Nguyễn Rosa sưu tầm
Nhạc Giáng Sinh : ''Cao Cung Lên''
Bản
thánh ca ăn khách, quen thuộc và say đắm lòng giáo dân trong đêm Giáng Sinh, ít
ai nghĩ đến xuất xứ, là :
''Cao
Cung Lên'' của Hoài Đức (? 2007) viết
vào Noel 1945.
Hoài
Đức là bút hiệu của linh mục Giuse Lê Đức Triệu để nhớ ơn cha nghĩa phụ là Trần
Tiến Đức (Hoài Đức), Bút hiệu này còn ghi trong toàn bộ sáng tác. Bản nhạc nổi
tiếng này viết và lúc sơ tán từ xứ Bút Đông, xã Châu Giang, huyện Duy Tiên,
tỉnh Nam Hà. Trong đám này có Cha xứ Trần Đức Tiến và chủng sinh Giuse Lê Đức
Triệu.
Bản thánh ca ''Cao Cung Lên'' được viết vào Noel 1945, năm tác giả 23 tuổi. Xuất bản nội bộ trong ''Tuyển tập Thánh Ca Hoài Đức''. Đây nghe tác giả hồi tưởng : Tôi nhập đại Chủng viện Xuân Bích, Hà Nội, ngày 1.9.1945. Niên khóa bình thường, trường lớp thày trò chuyên chăm học hành. Mới được một tháng, thì có lệnh sơ tán. Vì vùng này có thể bị đe dọa thành chiến trường.
Trong thời gian sơ tán này, tôi gặp Nguyễn Khắc Xuyên, rủ nghiên cứu sáng tác thánh ca. Bài đàu tiên tôi tập viết là : Thánh Tâm, Vua Đất Việt. Rồi Noel đến với bài : Đêm Đông Âm U. Tiếp theo là : Cao Cung Lên.
Tất cả do cảm hứng từ tiếng chuông nhà thờ đổ vào chiều của nhà thờ xứ Bút Đông. Lúc đó, cùng vớI cộng đoàn viếng hang đá, tôi đang từ nền nhà thờ bước xuống sân nhà thờ, nghe tiếng chuông nguyện. Bỗng cảm thấy tâm trí nhạc phỏng theo tiếng chuông. Tôi về phòng chép lại ngay, điệp khúc và phiên khúc 1.
Không thể đặt tiếp được nữa. Tôi khoe với Nguyễn Khắc Xuyên. Ông nhận đặt tiếp phiên khúc 2, và 3. Văn phong có khác điệp khúc và phiên khúc 1.
ĐK. Cao cung lên khúc nhạc Thiên Thần Chúa
Hòa trong làn gió, nhè nhẹ vấn vương.
Ôi linh thiêng nghe thoang thoảng cung đàn.
Một đêm khuya vang, vẳng trong tuyết sương
Đàn ơi, cứ rung những điệu réo rắt.
Hát khen Con Một Chúa Trời,
rầy sinh xuống cõi đời.
Hỡi người dương thế, lặng nghe cung đàn.
Mau tìm cho tới, thờ kính Vua giáng trần.
1.Thôi hỡi trần gian, im tiếng đi mà cung kính
Chúa Con sinh ra trong máng cỏ hang lừa
2. Thôi hỡi trần gian, bao tuyết sương cùng giá rét.
Cớ sao nỡ làm cho Chúa lạnh quá chừng
3. Thôi hỡi hồn tôi ghì nhớ trong lòng sâu thẳm
Chúa sinh đêm nay nên bé nhỏ khó hèn.
Linh mục nhạc sư Kim Long cảm nghĩ : Từ ngày bập bẹ hát thánh ca, tôi đã bị cuốn hút đến mê khi nghe: Cao cung lên khúc nhạc Thiên Thần Chúa và âm điệu cứ nhè nhẹ vấn vương. Tôi đặc biệt yêu thích những bài thánh ca của Hoài Đức. Những giai điệu thật đơn sơ mượt mà, không quá nắn nót kiêu sa, không cầu kỳ...với ca từ bình dị, rất ‘‘đời thường’’, khơi dậy những tâm tình mến tin tha thiết đã trở thành dịp sống thành hơi thở, thành kinh nguyện...
Thực ra, Linh mục Hoài Đức còn sáng tác, soạn riêng nhiều bản nhạc cho mùa Giáng Sinh, như : Thăm Hang Đá, Đêm Năm Xưa, Mùa Đông Năm Ấy, Cùng Đi Belem (nhạc Vinh Phước, lời Hoài Đức)
Cha còn nhiều bản nhạc quen thuộc với đại chúng : Tôi Tin, Này Con Là Đá, Cung Chúc Trinh Vương, Dâng Mẹ, Giờ Tử Nạn, Thờ Lạy Chúa, Ngắm Mình Chúa. Thánh ca Hoài Đức đóng tập, còn 91 bài. Còn nhiều đã thất truyền.
Bài viết khác
Âm Nhạc Công Giáo trong Văn Hóa Việt Nam - Gs Lê Đình Thông
Vidéo : NGÀY VĂN HÓA THƯ VIỆN GIÁO XỨ VIỆT NAM PARIS - Chúa Nhật 07/04/2024
Thư mời Ngày Văn Hóa Thư Viện Giáo Xứ VN Paris 07-04-2024
The Chosen : Đấng được chọn - Công Bình
Rogations, nghi thức Cầu Mùa đang được hồi sinh tại giáo xứ Moissac - Công Bình
Chúc Thọ & Chúc Thêm - Cung Chi
Vâng Phục Qua Giấc Mơ - Anê Thùy Dung
Nhìn và Ngắm - Nguyễn Đăng Quế
Mùa Chay 2023 : Mùa Cháy – Mùa Chạy – Mùa Chảy - Lm Nguyễn Thanh Hiền, OSB
Đức Thánh Cha Phanxicô và chuyến công du đầu năm 2023 - Công Bình
Chuyện Yếu Đuối - Trầm Thiên Thu
Suối nước chữa lành - Sr. Maria Thúy Nga, FMA
Đôi lời tri ân độc giả Báo Giáo Xứ Việt Nam Paris - Giang Minh Đức
Vè Tết Quý Mão - Anna Trương Thị Lâm Sang