Tưởng Nhớ Tổ Tiên - Phạm Bá Nha

 

gười VN nặng tình với tổ tiên, nhớ và báo ơn sinh thành, nên thường gọi là ‘đạo Hiếu’ hay ‘đạo Ông bà’ Không chỉ thương nhớ ngày ông bà, cha mẹ, người thân khi qua đời, mà còn nhớ mãi, cụ thể là trong năm ngày giỗ, lễ thanh minh, sửa mộ...

Riêng người công giáo dành tháng 11, ‘Tưởng Nhớ Tổ Tiên’. Lòng hiếu thảo này phát xuất từ quan niệm dân gian.

Cây có gốc trở thành xanh ngọn

Nước có nguồn mới bể rộng sông sâu

Con người nguồn gốc từ đâu 

Tự thượng nguồn Thiên Chúa thẳm sâu

Đến cha đến mẹ rồi sau mới có mình.

 

Tuổi thọ Chúa ban mới có. Kéo dài tuổi đời lại là kéo dài nỗi khổ. Sống và chết là khởi điểm và kết thúc cuộc đời. Từ đêm tối chúng ta ra đời, và chúng ta từ giã cõi đời để vào bóng đêm.

 

Hai biến cố cần suy nghĩ

Tính tuổi thọ trong ngoài bảy chục

Mạnh giỏi chæng là tám mươi

Mà phần lớn chỉ là gian lao khốn khổ

Cuộc đời thấm thoát chúng con đã khuất rồi

(TV 89, 10)

 

Nhưng nghĩ đến những ngày cuối đời, ai cũng run sợ, mình đã đi đúng và tốt con đường mình đi. Có đem lại lợi ích gì mai sau, hay còn vướng mắc...

Xin nhớ rằng :

 

Đời con là một kiếp phù du

Loài người Chúa dựng nên thật mỏng manh quá đỗi !

Sống làm người, ai không phải chết,

Ai cứu nổi mình thoát quyền lực âm ty ?

(Tv 88,48-49)

 

Chúa đưa ta vào đời, Chúa lại đón ta về với Ngài. Như thi hào R. Tagore ví đời như nụ hoa sớm nở tối tàn, thật nhiệm mầu. Ông bà cha mẹ, những người đã ra đi trước, vào trong cõi thiên thu, nơi trường sinh.

Khi con vào đời, chính tay Ngài nâng niu

Dẫn dắt con từng ngày trong cuộc sống

Khi con lìa đời, cũng tay Ngài thương yêu

Đón rước trong nhà Ngài đến muôn đời

Như hoa nở trong sương mát rừng đêm

Đời con nở trong mầu nhiệm ơn Ngài

Sống chết là cho khi Ngài còn đấy

Sợ hãi làm gì khi Chúa ở bên.

(Bài ca mới. R. Tagore)

 

Tổ tiên chúng ta đã sống cho ra sống. Nghĩa là chấp nhận trọn vẹn vui buồn, hạnh phúc, khổ đau, phản bội,khinh chê...Sống như thế, Tổ Tiên cũng can đảm chết cho ra chết, theo nghĩa như Chúa Kitô trải qua khi bị Giuđa phản bội (Mt 26,2-25),  Phêrô chối bỏ lánh mặt (Mt 27, 69-75), bị dân chúng bỏ rơi kết án nặng nề (Mt 27, 20-26), đau đớn trong giờ hấp hối (Mt 27, 45-50), và vác Thánh Giá lên núi Sọ (Ga 19, 17). Chết cho ra chết là chết trong bình an, và biết tha thứ (Lc 23, 34). Đó là hoàn thành trong phó thác sự sống cho Chúa (Lc 23, 46).

 

Khôn ngoan quí hơn tuổi thọ. Chúa Kitô chỉ sống có 33 năm.  So với tuổi 70, thì còn quá trẻ, nhưng không phải vì thế mà đời Ngài ‘nửa cuộc đời dang dở mà đã phải ra đi’ (Is 38, 10). Nhưng Ngài đã hoàn tất công trình cứu chuộc nhân loại. 

 

Tuổi thọ đáng kính không bởi sống lâu, cũng không so với số tuổi. Đối với con người sự ‘khôn ngoan qúi hơn tóc bạc’ (Kn 4, 8-9). Kẻ khôn ngoan là biết đếm tháng ngày mình sống để xem mình đã ‘khôn ngoan trong ơn thánh’ tới đâu.

-  Xin lạy Chúa, chúng con đếm tháng ngày mình sống

 Ngõ hầu tâm trí được khôn ngoan. 

(Tv 89, 12).

- Lạy Chúa, xin dạy cho con biết

Đời sống con chung cuộc thế nào,

Ngày tháng con đếm được mấy mươi

Để hiểu rằng kiếp phù du là thế.

ấy tuổi đời con, Chúa cho một vài gang tấc

Kiếp sống này Chúa kể bằng không

Đứng ở đời, thật con người chỉ là hơi thở

Thấp thoáng trên đường tựa bóng câu

Công vất vả ngược xuôi : làn gió thoảng

Ky cóp mà chẳng hay ai hưởng dùng.

(Tv 39, 5-7)

Cả đời phụng thờ Chúa, tổ tiên chúng ta đã là tôi tớ công chính, trung thành của Ngài. Tin rằng Ngài sẽ thưởng công xứng đáng.

Từ nhỏ dại tới nay tôi đã già cả,

Chưa thấy người công chính bị bỏ rơi...

Hoặc dòng giống phải æn mày thiên hạ

Ngày ngày họ thông cảm và cho mượn cho vay

Dòng giống mai sau hưởng phúc lành.

(Tv 37, 25-26)

Xin ơn trợ lực nơi tổ tiên

Khi nhớ tổ tiên, con cháu cho việc cầu kinh, xin lễ cầu  khấn cho các ngài là quan trọng. nhưng đừng quên xin các ngài cầu thay nguyện giúp cho chúng ta. Tổ tiên đã qua đời, thời phúc đã hết, thời tội phải đền. Các ngài không làm gì sinh phúc cho họ. Nhưng chúng ta có hy vọng trong đó có vị đã được nên Thánh.

   

Bà Maria Simma, người Áo, được đặc sủng là các linh hồn hiện về thæm viếng (như Thánh GM. Viannê), qua đời næm 82 tuổi . Trong tác phẩm bà viết về ‘các linh hồn trong luyện ngục’, cho biết các linh hồn khao khát người còn sống dự lễ, xin lễ, lần chuỗi, ngắm đường Thánh Giá, làm việc bác ái...cầu nguyện cho họ. Khi được lên Thiên Đàng, các ngài không quên cầu bầu cho chúng ta còn ở trần gian. ?

(Xin xem bài ‘Luyện ngục nơi huyền bí của các linh hồn’, Báo GXVN số 11.2009)