Tết Kỷ Hợi đọc chuyện Heo - Thi Chương

 

ăm nay Tết Kỷ Hợi, năm con Heo, con vật quen thuộc trong nhà, hiền lành chăm chỉ, dễ nuôi, ăn no ngủ kỹ, đẻ nhiều có người nuôi, không phải làm gì, được bưng đồ ăn đến tận nơi. Cuối cùng bị người ta giết. Xin cùng nhau đọc tóm lược một số truyện về HEO.

 

 Thánh Kinh thuật lại:

1.      Luật Maisen cấm người Do Thái ăn thịt heo, tuy heo có móng rẽ, nhưng không nhai lại thì cấm không được ăn thịt và cũng đừng đụng vào,vì là con vật dơ (x. Lv 11, 2-8)

2.      Đời vua Antiochus Epiphane (174-164) bách hại Đạo ép người Do Thái ăn thịt heo là luật Maisen cấm (2Mcb 6,18-31)

3.      Bảy anh em cùng bà mẹ bị bắt. Lý hình dùng gậy và roi gân bò đánh đập tàn nhẫn, bắt ăn thịt heo. Bảy anh em dũng cảm lần lượt chết trước mặt mẹ. (2Mch 7, 1-42)

4.      Chúa Giêsu khuyên  Môn Đệ: Đừng ném ngọc trai cho heo dày xéo dưới chân, rồi cắn lại ngươi. (x. Mt,7,6)

5.      Phiền trách người giả hình, hay sa ngã, hư hỏng, Thánh Phêrô ám chỉ qua tục ngữ:  Chó mửa ra rồi lại liếm. Heo vừa tắm sạch, lại lăn vào bùn. (2Pr 2, 22)             

6.      Chúa Giêsu truyền cho lũ qủi ra khỏi người ấy. Qủi xin phép nhập vào đàn heo ăn gần đó. Vì heo là nơi cư trú ưa thích của loài qủi (x. Mt 8,28-33)

7.      Người con hoang đàng, sau khi nhận gia tài của cha chia cho, đi xa ăn chơi phung phí. Hết tiền của, phải đi ở đợ, chăn heo, đói, thèm ăn bã đậu của heo trong nhà của cha. Hối hận,  hối hận nên anh đã trở về gia đình (x. Lc, 15,11-16)

(Sh Trần Công Lao. Q 2. “12 Con Vật Biểu Tượng”: Ngựa Dê Khỉ Gà Chó Heo. 2014, ttr.604-609)

 

 

Văn học VN viết :

8.      Truyện ngụ ngôn “Lục Súc Tranh Công”, vô danh, gồm 453 câu, thể nói lối. Sáu gia súc trong nhà, tranh luận nhau về công trạng mình. Sáu con đó là:

Trâu   : làm ăn vất vả, ra lúa, gạo, ngô, đỗ,

Chó    : coi nhà giữ trộm

Ngựa : đem chủ về quê, đánh đông dẹp bắc

Dê     : quan trọng trong tế lễ

Gà    : gáy sáng, xem giò,

Heo   : có công trong quan, hôn, tang, tế

Heo bị gà chỉ trích phản bác lại:

 

Chú gà chớ lung lăng múa mỏ

Giữ, có ngày cắn cổ chẳng tha

Ghét thương thì mặc lượng chủ nhà

Chớ thóc mách kiếm lời phỉ bang

Như các chú lao đao đã đáng

Heo thong dong, ăn nhày mặc heo

Nội hàng trong lúc súc với nhau

Ai sánh đặng mình béo tốt ?

 

Và heo khoe thành tích công trạng trong nhà :

 

Thảy thảy cũng lấy heo làm trước

Bởi gà nhỏ nói lời lấn lướt

Nên phải phân ít chuyện mà nghe

Dễ heo nào có dạ dám khoe?

Khắn khắn cũng lo làm việc phải

Heo cũng biết đền ơn báo ngãi

Heo cũng hay tiêu họa trừ tai

Toái thân phấn cốt chi nài?

Nát thịt tan xương bao quản

Lòng thờ chú ngay đà tỏ rạng.

(sđd. Tr.581)

           

Sáu con vật tranh luận gay gắt, nhờ chủ khéo léo dàn xếp nên công việc trong nhà chạy đều trở lại.

 

9.      Thi sỹ Yên Đổ Nguyễn Khuyến (1835-1909) viết bài ‘‘Lụt hỏi thăm bạn’’

 

Ai lên nhắn hỏi bác Châu Cầu

Lụt lội năm nay bác ở đâu?

Mấy ổ lợn con rày lớn bé?

Vài gian nếp cái ngập nông, sâu?

Phận thua, suy tính càng thêm thiệt

Tuổi cả, chơi bời họa sống lâu

Em cũng chẳng no mà chẳng đói

Thung thăng chiếc lá, rượu lưng bầu

(sđd. Ttr.570-582)

 

10. Nhà thơ Nguyễn Bính (1918-1966) viết ‘’Tết của mẹ tôi’’:

 

Nuôi hai con lợn tự ngày xưa

Mẹ tôi đã tính, Tết là vừa

Trữ gạo nếp than, mẹ gói giò

Dọn nhà, dọn cửa, rửa bàn thờ

Giết lợn, đổ xôi, lại giết gà

Suốt đêm giao thừa mẹ tôi khấn

Lẩm nhẩm cầu kinh Đức Chúa Bà

 

11. Thi sỹ Linh Mục Trần Lục (1825-1899) dạy con gái thật kỹ, trong tập thơ

 

“Nữ Tắc Thường Lễ” ghi:

Lọ tương lọ mắm lọ cà

Nồi niêu bát đĩa cùng là lọ dưa

Chiếu chăn đồ vật trong nhà

Dọn đâu vào đấy mới là nữ nhi

Trâu bò gà lợn giống gì

Hễ mà tối đến tức thì phải coi

Cho ăn cho uống hẳn hoi

Chuồng chõi đóng rồi đâu đấy cho yên

(c. 165-172)