Lời chúa

VĂN HÓA & GIA ĐÌNH

SÁCH báo GIÁO XỨ

HÌNH ẢNH SINH HOẠT

VIDEO

Phục vụ người nghèo khổ - Trinh Nguyên

Trinh Nguyên

Phục vụ người nghèo khổ

Lời Chúa ‘‘Anh em hãy đi khắp tứ phương thiên hạ loan báo Tin Mừng cho mọi loài thụ tạo’’ (Mc 16, 15). Đã được Mẹ Thánh Teresa Calcutta và ĐGH Phanxico áp dụng trong thời đại chúng ta. Hai vị không đem Tin Mừng đến tận xa, mà đem đến những người cùng kiệt trong xã hội, ngay bên, giữa nơi sinh sống và chung quanh. Hai người hai nơi, một sống giữa đời ở ấn Độ. Một ở và nhìn ra xa từ Vatican. Cả hai Vị cùng chung quan điểm: phục vụ người nghèo khổ.

Hai nơi hai môi trường

Hai nơi hoàn cảnh và môi trường khác nhau, nhưng chung cái nhìn, mong muốn đem Tin Mừng đến cho người nghèo.Người nghèo sống ngoài lề xã hội là điểm chung của hai vĩ nhân trong thời đại.

Mẹ Teresa, vị thánh của ngoại ô:

Mẹ Têresa đến từ ngoại ô. Sinh ra và được nuôi dưỡng tại Skopje, bên Albanie, vùng ngoại ô xét về địa lý và xã hội. Tên Mẹ là Agnes Gonxhe, tiếng Albanie là ‘‘bông hồng nhỏ’’. Con gái bà Drane (bông hồng) và ông Nicolas Bojaxhiu, đầu tiên ở vùng Prizren, sau mới chuyển về Skopje. Ông Nicolas qua đời năm Agnes 8 tuổi. Các người góp vốn làm ăn với ông đã không trả lại. Hết phương tiện sinh sống. Không nơi nương tựa. Tù đây mẹ goá con côi bắt đầu cơ cực.

Mẹ Teresa lớn lên trong xã hội nhiều sắc dân (Albani, Croat, Bosniacks) và tôn giáo. Nơi mà công giáo chỉ là thiểu số. Bị át hẳn bởi Hồi giáo. Từ thế kỷ 12, Đế quốc Ottoman Hồi giáo bành trướng và cai trị toàn vùng Albanie và Macedonia. Vùng cha sinh mẹ đẻ của gia tộc Teresa.

Mẹ trải nghiệm và nhận biết trực tiếp cuộc sống lây lất vật vờ, tạm bợ qua ngày của người ngoại ô. Qua nghèo đói cơ cực khốn cùng, chiến tranh, buộc thay đổi chỗ ở, tản cư, bị trục xuất và bị tàn sát diệt chủng. Năm bé Agnes hai tuổi thì chiến tranh bùng nổ (1912-1913) tàn phá toàn vùng Balcan. Hậu quả chia ra: Bulgarie, Serbiavà Grece.

Chính nhờ nơi sâu xa nhất của ngoại ô, nơi tận cùng bên lề xã hội dạy và chuẩn bị cho Mẹ Teresa trong sứ mạng bác ái, truyền giáo tại ấn Độ. Mẹ thành lập và xây dựng dòng Truyền Giáo Bác Ái (the Missions of Charity- MC). Tổ chức gồm: Nữ tu Hoạt Động và Chiêm Niệm, Nam tu sỹ và linh mục cộng tác viên, Thiện nguyện viên.

Đức Phanxico, Giáo hoàng của người nghèo:

Xét về bản thân, địa dư và đời sống Đức Phanxico sinh ra, lớn lên, nuôi dưỡng từ Á Căn Đình, thuộc châu Mỹ La tinh. Ngay từ khi mới được tuyển chọn, ĐGH Phanxico đã chiếm được cảm tình và kính trọng của mọi giới. Từ Kito giáo đến Hồi giáo và Phật giáo. Người có tín ngưỡng cũng như không. Với nếp sống bình dân, lúc nào cũng thiết tha với người nghèo. Không ai ngăn cản Ngài đến nhà tù, cô nhi viện, viện dưõng lão, nhà thương, phụ nữ neo đơn, người tàn tật đau ốm, cô đơn...Sự có mặt của Ngài làm nhẹ đi những lo âu sợ hãi.

Vị thánh của ngoại ô

Ai cũng biết công trình Mẹ thực hiện, như nhà hấp hối, viện mồ côi do các Nữ tu dòng Truyền Giáo Bác Ái đảm nhận. Lúc đầu dòng không có xe, toàn đi bộ. Mẹ hay kể những trường hợp khi gặp người nghèo.

Ảnh hưởng của người mẹ. Mẹ của Agnes đã dọn đường cho con đi. Bà ân cần làm việc và siêng năng đạo đức khuyên dạy 3 con trong nhà.Bà luôn nhắc các con mồ côi cha rằng đừng quên người nghèo. Mẹ Teresa kể : Có rất nhiều người nghèo gần nhà và trong vùng skopje đã biết rõ nhà mẹ của chúng tôi. Và không có người nghèo nào đến mà ra về tay không. Ngày nào trên bàn ăn cũng có khách lạ. Thoạt đầu tôi hay thắc mắc: mẹ ơi, họ là ai vậy?

Mẹ tôi từ tốn nói: có vài người họ hàng thân thuộc. Còn tất cả là đồng hương. Sau lớn lên tôi nhận rằng những người được mẹ mời ăn là người nghèo, chẳng có đồng xu dính túi. Giúp đỡ người nghèo là đặc tính của gia đình Bojaxhiu. Đây là ảnh hưởng lớn Teresa học và sống. Đem áp dụng trong dòng Truyền Giáo Bác Ái

Vị Thánh của xóm nghèo. Mẹ và các chị dòng lặn lội trong xóm lao động, gọi là ổ chuột. Quen biết những khuân mặt thiếu ăn, thiếu mặc, không nhà cửa. Mẹ thường nhắc chị em: mở mắt ra mà nhìn. Khi có dịp Mẹ kể: Tôi không bao giờ quên, một hôm xuống phố, chợt thấy tiếng động đậy trong rãnh. Gạt bùn, tôi thấy một ông, bị sâu bọ bu cả người. Đem về nhà, chúng tôi phải mất 3 giờ mới làm sạch cho ông. Người được cứu vớt đã nói: Tôi đã sống như con vật trên hè phố. Nhưng tôi sẽ chết như thiên thần, được yêu thương và chăm sóc. Và ngay khi chúng tôi với ông. Ông nói với một sơ: Sơ ơi, tôi sắp về với Chúa. Rồi ông chết. Trên mặt ông nở nụ cười rạng rỡ. Tôi chưa thấy nụ cười nào như thế.

Làm việc này cho Chúa Giêsu. Nhiều phụ nữ làm cho cơ quan xã hội muốn tiếp tay các nữ tu. Mẹ nói: Một tâm hồn trong sạch sẽ thấy Thiên Chúa. Chúng ta phải thấy Thiên Chúa trong mỗi người. Điều này chính Chúa Giêsu đã dạy: Hãy yêu thương nhau là thương mến Ta. Điều nhỏ mọn đó là làm cho Ta. Chúng tôi không phải là nhân viên xã hội, nhưng không làm việc xã hội như một số người nhìn. Chúng tôi làm cho Chúa.

Rồi mẹ giải thích: Một hôm chúng tôi đem một ông bị sâu bọ rúc rỉa. Ông đã chết, trên môi có nụ cười thật tươi.

Một người hỏi: Sơ thấy thế nào khi đụng tới da thịt ông?

Mẹ trả lời: Chắc chắn chưa bao giờ tôi đụng tới thân thể Chúa như vậy.

Vui vẻ, tươi cười trong hôn nhân.

Nhiều người đến thăm tôi. Trước khi về hỏi tôi : Xin cho chúng con lời khuyên, để sống tốt hơn.

Tôi bảo họ: Về nhà, qúi vị hãy cười với nhau: với vợ (chồng), con cháu, mọi người, không kể người đó là ai... Cười như thế qúi vị sẽ lớn lên, và hỗ tương nhau.

Nghe vậy, có người hỏi:

Bà có lập gia đình không?

Tôi gật đầu nói :

Đôi khi tôi cũng cảm thấy khó cười với vị hôn phu của tôi. Và Mẹ kết luận: Đúng thế, Chúa Giêsu đòi hỏi rất nhiều. Và chính khi Ngài đòi hỏi như thế, thì không gì đẹp cho bằng nở nụ cười thật tươi với Ngài.

Em bé sắp chết.

Một hôm, một sơ buồn bã nói với Mẹ, có em bé sắp chết. Mẹ trả lời: Ta hãy cùng đọc kinh Lạy Cha. Họ đã đọc, rồi đem em đi xét nghiệm. Ba giờ sau, em tỉnh lại dần. Việc này nhiều lần xảy ra. Mẹ không làm phép lạ. Nhưng Chúa đã nhậm lời cầu nguyện. (Ns. HN số 285. 9.2016. tr. 36- 37)

Giáo hoàng của người nghèo

Điều hành Giáo Hội, là nhiệm vụ chính. Bên cạnh, ĐGH còn những việc làm cụ thể khác cho người nghèo. Ngay trong những ngày cuối Năm Thánh Lòng Thương Xót này, cũng cho thấy ĐGH là người thể hiện ‘‘Phúc cho ai biết xót thương’’

Gần đây, ĐHG cử Đức TGM Konrad Krajewski làm người đứng đầu nhóm ‘‘phát chẩn thực phẩm’’ cho người nghèo. Hè năm qua, 2016, ĐGH đã mời 100 người vô gia cư đi tắm biển, xa Roma khoảng 10 cây số. Mỗi ngày từng 10 người, sau tắm có bữa ăn tại quán Pizza. Ngay trong Roma, tổ chức này còn mở khu cư xá, có phòng hớt tóc, phòng tắm. Năm ngoái, người vô gia cư được đi thăm nhà nguyện Sistine, 2000 người xem xiệc. Thay mặt ĐTC, tổ chức tặng xe chạy điện cho cặp vợ chồng già tàn tật.Và tặng quà Giáng Sinh cho khách mời... (Vietcatholique. 24.8.16)

Trong các chuyến tông du mục vụ, ngoài chính thức thăm giáo và chính quyền, ĐGH để thời giờ lắng nghe những tiếng nói của những người thấp cổ bé miệng.

Ngày 14.2.16, đang thăm Mexico, lúc 17giờ, sau lễ, ĐGH đến bệnh viện nhi đồng Federico Gómez (xây 1943), 212 giường, ở thủ đô Mexico và khuyến khích phương pháp ‘‘trị liệu bằng âu yếm dịu dàng’’ cho trẻ em ung thư. ĐTC tặng mỗi em xâu chuỗi và xin cầu nguyện cho Ngài. Các em đứng lên xe lăn của mình và tặng hình Ngài do các em vẽ. Một nữ bệnh nhân, 15 tuổi, làm ai có mặt đều cảm động khi hát bài Ave Maria, của Shubert. Huấn dụ, ĐTC nói tới Phúc Âm, dâng Chúa Hài Đồng lên đền thờ. Khi thấy Hài Nhi, ông già Simeon khơi lênđiều : cảm tạ và chúc tụng. Vào đây, cha thấy vui vì được tiếp đón và cảm tạ vì các con được chăm sóc. Xin Chúa chúc lành và chia sẻ đau đớn với từng người. Các con đừng lo lắng, vì có Đức Mẹ ở bên. Như Đức Mẹ đã nói với Juan Diego, ở Guadaloupe, khi chú của cậu đau bệnh: ‘‘Con đừng lo lắng và lo âu làm gì.Mẹ ở đây không phải là Mẹ con sao ?’’ (Vietcatholic Netword. 17.2.2016)

Ngày 19.4.2016, trong kinh Lạy Nữ Vương Thiên Đàng, ĐTC thừa nhận vẫn còn ảnh hưởng mãnh liệt sau hành hương ngắn đảo Lesbos, Hy Lạp. ĐTC kể: tôi chứng kiến biết bao nỗi đau...Một đàn ông khóc, ngót 40 tuổi, với 2 con, kết hôn với Kito hữu. Họ yêu và tôn trọng nhau. Nhưng không may, thiếu phụ này bị những kẻ Hồi Giáo chặt đầu, vì không chối bỏ Đức Kito và đức tin. Bà là người tử vì đạo. (Ns HN số 281, 5. 15, tr. 110)

Ngày 24.8.16, cho gần nạn nhân, ĐTC đã cử một đội gồm 6 lính cứu hỏa và 6 hiến binh Vatican đến Amatrice, trung Ý, có động đất, 24.8, làm 25 người thiệt mạng. Trong đó có cậu 15 tuổi đến từ Luân Đôn (Vietcatholic.net 31.8.16)

Trưa 24.9.16, tại thính đường Phaolo VI, ĐGH tiếpnhững nạn nhân không phân biệt tôn giáo : 180 nạn nhân sống sót trong khủng bố 14.7 vừa qua tại Nice. Hai người bị thương tại St Etienne du Rouvray, khiến Cha J. Hamel qua đời và các nạn nhân đến từ Hoa kỳ, Maroc, Estonie. ĐTC ôm hôn từng người. Nhiều người không cầm nổi nước mắt. (Lê Đình Thông, GXVN.11.2016)

Ngày 17.4. 2016, trên chuyến bay công du thăm về Roma, ĐGH mang theo 12 người tỵ nạn Siria, có 6 trẻ em, thuộc 3 gia đình, nhà cửa bị tàn phá. Ban đầu do cộng đồng Egidio đảm trách. (Ns HN 281,5. 2016, tr. 11)

Ngày 23.9.16, ĐTC đến bệnh viện nhi đồng, San Giovani, nhà dưỡng bệnh dành cho bệnh nhân nan y. Ngài nhấn mạnh đến phẩm gía con người từ khi thụ thai cho đến qua đời một cách tự nhiên. Trong bệnh viện này có 12 em đang được điều trị, cấp cứu. ĐTC thăm và nói truyện với từng em trong lồng kiếng. Một cặp sinh đôi, nguy kịch. Gặp và động viên cha mẹ các em. Ngài ẵm một em. Sau đó, ĐTC thăm Villa Speranza Hospice (biệt thự hy vọng), có 30 bệnh nhân trong giai đoạn cuối. Được biết, trước đây, ĐTC đã thăm nhà dưỡng lão, trung tâm cai rượu và ma túy, nhà hưu các linh mục (Vietcatholic, 19.9.16)

Ngày 28.9.16, tiếp các Sứ Thần Tòa Thánh Đức Phanxico đã nhắn nhủ: Đến một đất nước mới, các bạn phải ''ra khỏi'' chính mình, học ngôn ngữ mới, văn hóa, lối nghĩ và đối thoại. Ra khỏi mình đến với người khác chính là ''gieo hạt''. Sau đó nghỉ, cầu nguyện. Để cho Chúa là người làmcho hạt nảy mầm và lớn lên. (Vietcatholic. 28.9.16)

Riêng với trẻ nhỏ, đau yếu và bệnh tật.

Đến đâu mà nhìn thấy ĐGH, cha mẹ đem con đến cho ĐGH hôn và chúc lành con mình

Ngày 24.6.2015, trước 40.000 người hành hương, có 40 người Việt Nam, ĐGH khuyên: Trong gia đình đều có liên hệ tới nhau, khi cha mẹ lầm lỗi và thiếu xót thì ảnh hưởng, gây thương tich cho tâm hồn con cái và để lại hậu quả trầm trọng trong cuộc sống chúng. Khi người lớn chỉ nghĩ tới mình, cha mẹ đau khổ làm con đau khổ nhiều, có khi tuyệt vọng. Chúng là vết thương trong đời. Hôm nay, một bé gái được bế đến cho bé hôn ĐGH. (Radio vatican. 24.6. 2015)

Ngày 24.11.2015, tại Philadelphie, cơ quan truyền thông quốc tế loan tin, sau khi được ĐGH âu yếm hôn lên đầu em gái Gianna Masciantonio, chỗ bị bướu trong óc từ mới sinh, không thể giải phẫu, đã khỏi. Các bác sỹ xác nhận ung bướu của em teo nhỏ lại, và thay thế bằng tế bào máu, qua hình MRI. Em vui vẻ hơn trước Mẹ em, bà Kristen nói: Con gái tôi được kết luận là khỏe hơn, và tình trạng bệnh tiến triển. Thậm chí cô bé biết hôn gió và bắt đầu chỉ trỏ được mọi thứ. Nụ hôn như phép lạ. (Nguyễn Long Thao. Vietcatholic.net. 24,11.2015).

Ngày 21.9.16, thứ tư, với 40 ngàn người có mặt đọc kinh truyền tin, ĐGH kêu gọi ‘‘đừng xét đoán, lên án, hãy tha thứ, cho, đong...cho nhau. (x. Lc 6, 36-38). Hãy thương xót như Chúa Cha (Khẩu hiệu Năm Thánh.). ĐTC xin cầu cho những bệnh nhân Alzheimer, nhân ngày thế giới thứ 23, và cho những người tiếp xúc với bệnh nhân biết đáp ứng nhu cầu của họ với con mắt đầy tình yêu. Cuối buổi, ĐGH đã hôn một em bé. (FP 21.9.16, Radiovatican 21.9.16)

Ngày 27.09. 2015, tại công trường Thánh Phêrô, trong buổi tiếp kiến ngày thứ tư, vợ chồng Scott- Lynn Cassidy đem con là Ave, từ Mỹ qua, được ĐGH hôn và chúc lành. Bé sinh ra, đội ngũ bác sỹ lo ngại về mắt, tai và hai lỗ hổng trong tim. Xe ĐGH đến, chồng trao con cho nhân viên an ninh. ĐGH ẵm hôn lên trán em và hỏi em tên gì và mấy tuổi. Chồng chỉ kịp hô: Bé có lỗ hổng trong tim. Sau đó em ngủ và lành bệnh. Các bác sỹ không dám nói đây là phép lạ. Còn cha mẹ em Ave, với đức tin, không biết gọi biến cố này là gì. Bà mẹ nói: Tôi tin ở phép lạ. Tin Thiên Chúa có thể hành động qua lời chúc lành của ĐGH một cách phi thường như thế. (Washington Post. 27.9. 2015. Vietcatholic)

Kết Luận về tinh thần phục vụ của hai vĩ nhân vừa trình bày, bằng hai chứng từ :

Giảng lễ phong hiển thánh Mẹ Teresa Calcutta, 4.9.2016, ĐTC Phanxico đề cập đến gương sống của hiển thánh mới: Trong toàn cuộc đời Mẹ Teresa, đã quảng đại phân phát Lòng Thương Xót Chúa, sẵn sàng với tất cả mọi người qua việc tiếp đón và bảo vệ sự sống con người. Sự sống chưa sinh ra cũng như bị bỏ rơi hay gạt bỏ. Mẹ đã dấn thân bênh vực sự sống bằng cách không ngừng rằng thai nhi chưa sinh ra là người yếu đuối, bé nhỏ và bần cùng nhất. Mẹ cúi xuống trên những người kiệt lực, bị bỏ chết bên lề đường. Bằng cách thừa nhận phẩm giá mà Thiên Chúa đã ban cho họ. Mẹ đã vang lên tiếng nói của Mẹ giữa người quyền thế, để họ nhận ra lầm lỗi trước tội ác người nghèo do họ gây ra. Đối với Mẹ, Lòng Thương Xót là ''chất muối'' trao ban hương vị cho mỗi hoạt động và ''ánh sáng'' chiếu soi các tăm tối của bao người cũng chẳng còn nước mắt để khóc thương sự nghèo túng và nỗi khổ đau. (J. Trần Đức Tường dịch)

Được biết, sau lễ tuyên phong hiển thánh Mẹ Teresa, ĐGH đãi cơm trưa 1500 người nghèo ngay tại thính đường Phaolo VI, do 100 nữ tu và 50 sư huynh dòng Mẹ Teresa phục vụ. (Radio Vatican 4.9.16)

Cha Guillermo Ortiz, linh mục dòng Tên, làm việc trong Radio Vatican, tháp tùng ĐGH thăm Mexico, (2.2016) kể, khi cha Bergoglio (giáo hoàng Phanxico) làm hiệu trưởng Colegio Maximo (1977), mà cha Guillermo là tập sinh:

- Nhà trường nuôi thêm bò, heo, cừu để có thêm thức ăn. Làm gương, chính cha hiệu trưởng cho gia súc ăn, cho quần áo vào máy giặt. Vắng người, cha qùi gối chùi cầu tiêu. Huấn đức thiêng liêng, theo ngài lời khấn khó nghèo là làm việc. Một người nghèo cần làm việc, đổ mồ hôi. Làm việc cật lực.

- Một ngày mùa đông, một bà đến xin cái chăn. Chúng tôi bảo là không có dư. Bà đến nói với cha Bergoglio. Cha đem chăn của cha cho bà. Rồi nói với chúng tôi: người phụ nữ này nói rằng chúng ta phải chia sẻ những gì có, chứ không phải cho đồ dư.

- 85% những gì ĐGH nói là dựa trên kinh nghiệm cuộc sống. Ngài quan tâm, lắng nghe các cha già. Ngài không phải người nói lý thuyết, nhưng xắn tay làm. (http://phanxico.vn/)