làm ăn, chỉ biết vui thú dịp Tết đến:

Ngày xuân con én đưa thoi

Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi

Cỏ non xanh tận chân trời

Cành lê trắng điểm một vài bông hoa

Thanh minh trong tiết tháng ba

Lễ là tảo mộ, hội là đạp thanh

Gần xa nô nức yến oanh

Chị em sắm sửa bộ hành du xuân.

(Nguyễn Du)

Trong Bích Câu Kỳ Ngộ, tác giả (vô danh) kể sự gặp gỡ tình cờ của Tú Uyên và Giáng Kiều:

Thành Tây có cảnh Bích Câu

Cỏ hoa góp lại một màu xinh sao

Đua chen Thu Cúc, Xuân Đào

Lựu phun lửa Hạ, mai chào gió Đông

Xanh xanh dẫy liễu ngàn thông

Cỏ lan lối mục, rêu phong dấu tiều

Một vùng non nước đìu hiu

Phất phơ gió trúc, dặt dìu mưa hoa...

Nguyễn Nhược Pháp tả cảnh viếng Chùa trong ngày xuân, cả nhà cùng đi, cầu duyên lành vận may cho cả năm.

Hôm nay đi Chùa Hương

Hoa cỏ mờ hơi sương

Cùng thày me em dậy

Em vấn đầu soi gương

Khăn nhỏ đuôi gà cao

Quần lĩnh áo the mới

Tay cầm nón quai thao.

Hiếu kính bậc sinh thành

Mùa Xuân là những ngày gần gũi, nghĩ lại công ơn sinh thành và dưỡng dục.

- Công cha như núi ngất trời

Nghĩa mẹ như nước ngời ngời biển Đông

Núi cao biển rộng mênh mông

Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi.

-Ngày đêm khấn nguyện cầu Trời

Cầu cho cha mẹ sống đời với con

Khi các đấng sinh thành khuất đi, mới thấy cô đơn, ngậm ngùi nhớ thương.

- Còn cha, gót đỏ như son

Mất cha, gót mẹ gót con đen xì

- Có cha có mẹ thì hơn

Không cha không mẹ như đàn không dây

- Gió đưa cây cửu lý hương

Xa cha xa mẹ thất thường bữa ăn.

Sầu riêng, cơm chẳng muốn ăn

Đã bưng lấy bát, lại dằn xuống mâm.

Lời chúc đầu năm

Ngày đầu năm, gặp nhau ai cũng có lời chúc Tết. Những lời thông dụng, cần thiết : Phúc Lộc Thọ. An Khang Thịnh Vượng. Vạn Sự Như Ý. Sống Lâu Trăm Tuổi. Tân Xuân Vạn Phúc. Con Đàn Cháu Đống. Tiền Vào Như Nước. Tiền Rừng Bạc Biển. Đa Tài Đa Lộc. Thăng Quan Tiến Chức

Và đơn giản trong cảnh nghèo, như Trần Tế Xương. Theo thi sỹ chúc ‘‘giầu, sang, mua quan, đông con’’. Đều không đạt được. Nghèo đến nỗi con gà không có thóc vương vãi rơi rụng mà lượm:

Lẳng lặng mà nghe nó chúc nhau

Chúc nhau : trăm tuổi bạc đầu...

Phen này ắt hẳn gà ăn bạc

Đồng rụng đồng rơi lọ phải cầu

Mùa Xuân không riêng một ai

Nhiều văn thi sỹ, đại diện quần chúng, diễn tả mùa xuân theo cảm hứng và hoàn cảnh khác nhau.

Huy Cận nêu rõ ‘‘Ý xuân’’ qua tình đời

Khuya nay trong những mạch đời

Mùa xuân dậy thức lòng ngươi héo hon.

Ngón tay tưởng búp Xuân tròn.

Có người ra dạo vườn non thẫn thờ

Nguyễn Bính mô tả cảnh đất nước thanh bình, con đò ngang sông

Xuân đã đem mong nhớ trở về

Lòng cô gái ở bến Xuân kia

Cô hồi tưởng ba Xuân trước

Trên bến cùng ai đã nặng thề

Nhưng rồi người khách tình Xuân ấy

Đi mãi không về với bến Xuân.

(Cô lái đò)

Tản Đà Nguyễn Khắc Hiếu chú trọng ăn uống ba ngày Tết.

Gặp Xuân ta giữ Xuân chơi

Câu thơ chén rượu là nơi đi về

Hết xuân, cạn chén Xuân thề

Nghìn thu nét mục Xuân đề vẫn xuân

Đinh Hùng ghi lại kỷ niệm trong đời qua bài ‘‘Bướm Xuân’’

Em trở về đây với bướm Xuân

Cho tôi mơ ước một đôi lần

Em là người của ngày mai xa lắm

Lòng cũ hai ta cũng chẳng gần.

Đoàn Văn Cừ tả chợ Tết quen thuộc tưng bừng khắp nơi. Từ thành thị đến thôn quê. Già trẻ lớn bé, trai gái vui xuân. Quần áo mới. Hoa lá xinh tươi. Mua sắm, chào hỏi và mong chúc.

Giải mây trắng đỏ dần trên đỉnh núi

Sương hồng lam ôm ấp mái nhà tranh

Trên con đường viền trắng mép đồi xanh.

Người các ấp tưng bừng ra chợ Tết

Họ vui vẻ kéo hàng trên cỏ biếc

Những thằng cu áo đỏ chạy lon thon

Vài cụ già chống gậy bước lom khom

Cô yếm thắm che môi cười lặng lẽ

Thằng em bé nép đầu bên yếm mẹ

Hai người thôn gánh lợn chạy đi đầu

Con bò vàng ngộ nghĩnh đuổi theo sau...

Nhà thơ tài ba Hàn Mặc Tử cho biết những ngày Tết ở thôn quê, khó quên của tuổi thơ hồn nhiên, quần áo mới, món ăn bánh trái, pháo đốt, hội hè.