Lời chúa

VĂN HÓA & GIA ĐÌNH

SÁCH báo GIÁO XỨ

HÌNH ẢNH SINH HOẠT

VIDEO

Sách Viết Về Đức Giáo Hoàng Phanxicô - Phạm Bá Nha

SÁCH VIẾT VỀ

ĐỨC GIÁO HOÀNG PHANXICÔ

Phạm Bá Nha

(hình phụ hoạ 1 trong những sách viết về ĐTC)

ó đủ loại tác phẩm được tác giả viết về ĐGH Phanxico : Tiểu sử, nếp sống, những bài giảng, diễn văn, thông điệp, công du, truiều yết, phỏng vấn, các vấn đề nóng bỏng, thời sự…

Trong đó một số sách viết về ĐGH Phanxicô và được giới truyền thông VN chuyển ngữ và phổ biến. Ở đây chúng tôi xin lược qua một số tác phẩm để tìm hiểu con người đang được ngưỡng mộ khắp nơi. Thiết nghĩ đây cũng là ‘’tỏa mùi chiên’’, dễ gì có trong thời nay. Một di sản to lớn của triều đại Phanxico cho hậu thế.

1. Đức Jorge Mario Bergoglio, Một Tiểu Sử Trí Thức.

Tác giả Massimo Borghesi, nxb Jaca Book. 9.11.2017

Tưởng nhớ Alberto Methol Ferré, tư tưởng gia người Urugay (+ 2009)

Sau đây là nhận xét của Guzman Carriquy, thư ký UB GH về châu Mỹ Latinh: Tư tưởng viết trong sách là đào tạo trí thức của Đức Jorge Mario Bergolio, bắt nguồn từ :

- Đức Phanxico xuất thân từ Argentina, tu học, nhập Dòng Tên … Mục vụ chuẩn bị cho cộng đoàn nhỏ hơn là rộng lớn.

- Được chọn thay thế Thánh Phêrô, Đức Phanxicô hành xử với ơn Chúa Thánh Thần.

2. François Le Réformateur. De Buenos Aires à Rome

(Phanxicô người cải cách, từ Buenos Aires đến Roma)

Tác giả : Sử gia người Anh, Austen Ivereigh, nxb Emmanuel 2017

Sách dày 590 trang. Là tác phẩm trổi vượt hơn tìm hiểu về trí tuệ, văn hóa, thiêng liêng con người tu sỹ của Đức Phanxicô. Tác giả qua tận nơi hỏi tại chỗ viết :

Phần I: Tu sỹ trẻ 21 tuổi, 1958, của Dòng Tên tại Argentina, từ tu sỹ nhanh chóng lần lượt làm giám đốc nhà Tập, 1972, Bề trên Giám Tỉnh, 30 tuổi. Cha đã “cải cách” Dòng Tên tại Argentina, được khen và cũng bị chống đối. Roma vẫn tín nhiệm bổ nhiệm Giám Mục phụ tá, rồi kế vị HY Quarracino tại Buenos Aires.

Phần II : Sáng kiến mục vụ chưa ai làm, của :

- Giám Mục mang mùi chiên

- Người sống cho người khác

- Hồng Y cánh tả

3. KÍNH THƯA ĐỨC THÁNH CHA

Hàng ngày có hàng trăm thư, tin nhắn của các em gửi đến ĐGH. Tất cả gom lại, cho vào thư mục, ngay cả những tờ giấy nhỏ ném lên xe Giáo Hoàng, trong lần gặp giáo dân. Các thư lần lượt nhà xuất bản Gallucci ấn hành. Trong tập sách nhỏ đầu tiên gồm 30 lá thư được chọn và hình vẽ của đại diện khắp nơi gửi cho ĐGH Phanxicô. Tiền thu được cho vào qũy từ thiện ‘‘Nhi Đồng của Giáo Hoàng’’. Lần đầu, sách phát hành 3.2016. Có tựa đề ‘’Kính Thưa Đức Thánh Cha’’: Thư Giáo Hoàng trả lời cho trẻ em trên thế giới (Dear Pope Francis: The Pope Answers Letters from Cildren Around the World).

Sách này được ĐC Phêrô Nguyễn Văn Viên Gm Giáo phận Vinh, kiêm Chủ tịch Ủy Ban Mục Vụ Giới trẻ và Thiếu Nhi thuộc HĐ GM VN giới thiệu, 21.7.2018.

Đức cha viết : Trong sứ mệnh rao giảng Tin Mừng Nước Thiên Chúa, Đức Giêsu dành nhiều thời giờ huấn luyện các Môn Đệ, tiếp tục sứ mệnh Người. Giáo huấn Chúa Giêsu luôn mới mẻ. Chẳng hạn: Nếu anh em không trở nên như em nhỏ, thì chẳng được vào nước Trời (Mt 18,3). ĐGH Phanxicô luôn quan tâm đến giới trẻ nhất là thiếu nhi. Cuốn sách này là thể hiện điều đó…

Nội dung sách gồm những câu hỏi và trả lời đơn sơ của các em và ĐGH giúp các em và độc giả cảm nghiệm được sự gặp gỡ mật thiết của nhữn trái tim trẻ thơ với trái tim người cha khả kính. Những trái tim xa nhau về tuổi tác nhưng gần nhau về quan tâm và sứ mệnh quan tâm và sứ mệnh cần thiết, biến đổi trên bình diện cá nhân và cộng đoàn.

Những câu trả lời của ĐGH mở ra cho các em và độc giả viễn ảnh mới, tương lai tốt đẹp hơn. Đòi hỏi luôn trở về, tìm hiểu, biến đổi dưới ánh sáng Chúa Kitô trong lịch sử nhân loại.

Chúc các em thiếu nhi và độc giả luôn bình an

Ngày 15.7. 2018.

Phêrô NGUYỄN VĂN VIÊN

Chủ Tịch UB Mục Vụ Giới Trẻ và Thiếu Nhi

(vietcatholic 21.7.2018)

Xin trích một vài đoạn trong tuyển tập ‘’Thư gửi Giáo Hoàng Phanxicô’’ (Letterine a Papa Fracesco) của mấy em. Các thư này trao nhà Vatican Alessandra Buzzetti do sáng kiến của ông Tom McGrath và sẽ được nxb Gallucci từ từ ấn hành.

- Mauro, 9 tuổi : Con muốn nói với cha về hòa bình, để cha cầu nguyện và cha làm những gì cha có thể làm để tránh chiến tranh.

- Giulia, 10 tuổi: Con không tin ai, chỉ tin cha mẹ con. Con muốn mình luôn dễ thương, tươi cười và mạnh mẽ ngay cả giây phút khó khăn.

- Concetta, 9 tuổi: Giáo Hoàng Phaxicô thân mến, Thay vì viết cho ông già Noel, con viết cho Cha

- Luziza ở Tây Ban Nha: Con muốn nói với cha là con muốn làm maxơ. Con không dám nói cha mẹ con. Con có ý định này năm 10 tuổi…Cha cho con lời khuyên về ơn gọi của con. Con gửi cha 15 euros trường hợp trả lời. Nếu không, thì cha cho người nghèo. (phanxicovn. 17.1.2016)

4. SỨC MẠNH CỦA ƠN GỌI (La force de la vocation. La vie consacrée aujourd’hui).

Sách mỏng, 120 trang, ra mắt 3.12.2018, được dịch ra 10 thứ tiếng. Nội dung là buổi trò truyện, 4 tiếng đồng hồ giữa ĐGH với nhà truyền giáo Tây Ban Nha Fernando Prado, tại Santa Marta, tháng 8.2018. Đề cập đến chủ đề ơn gọi, đời sống thánh hiến, nhiệm vụ người tận hiến, những cuộc đấu tranh khó khăn mà Giáo Hội ngày nay đối diện. ĐGH dùng các ví dụ từ cuộc sống kinh nghiệm chính đời mình.

Sách chia làm 3 chương :

- Nhìn vào quá khứ với lòng biết ơn

- Sống hiện tại với sự đam mê

- Hướng về tương lai và hy vọng (Vietcatholic 1.12.2018)

5. NÓI VỚI CON TIM

Nguyên tác là ‘‘Speaks to Our Hearts’’ do nxb Bayard, 13.5.2018, Tiến sỹ Trần Mỹ Duyệt chuyển ngữ, phát hành tại VN. Sách gồm 12 trích đoạn từ bài giảng, huấn từ của ĐGH Phanxico. 12 chủ đề xoay quanh đời sống đức tin.

Nguyên TGM Giuse Ngô Quang Kiệt đề tựa :

Đức Thánh Cha Phanxico là một ân huệ của Chúa Thánh Thần không chỉ cho Giáo Hội Công Giáo, nhưng cho toàn thế giới. Đó là nhận định của Đức TGM Anh giáo Justin Welby.

Tôi đặc biệt ấn tượng với biện chứng RA-VÀO nơi ĐTC Phanxicô.

Khi ngài đi ra vùng ngoại ô để giúp đỡ người nghèo khổ, tù đày, tỵ nạn vô gia cư, thất nghiệp, bất hạnh bị bỏ rơi, ngài đi vào lòng thế giới.

Khi ngài từ bỏ dinh tông tòa thâm cung kín cổng cao tường, ra ở nhà khách Martha bình dị giữa mọi người, ngài đi vào lòng nhân loại.

Khi ngài từ bỏ những bài diễn văn soạn thảo công phu, uyên bác, để nói những lời đơn sơ mộc mạc, ngài đi vào trái tim con người

Đó là cuộc gặp gỡ giữa con người với con người. Đó là cuộc đối thoại lòng với lòng. Đó là ngôn ngữ của trái tim nói với trái tim.

Thái độ đó, cử chỉ đó, lời nói đó không chỉ thắp lên niềm vui tươi ấm áp của Tin Mừng, mà còn khơi dậy tâm tình cao thượng, quảng đại, dấn thân nơi con người.

Thấy được hiệu quả kỳ diệu đó, The Word among US Press đã trích dẫn và xuất bản những lời nói của ngài trong các dịp đặc biệt. Tiến sỹ Trần Mỹ Duyệt đã dày công chuyển sang Việt ngữ để người VN nghe được tiếng vị chủ chăn nhân hiền

Tôi trân trọng giới thiệu tập sách ‘‘NÓI VỚI CON TIM’’. Tôi tin rằng quyển sách sẽ được mọi người đón nhận, yêu thích. Nhưng tôi còn kỳ vọng quyển sách sẽ khơi lên động lực sống đạo và truyền đạo cho Giáo Hội VN và người VN trên toàn thế giới.

Châu Sơn, ngày Khánh Nhật Truyền Giáo 2017

Giuse NGÔ QUANG KIỆT

Nguyên Tổng Giám Mục Hà Nội

6. TIN MỪNG MÁ KỀ MÁ

Sách mỏng, do nhà báo Paola Bergamini thuật lại Cha Stefano Pernet, sáng lập dòng Các Nữ tu bé nhỏ của Đức Mẹ Lên Trời. Sách được ĐGH đề tựa, do nxb Piemme ấn hành, 6.3. 2018. ĐGH nhấn mạnh : Việc loan báo Tin Mừng thực hiện các chứng tá của sự gần gũi và bác ái. Loan báo Tin Mừng khiến chúng ta má kề má, áp má chúng ta lên má những người đau khổ. Cử chỉ rao giảng Chúa Giêsu Kitô tốt hơn bất cứ bài giảng nào. Chúng chạm đến con tim của ngay người ở xa. Sức mạnh duy nhất không thể cưỡng lại sự ngọt ngào Lòng Thương Xót Chúa.

Trong sách có nhiều chuyện từ cuộc sống, viết từ gương mặt, sự cống hiến, cử chỉ bác ái. ĐGH kể kinh nghiệm riêng về hai người : 1) sơ Anna Antonia, ‘’khi tôi chào đời được một ngày, sơ đang ở nhà tập Dòng ĐM Lên Trời đến nhà bế tôi. Chúng tôi còng giữ liên lạc tới khi sơ qua đời. 2) Một đàn ông, bạn đồng nghiệp của bố ngài, biết được gương mặt mẫu tử của Giáo Hội, đã bảo vệ các nữ tu của ĐM, sau khi được mẹ Bề Trên chăm sóc. Tác giả viết về cha Stefano Pernet : Cha sinh tại Pháp sau cách mạng Pháp, khoảng 1800, đã cống hiến đời giúp đỡ các gia đình khu phố xuống cấp tại Paris. Cha để lại di sản cho các Nữ Tu ĐM Lên Trời trên khắp thế giới. Cha được Thánh GH Gioan Phaolo6 II công nhận là Đấng Đáng Kính, 1983. (Vatican News 5.3.2018)

7. PHANXICÔ, NGƯỜI ARGENTINA

Tác giả : Ký giả Arnaud Bédat, nxb Flammarion, 2014. Sách được tác giả trao tặng ĐGH trên máy bay viếng thăm Georgia và Azerbaidja. Nội dung tò mò muốn biết :

- Tác giả đến Argentina, đi Buenos Aires gặp nhiều người thân quen, đến tận nơi xem, thở không khí trong lành, hòa với bầu khí ngài đã sống, tiếp xúc những người gần, làm việc với ngài suốt thời gian qua. Để họ nói tiếng nói của họ, lắng nghe lời chứng của họ.

- Đức TGM Jorge Mario Bergolio về Roma, đầu tiên là kính viếng Đức Mẹ tại đề thờ Đức Bà Cả. Bình thản bước vào Mật Nghị Hồng Y…Mỗi lúc càng hồi hộp khi được chọn làm Giáo Hoàng và chọn tên Phanxicô. (vietcatholic 16.12. 2018)

8. KHIÊM TỐN CON ĐƯỜNG ĐẾN VỚI THIÊN CHÚA

và GIỮA NHỮNG CĂN BỆNH THAM NHŨNG

Hai cuốn này được ĐGH viết 2006, Vatican phát hành 2013, sau khi ngài được bầu làm Giáo Hoàng

9. DANH CHÚA LÀ LÒNG THƯƠNG XÓT (The Name of God is Mercy)

Phát hành năm Thánh Lòng Thương Xót. 2016. 150 trang. Sách viết theo hỏi- trả lời. Sách đầu tiên trong triều đại Phanxicô :

Qua nói chuyện thoải mái tự nhiên không gò bó, với nhà báo kỳ cựu Andrea Tormielli, ĐGH trình bày:

- ĐGH nhắc lại : ‘’Tôi là ai mà phán xét’’ người khác (2013). Nói về người đồng tính, người ta không nên chỉ xác định do căn dạng tính dục của họ. Giáo Hội không lên án con người nhưng mang lại cuộc gặp gỡ với tình yêu hối cải nhờ Lòng Thương Xót của Thiên Chúa. Nhân loại đang bị thương trầm trọng. Giáo Hội cần thể hiện lòng nhân từ với người đồng tính, ly dị, tái hôn ngoài Giáo Hội, cấm rước lễ.

- Muốn phê bình người bảo thủ trong Giáo Hội, đang kìm hãm lòng Thương Xót với danh nghĩa giáo điều. Dường như ĐGH gặp phản ứng gay gắt từ những người bảo thủ, lo ngại ngài đang phá hoại giáo huấn truyền thống đạo đức. Mỗi cá nhân vẹn toàn phẩm giá. Không cho là tốt hay xấu. Đừng quên Thiên Chúa yêu thương, chúng ta được sinh ra để đón nhận tình yêu vô biên của Ngài.

- Kêu gọi : Hãy tiếp cận nhiều với những người sống bên lề xã hội, người đau khổ, nạn nhân bất công. Chúng ta cần liên lạc với họ cho họ cảm thấy gần gũi mà không để bị bóp nghẹt và tha hóa.

- Cảnh báo chống lại sự kiêu hãnh, đạo đức giả và tự mãn trong Giáo Hội. Lãnh đạo Giáo Hội coi chừng ‘‘chước cám dỗ’’ cho mình công chính hay hoàn hảo. (vietcatholic 1.12.2016)

MƯỜI QUYỂN SÁCH ĐƯỢC ĐGH YÊU CHUỘNG

Ban biên tập Aleteia đề nghị 10 quyển sách được ĐGH Phanxicô yêu chuộng. ĐGH là giáo sư văn chương. Năm 2015, ngài tiết lộ với báo Argentina, La Voz del Pueblo, từ 15.7.1990, mình không coi TV, để giờ cho thú vui đọc sách. Nhật báo Ý Corriere della Seerra đăng danh sách các sách được ĐGH thích:

1. Le Maitre de la terre (Thầy của quả đất) của Robert Hugh Benson. Đây là cuốn tiểu thuyết kỳ thú, xuất bản 1907. Trang sách đầy thông tin về ‘’ý thức hệ thực dân’’ và ‘’toàn cầu hóa đồng loạt bá chủ’’. Chuyện kể những bách hại Kitô hữu. Có những đối kháng tâm linh Bài- Kitô và ý thức hệ hiện đại gặp nhau. Tiểu thuyết nói lên suy nghĩ sâu đậm lệch lạc về tư duy và bình an mà không có Chúa.

2. Vous qui êtes ma vie (Bạn là đời sống của tôi) của Ethel Mannin. Tư tưởng viết trong sách diễn tả cuộc trở lại, sự thay đổi hiện sinh dẫn đến Chúa và kết quả cuộc gặp gỡ này không gì khác là niềm vui nội tâm lấp đầy tâm trí.

3. Các sổ tay tầng hầm và Anh Em nhà Karamazov của văn hào Nga Fiodor Dostoievski. ĐGH Phanxicô hay nhắc và trích dẫn trong diễn lời của Văn hào Fiodor Dostoievski.

4. Bài tập Linh Thao của Thánh Ignace. ĐGH Phanxicô là tu sỹ Dòng Tên, nên luôn trung thành với linh đạo và tư tưởng của Thánh Tổ Phụ Ignace.

5. Le Seigneur (Thiên Chúa) của Linh Mục Romano Guardini. Giống như Đức Benedicto XVI, Đức Phanxico mộ mến nhà thần học Romano Guardini và công nhận Lm Romano là tư tưởng gia có nhiều điều nói với chúng ta. Năm 1980, Cha Jorge Bergoglio chọn và viết luận án về nhà thần học Rmano Guardini.

6. Người con hoang đàng trở về của Linh Mục Henri J.M. Nouwen. Sau khi xem bức họa của Rembrandt, Linh Mục Henri Nouwen suy tư về dụ ngôn này : mình là vai trò người con cả : ghen với em vì lòng khoan dung của cha. Tác giả cũng đóng vai trò người cha rộng lượng đón nhận con trở về, không phê phán. Linh Mục tác giả đề cao cả ba nhân vật trong dụ ngôn.

7. Méditation sur l’Eglise (Suy gẫm về Giáo Hội) của nhà thần học Henri de Lubac. Khi còn là HY Bergoglio, Đức Phanxicô hay nhắc Henri de Lubac là người ảnh hưởng lớn đối với ngài. Có dịp hai người chung chủ đề thảo luận phê bình trào lưu: ‘’Thói thời thượng thiêng liêng’’. Henri de Lubac nói, nó là mối nguy hại tệ hại lan rộng trong giáo dân.

8. Ký ức của Thánh linh mục Dòng Tên, Pierre Favre (hay Faber, Ý, 1505-1546). Năm 2013, dịp phong thánh cho linh mục này, ĐGH tuyên bố mình và kêu gọi ngưỡng mộ tinh thần đối thoại của vị thánh mới. Ký ức ghi lại tiến trình nội tâm của Thánh Pierre Favre, 1542-1543.

9. L’autre, le même (Người kia, cùng một người) tuyển tập thơ của văn hào Jorge Luis Borges. Khi dạy văn chương bên Argentina, Đức Phanxico đã mời thi sỹ Luis, lúc 66 tuổi đến lớp ngâm thơ ‘tuổi trẻ quên mình cho người khác’’.

10. Les fiancés (Các người đính hôn) của Alessandro Manzoni do nxb Piemme. Tiểu thuyết lịch sử bán chạy nhất ở Ý. Chính ĐGH đã đọc 3 lần nếu có sẵn trên bàn, Ngài sẽ đọc lần nữa. Bài học cho độc gỉa trai gái : Chỉ có tình yêu trong Chúa mới bất tận và ý nghĩa. (vietcatholic 4.5.2018)