Lời chúa

VĂN HÓA & GIA ĐÌNH

SÁCH báo GIÁO XỨ

HÌNH ẢNH SINH HOẠT

VIDEO

Nhà thờ Saint Gervais - Hà Bắc

LTS : Xin được giới thiệu cùng quý độc giả http://www.giaoxuvnparis.org một số bài viết về lịch sử các ngôi nhà thờ cổ ở Paris do tác giả Hà Bắc sưu tập, gởi đến để chia sẻ cùng cộng đoàn giáo xứ.

Bài 1 :

Nhà Thờ Saint Gervais

Hà Bắc

ây đã là một nhà nguyện nhỏ, nơi cất giữ xương thánh của hai anh em Gervavius và Protarius. Họ tử đạo hồi thời Néron (37-68AD). Các xương này được đem về Paris bởi thánh Germain, giám mục thế kỷ thứ sáu. Ban đầu ở đây không có nhà cửa và đường xá. Sau đó nhà nguyện đã trở thành trung tâm của một họ đạo khi có dân đến cư ngụ. Nhà thờ họ này đã là một kiến trúc cổ kính nhất vùng ngoại ô Paris về phía Bắc. Nhà thờ đã được xây để kính nhớ thánh Gioan và được gọi là nhà thờ Saint Jean en Grève . Một phần nhà thờ đã bị phá hủy thời Cách Mạng Pháp 1789. Phần còn lại đã bị cháy năm 1871.

Vào thế kỷ thứ mười bảy, cả nhà thờ và nhà thánh tẩy đã là tài sản của dòng thánh Nacaise, một chi nhánh phụ thuộc của viện Abbé de Bec ở Normandy và cũng là phúc lợi của các tu sĩ viện Norman cho đến ngày Cách Mạng 1789.

Kiến trúc nguyên thủy đã bị đổ hoặc bị phá bỏ hồi thế kỷ thứ mười ba. Hầm chứa hài cốt thánh với tường viền đẹp đẽ đã bị vỡ lở rồi được tu sửa sau đó và đã là di tích cổ kính nhất của nhà thờ có từ thế kỷ thứ mười hai trở về trước.

Nhà thờ mới đã được xây nhưng mãi đến năm 1420 mới được dâng kính. Gần cửa kho thánh vật, mặt trong của bức tường phía Bắc nhà thờ hãy còn dòng chữ khắc trên đá màu xám nguyên văn như sau:

‘’Bonnes gens laise vous savoir que cette Eglise de messieur saint Gervais et saint Prothais fut dédiée le dimanche devant la fête de saint Simon et saint Jude l’an 1420 par la main de révérend Père en Dieu Maitre Gonbault évêque d’Agrence et sera à toujours la fête de la de1dicace, le dimanche devant la dite Fête saint Jude et saint Simon’’

(hỡi người ngay lành xin hãy biết rằng nhà thờ các thánh Gervais và Prothais được dâng kính vào ngày chúa nhật trước lễ thánh Simon và thánh Jude vào năm 1420 bởi chính tay đại diện Cha trên Trời, Đức Ông Gonbault, giám mục Agrence và sẽ mãi mãi là ngày lễ dâng kính, ngày chúa nhật trước ngày lễ thánh Jude và thánh Simon đã nói trên)

Ngôi nhà thờ thế kỷ thứ mười ba này đã đến lúc bị kéo đổ để xây lại vào cuối thế kỷ thứ mười lăm, đầu thế kỷ thứ mười sáu bằng một nhà thờ mới ngoại trừ cửa chính lớn. Đến năm 1616, vua Louis XIII (1601-1643) đã đặt viên đá đầu tiên xây cất mặt tiền nhà thờ. Kiến trúc sư Salomon de Brosse (1571?-1626) là người vẽ kiểu và điều khiển công trình xây cất.

Cửa chính xây theo kiến trúc Renaisance. Hàng cột xây theo kiến trúc Dorique, Ionien và Corinthien của Hy-lạp chồng chất lên nhau rất đẹp nhưng không hài hòa với phần còn lại xây theo kiến trúc Gothique bên trong thánh đường.

Trong nhà thờ tuyệt đẹp. Lòng nhà thờ hẹp một cách khác thường. Mái vòm thật cao. Các cột lớn nặng chịch. Nhiều kính màu rực rỡ và gỗ chạm trổ ngoạn mục. Các mặt tường có nhiều tranh ảnh và tranh vẽ lên tường. Tượng và hình nổi rất giá trị; có từ hồi các thế kỷ thứ mười sáu và mười bảy. Một số là các tác phẩm của các tác giả vĩ đại của thế kỷ thứ mười chín. Bệ cung thánh có từ thời vua Henry II (1519-1559); được đem từ tu viện Port Royale. Đền Đức Bà với vòm mái hình triều thiên bằng đá có ghi năm 1517 là tác phẩm gốc. Kính màu của ba cửa sổ ở đầu nhà nguyện là của Robert Pinaigrier (1531-1627). Ở đền thánh Jean Baptiste, đền thánh tử đạo Laurent và đền thánh Pierre chữa kẻ liệt có kính màu mạ vàng của Jean Cousin (1490-1561). Các cửa sổ khác có kính màu làm hồi thế kỷ thứ mười bảy.

Các tranh sơn trên gỗ ghép ván ở đền Thánh Tâm được coi là tác phẩm của Albert Purer trước kia là tài sản của nhà thờ cổ Saint Sépulcre. Tranh vẽ trên gỗ của Vannucci Perugini (1445-1523) khắc trên gỗ sồi có tên ‘’Banc d’Oeuvre’’.

Bức tranh thánh Jean Baptiste bị chém đầu trong đền thánh Louis được xem là của Jacopo R. Tintoret (1518-1594). Bức tranh ‘’Christ en Croix’’ trong đền thánh Benoit Labré của Philippe de Champagne. Các bức tường của đền của đền thánh nữ Dorée; đi vào xuyên qua đền thánh nữ Anne; được tìm thấy toàn bộ cùng với các bức tranh đẹp đẽ vẽ trên gỗ theo kiểu Flemish thời thế kỷ thứ mười bảy. Nó thường được gọi là đền Scarron vì Paul Scarron (1610-1660) đã thành hôn ở đó với một cô gái trẻ đẹp tên Agrippa d’Aubigné; sau này là mệnh phụ phu nhân (Francoise d’Aubigné) Maintenon (1635-1719) mà dường như chính bà cũng đã được chôn ở đấy. Mộ của ông cũng như của Philippe Champagne (1602-1674) đã bị phá hủy thời Cách Mạng Pháp. Nhưng mộ của Thủ Hiến Le Tellier làm bằng đá hoa cương và tượng của ông lại không hề hấn gì!

Chân đèn và thánh giá mạ vàng; là những bản chính của nghệ thuật thế kỷ thứ mười tám; có thể đã được đem từ nhà nguyện tu viện thánh nữ Genevìeve (422-502AD). Kho thánh vật nằm bên trong cổng bằng lưới thép; là một công trình tuyệt hảo.

Nhà thờ đã bị những kẻ nổi loạn tấn công thời Cách Mạng Pháp; nhưng các cột trụ vẫn đứng vững đến thời Maximilien Robespierre (1758-1794). Các cột trụ này còn lại có lẽ do bọn phá hoại không dám giựt sập; sợ gây hư hại đến các kiến trúc chung quanh. Nhà thờ sau đó đã bị dùng làm trụ sở của thanh niên.

Nhà thờ Saint Gervais sau được nổi tiếng nhờ trường đào tạo ca đoàn tên là “Les Chanteurs de Saint Gervais”. Trường chỉ dạy và hát nhạc Palestrim thời đó; là loại ca thuần túy không có nhạc cụ đệm theo. Mỗi năm bốn lần, nhà trường tổ chức đồng ca cho công chúng thưởng thức. Trong những ngày đầu của lịch sử Paris, giới chức cầm quyền thời đó thường qui tụ ngoài trời, ngay trước ngôi thánh đường cổ, dưới bóng cây du khổng lồ để thi hành công lý. Do đó mà đã có câu thành ngữ “Attendre sons l’orme” (chờ dưới cây du); ám chỉ sự châm chạp của guồng máy luật pháp của chính quyền thời đó.

Ngày nay vẫn còn hình cây du trong hàng rào sắt của bao lơn các ngôi nhà thờ cổ gần đó.

Hà Bắc