Giáo Xứ Việt Nam Paris những năm qua trong thơ Chổi Cùn giáo Xứ, Lương Nhi Tử và Cung Chi - Phạm Bá Nha

 Phạm Bá Nha 

Xin cám ơn Thư Viện tạo cơ hội trình bày với cộng đoàn về trang sử Giáo Xứ trong những  năm qua, bằng thơ. Trong lịch sử không gì chính xác, đúng bằng người trong cuộc, có mặt kể lại, viết lại giai đoạn mình sinh sống. Cá nhân, cộng đoàn xứ đạo đều có lịch sử, vắn dài. Không gì hay bằng chính mình viết về mình qua nhật ký. Không gì trung thực bằng người sống trong GXVN viết về GX mình đang sống, nhất là người ấy lại là người sống còn với Giáo Xứ chúng ta.

Chúng tôi muốn nói đến Cha Giuse Đinh Đồng Thượng Sách. Cha đã viết Trang Sử GXVN Paris bằng thơ qua ba bút hiệu Chổi Cùn Giáo Xứ, Lương Nhi Tử và Cung Chi.

-Tất cả được in thành 3 tập I,II, và III, tựa là Thương ngàn Thương.

- Cộng với tập Họ Là Ai ? 118 Thánh Tử Đạo VN. Mỗi vị Thánh là một bài thơ, có thêm chú thích, thành tiểu sử từng Thánh.

- Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolo II

Làm Quen với thơ của Cha Sách

 

Năm 1984, chúng tôi chân ướt chân ráo đến Pháp, sau khi ở foyer Aftam...Chúng tôi chọn, dừng chân Aubervilliers. Bắt đầu lui tới GXVN Paris ở 150 Boissonade, quận 14 : dự lễ Chúa Nhật, đem con đến sinh hoạt TNTT và gửi bài cho báo Giáo Xứ, 1985. Tôi tò mò đọc mấy bài viết, trên bàn đánh máy của phòng báo. Tôi hỏi CCGX là ai ? Trong bụng nghĩ, tên ai mà viết hay vậy ? Từ đó, mỗi số báo có bài CCGXẨ Tôi còn khám phá ra, Cha Sách còn có tên khác : Lương Nhi Tử và Cung Chi

Sự gắn bó với tác giả ba bút hiệu, đã gom lại các bài thơ  thành tập...mà tác giả kể lại trong bài ‘’Nhờ ai ?’‘ trong Tuyển tập thơ CUNG CHI của Gs. Lê Đình Thông. Paris, 2015, tr. 130)

 

Một Người mang BA Bút Hiệu

 

Cha Đinh Đồng Thượng Sách có ba bút hiệu và sử dụng cho ba lãnh vực khác nhau

- Chổi Cùn Giáo Xứ : viết về sinh hoạt Giáo Xứ : văn nghệ, thăm viếng, hội đoàn..

 

Riêng phận con chỗ ngồi trong xó

Làm chổi cùn quét đỡ thế thôi

Dùng sao nhiều ít tùy người

Miễn sao giúp được nơi nơi sạch dần

(Quét đỡ. Thương Ngàn Thương. I. tr.114)

 

Lấy bút thay chổi. Chổi quét. Bút viết. Viết hay quét là xây dựng cho ngọn, đẹp, sạch... chứ không trách móc, hay bới lông tìm vết. Hơn nữa mỗi lần quét là lần ‘‘cùn đi’‘, mất mát. Mục đích :

 

Nếu phải viết đôi lời như tâm huyết

Thì bút cùn mài nhọn mới tinh khôi

 

Xin chép lại những gì chưa đoạn tuyệt

Để thấy trinh trong luôn sáng ngời...

Để nuôi lấy linh khí cho tinh thần...

Để được nghe róc rách tiếng suối mơ...

Cho người cười nói quên ly sầu...

Cõi lòng rộn rã niềm chân thực

Chúc nhau tất cả thành bạn hiền.

(Nếu phải. II,27)

 

Hay như Thánh Kinh muốn ‘‘đấm ngực’‘ khi nhắc :

 

Dạy chúng con tự mình đấm ngực

Lấy đà ngang che trước mắt ra

Chân mình lấm láp thối tha

Đừng đi đốt đuốc dò la chân người.

(Ngứa miệng. II. tr. 54)

 

Lấy tên CCGX, nhà thơ có tinh thần như Thánh Bernadette ví Em chỉ là một cái chổi.

Sau khi được diễm phúc Đức Mẹ hiện ra ở Lộ Đức, 1858. Bernadette xin vào dòng kín ở Nevers. Năm 1876, một nữ tu cho Bernadete xem bức hình, người ta chụp khi chị đang ở Lộ Đức, trước đây.

 

Đang chăm chú xem hình, bỗng Bernadette hỏi :

- Chổi để làm gì, hả chị ?

- Để quét nhà.

- Quét xong họ để ở đâu ?

- Trong góc nhà, sau cánh cửa, nơi ‘‘cư trú’‘ thường lệ của nó.

- Đời em cũng thế. Đức Mẹ đã dùng em, rồi để em vào một chỗ. Em sung sướng. Em muốn yên trong chỗ đó mãi (Những Người Lữ Hành Trên Đường Hy Vọng. tr. 224)

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                     

 Lương Nhi Tử : gia đình, xã hội... liên quan đến : cưới hỏi, sinh nhật, hội họp, rửa tội.

 

Con ơi bầu sữa tuy đầy

Mà lòng thổn thức đắng cay cũng nhiều

Hết lo sớm đến lo chiều

"Giang sơn" thu lại bấy nhiêu là cùng.

Ngoài xa cỏ mọc thành rừng

Đất hoang còn trống lúa đồng chưa vui.

Bát cơm đổi giá mồ hôi

Tình thương đổi lấy lòng người nghe con!

Đã thề cùng nước cùng non

Chân bùn tay lấm nhưng hồn thanh cao.

Rồi ra vằng vặc trời sao

Đẹp như Sinh Nhật năm nào trong thôn.

(Rồi ra. I. tr. 121)

 

Nhớ lại, người mẹ vất vả ‘Chín tháng cưu mang’‘ và ‘ba năm bú mớm’‘. Con nào chớ quên. Mẹ còn sống là còn lo cho con.

 

Mẹ không còn để con hỏi mẹ

Để được nghe mẹ kể cho con

Thời gian chín tháng vuông tròn...

 

Ngày sinh nhật con hồi tưởng lại

Nghe trong lòng cảm khái nhường bao

Nhớ ngày nhớ tháng năm nào

Mà thêm thương mẹ nao nao khôn cùng...

Con chẳng biết mẹ mừng mấy lúc

Chắc suốt đời thao thức vì con

Hình như sinh tử vong tồn

Hễ còn hơi thở hãy còn lo âu

Ôi mang nặng đẻ đau là thế

Một lần sinh đâu kể xong đâu

Băn khoăn từng bước trước sau

Đến khi khép mắt dễ hầu đã yên...

‘‘Ru con mắt nhỏ hai hàng

‘‘Nuôi con càng lớn mẹ càng lo thêm’‘

 

 (Ngày sinh nhật II. tr.39)

 

- Cung Chi : các bài dành cho tôn giáo, giáo lý, đức tin, Thánh Kinh, Thiên Chúa, Đức Mẹ, Giáo Hội, các thánh...

 

Đường đời mấy ngả EMMAU

Có Lời nồng thắm có câu ân tình

Có Ai sánh bước bên mình

Hoàng hôn nhạt nắng bóng hình nghiêng soi

Quán đường dừng bước nghỉ ngơi

Bàn kia bánh nọ dáng Người mến thương

Gần kề chan chứa yêu đương

Cách xa nỗi nhớ vấn vương tâm hồn

Mong sao sớm tối chiều hôm

Vui buồn sướng khổ luôn còn cạnh Ai

Một niềm tha thiết van nài

Thương tình quán vắng lưu hoài mãi cho.

(Quán vắng. II, tr. 113)

 

Gắn bó, trọn niềm tin yêu Đức Mẹ vì ‘‘Mẹ là Mẹ con’‘

 

Con tin ở lòng Mẹ

Mênh mông hơn trời bể

Dạt dào những yêu thương

Với đoàn con dương thế.

 

Con là con của Mẹ

Mẹ là Mẹ của con

Sống chết con níu Mẹ

Mẹ nào bỏ rơi con.

 

(Ngưỡng cửa đầu năm. II. tr. 65)

 

Có những bài vừa Lương Nhi Tử vừa Cung Chi, mang nội dung vừa đạo vừa đời, đọc lên thấy dạt dào, dễ mến thế nào !

 

Tơ tằm vương kén bao nhiêu

Thơ con quyến Mẹ bấy nhiêu tơ lòng.

Nguồn thơ chưa vội cạn dòng

Cũng là nhờ Mẹ gợi hồn đó thôi.

Mẹ là gạch nối đất trời

Thơ con kết chuỗi mân côi đôi bờ.

Mỗi ngày một hạt ước mơ

Mỗi năm là cả bài thơ ơn trời...

 

(Rộn tình mẫu tử. II, tr. 122)

 

 

THƠ CUNG CHI TUNG BAY rải rắc đó đây

 

Thơ Cung Chi đã phát hành, rải rắc khắp nơi đó đây, in một lần, tìm lại đâu ra ! Chỉ có hỏi nhau, hay đến Thư Viện.

-  Ba tập I, II, III Thương Ngàn Thương (in 2012) : 693 bài của tác giả + 24 bài họa = 717                   

- Họ Là Ai (in 2013):  125 bài

- Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II :108 bài, thơ 4 câu (2015)

- Khoảng hơn 200 bài của tập IV (phát hành trong 2017)

 

Không đếm được những người đã đọc thơ của Cung Chi qua báo chí, internet...cho là thích thú, say mê, cảm phục. Nhiều khi độc giả hỏi qua điện thoại hay gặp gỡ : CCGX, Lương Nhi Tử, Cung Chi là ai, mà ý tưởng dồi dào, văn vui tươi và đánh động ...đến thế ?

 

Chúng tôi đã nhận được 12 bài thơ của Cung Chi được phổ nhạc in thành trong TNT (2012) và CD (2014) và còn nhiều bài nữa chờ ấn hành. Và những bài họa lại, phân tích nội dung, lời văn in thành 3 Tuyển tập thơ CUNG CHI (2012)

 

Một số văn hữu đã phân tích thơ Cung Chi về ý nghĩa, lời văn về mọi khía cạnh :

- Vẻ đẹp của các Thánh Tử Đạo VN qua ba nhân đức đối thần Tin Cậy Mến.

 Lm Phaolo Nguyễn Thành Sang. Họ Là Ai ? 2013

- Linh Mục Đinh Đồng Thượng Sách. Tạ Thanh Minh Khánh. TNT. T2. tr.403

- Họa đôi bài thơ Cung Chi. Vân Uyên. TNT. T2. tr.405

- Cầu mong sớm tới Lễ Vàng nghệ sỹ Bích Thuận.TNT. T2.tr. 401

- Đọc thơ Cung Chi. Hà Thượng Nhân. TNT. T2. tr.393

- Ý tưởng, văn chương trong thơ Cung Chi.

   Gs. Thượng Tiến. HK. TNT. T2. tr.424 

-Thơ cha Đinh Đồng Thượng Sách góp phần vào văn hóa công giáo - Phạm Bá Nha. TNT.T2. tr. 432

- Văn là người. Báo GXVN.TNT. T2. tr.442

- Tôi đọc thơ Cung Chi. Trà Lũ Trần Trung Lương. Canada. TNT. T3. tr. 293

- Thuở ấy bên Mẹ Lavang. Trần Văn Cảnh.TNT.T3.  tr. 296

- Qua sử liệu đến niềm tin. ns GXVN. TNT. T3. tr. 301

- Trao truyền sứ điệp Đức Mẹ trong lòng người. - Thérèse Trinh Nguyên. TNT. T3. tr. 326

- Thương gửi các bạn trẻ.  Thi Chương.TNT. T3.; tr. 337

-Nhắc bảo các em Thiếu Nhi. Phạm Bá Nha.TNT. T3. tr. 346

- Thần học linh đạo trong thơ Cung Chi. Ls. Lê Đình Thông.TNT.T3. tr. 355

-Tình mẫu tử trong thi tập Thương Ngàn Thương của Cung Chi - Ls. Lê Đình Thông.TNT.T3. tr. 378

- Cộng đoàn là viên đá sống động. Báo GXVN. TNT. T3. tr. 383

 

TRANG SỬ Bằng Thơ CỦA GXVN PARIS

 

Giáo Xứ chúng ta đang thừa hưởng là công xây dựng của nhóm Linh mục, sinh viên du học từ 1947. Vừa học vừa lo qui tụ những người Việt khắp nơi trong nước Pháp. Khai sinh ở Toulouse, 1947, chính thức hoạt động có trụ sở ở Paris 1948. Lớp giáo sỹ lẫn giáo dân thành tài về nước làm việc, lớp khác sang. Dần dần có nơi họp, thánh lễ...Trụ sở thay đổi. Hai nơi, sau 1975, chúng ta biết hơn cả là Boissonade và Epinettes ngày nay.

 

Cha Sách đã viết Lịch Sử GXVN thành thơ từ ngày cha làm việc tại GX (1977). Một công trình hiếm đâu có.

 

Chiều dài Lịch Sử

 

Giáo Xứ Việt Nam đã mừng 50 năm (1947-1997), 60 năm (2007) và 70 năm (2017) 50 năm (1947-1997)

 

Paris Giáo Xứ Việt Nam

Khác nào một giải giang san nước nhà

Gắn liền đồng nội quê cha

Như "Mùa gặt mới" thiết tha đạo đời (*)

Phù sa máu đỏ tô bồi

Năm mươi năm ấy trào sôi ân tình.

 

(Giáo Xứ Việt Nam. TNT I. tr. 229).

 

 

60 năm (1947-2007)

 

Lục thập nhi nhĩ thuận...

Tai nghe thuận, chẳng bận so đo

Sáu mươi năm, tuổi sẵn Trời cho

Thành Giáo Xứ, nên cơ đồ vững chãi.

Ơn Trên hẳn vĩ đại

Công sức người cũng to!

Có bàn tay thợ mộc, thợ hồ

Có khối óc sinh đồ, trí thức.

Có áo đen linh mục

Có khăn trắng nữ tu

Có bóng mẹ hiền từ,

Có dáng cha nghiêm nghị....

 

(Giáo Xứ Việt Nam Paris. I. tr. 230)

 

70 năm (1947-2017)

 

‘‘Villa Épinettes’‘ cạnh ‘‘vòng đai’‘

Hương thơm thoang thoảng vườn hoa nhài

Phong trào, Nhóm, Hội, Đoàn...trăm vẻ

Thánh đường, lễ hội...nhạc thiên thai...

 

Qua mấy ‘‘thiên can’‘, ‘‘thập nhị chi’‘

Việt Nam Giáo Xứ giữa Paris

Vẫn còn đứng đó, hiên ngang đó

Trăm năm duyên kết mối tình si...

 

(Bảy Mươi)

 

Các đơn vị mục vụ phụ cận Paris.

 

Sau biến cố 1975, vì duy trì đức tin và nguồn gốc, người công giáo VN đã qui tụ thành đoàn. có trung ương Paris và các đơn vị mục vụ chung quanh Paris.

 

Đâu có Tuyên úy Việt

Đấy có cộng đoàn Việt

Lời kinh tiếng hát quê hương

Như trầm thơm ngát bốn phương trời người.

Bậc lão tuế mỉm cười sung sướng

Nghe cháu con cất giọng cao ngân

 

(Trăm nghìn. II. tr. 196)

                                    

Mỗi nơi có trang sử riêng. Sống đạo theo Tin Mừng và Giới Răn Chúa. Đơn vị  Antony, (thành lập 2005). Ermont (1983). Marne La Vallée (1983). Sarcelles Garges (1979). Seine Saint Denis (2013). Villiers le Bel (1979). Cergy Pontoise (1993). Cùng chí hướng với trung uơng Paris, sớm trưa cầu kinh, đem Tin Mừng cho mọi người.

 

- Cergy Christophe cộng đoàn ta

Chung một Thiên Chúa, con một Cha

Quan, hôn, tang, tế...cùng chia xẻ,

Tình nghĩa tháng ngày thêm đậm đà.

 

Thương sao tiếng hát trẻ bên già

Tha thiết vang lên giọng Thánh Ca

Trên cao ý hẳn Chúa thầm bảo

Nghe tiếng Việt Nam đã quá ta !

 

(Chúc Mừng. Phúc đáp. I. tr. 124)

 

Hội Đồng Mục Vụ, Nhiệm kỳ đầu năm 1983, là những người nhiệt thành cho việc chung, là đầu tầu

           

Xin kinh cẩn cúi đầu bái phục,

Các ‘‘Ông Trùm’‘, ‘‘Quới Ch?c’‘ xưa nay.

‘‘Hội Đồng Mục Vụ’‘ tuyệt hay,

‘‘Ủy ban Hành giáo’‘, đổi thay từng thời.

Toàn những vị giữa đời sống đạo,

Không ngại ngần đôn đáo xở xoay.

Mang bầu máu nóng hăng say,

Góp tài góp sức đắp xây Nước Trời.

Là tai mắt của người trong xứ,

Là thành viên dụng cụ ích chung.

Là nguồn đá quý không cùng,

Là vôi, là vữa, thành đồng, phên che.

 

(HộI Đồng Mục Vụ I, tr. 279)

 

Ban Giám Đốc hiện nay (2017) với :

1. Đức Ông Mai Đức Vinh (Phục vụ Giáo Xứ từ 1977, giám đốc từ 1980Ẩ nay)

Đã 40 năm phục vụ GX, từ Boissonade đến Epinettes, cộng đoàn biết Cha giám đốc ‘‘vất vả ngược xuôi bận tứ bề’‘. Để ‘‘Trả lại thế gian’‘ trong những ngày dọn về Paris 17. Rồi hay ‘‘Tin Vui’‘ và ‘‘Chúc mừng’‘ . Xứng đáng Giáo Hội tưởng thưởng tước hiệu Đức Ông. Cộng đoàn mừng ‘‘Lễ Vàng’‘ (2015) của Đ.Ô với ‘‘Năm mảng tâm tình’’

 

Năm mươi năm ấy cũng là bao

So với thiên niên vạn kỷ nào

Vì nếu một ngày đà đáng kể

Thì hàng trăm tháng tính ra sao ,

Có thì hẳn có, từng giây phút

Không có hẳn không,mỗi khắc sao.

Tích tắc mảy may, ‘‘cớ’‘ với Chúa.

 

(Năm mảng tâm tình)

 

2. Cha Đinh Đồng Thượng Sách (từ 1977). Có công khai sinh Ca đoàn, Giới trẻ, Thư viện (1990) Thiếu Nhi Thánh Thể (1986)

 

3.Cha Trần Anh Dũng (1992), quản lý, tuyên úy Sarselles và Marne La Vallée, mừng 25 năm linh mục  (1983-2008)

 

Mừng cha ANH DŨNG hai lăm năm

Linh Mục đời đời nối phẩm hàm.

Tận tụy màng chi phần vật chất

Hy sinh lo lắng phía tinh thần.

Quan tâm ‘‘giáo sự’‘ khắp hoàn vũ

Để ý ‘‘sử tôn’‘ riêng Việt Nam

‘‘Đắc Lộ Tùng Thư’‘ công sáng lập

Một nguồn tài liệu giá vô ngần.

 

(Một nguồn)

 

4. Cha Vũ Minh Sinh (2012), tuyên úy Giới trẻ, Antony và Seine Saint Denis

5. Các Phó Tế, thày Nguyễn Văn Thạch và Phạm Bá Nha (1998), Thày Tạ Đình Chung (2003), Thày Nguyễn Sơn (2009), Thày Cao Trọng Nghĩa (2016)

6. Hai Nữ tu Thân Kim Liên (1980) và Nữ tu Nguyễn Kim Thoa (1999)

 

Cha Sinh và những tu sỹ này đang làm việc tại GX, bỏ đi bao thú vui, vừa gia đình, vừa Giáo hội, gánh trách nhiệm, mỗi người một việc đều sẵn tinh thần ‘‘phục vụ’’

 

" Đời là phục vụ cho người tha nhân

"Càng phục vụ càng thấm nhuần

"Giúp người là cõi hân hoan vô bờ

Cao qúi thay ý thơ "Phục vụ"...

"Chúa đang phục vụ hàng ngày chúng con''

Cho chúng con dốc lòng bắt chước

Gương Chúa xưa như đuốc soi đường

Để việc phục vụ yêu thương

Nên như men muối ướp dòng thời gian.

 

(Phục Vụ, TNT 2, tr.112)

 

Cộng đoàn nhớ, ghi ơn hoài và giữ lạI mãi hình ảnh Cha Trần Thanh Giản, (giám đốc,1955-1971, ? ), cha Nguyễn Quang Toán (giám đốc 1971-1977, ?), Cha Trương Đình Hoè (giám đốc 1977-1979), Cha Lương Tấn Hoàng (giám đốc 1979-1980, ?). Sr. Huỳnh Thị Na (Văn Phòng Xã Hội, lớp Pháp Văn, 1975, ?) Cha Nguyễn Văn Cẩn và Cha Bùi Duy Nghiệp, Cha Hoàng Quang Lượng (?) và Sr Nguyễn Thị Phú (dạy giáo lý 1985) Cha Hoàng Quang Lượng (?) Sr Nguyễn Thị Phú (dạy giáo lý 1985), Cha Nguyễn Văn Ziên (Tuyên úy Sarcelles,1997)

 và Phó Tế Xavier Girard (1988, ?).  Các vị sau đây đến giúp GX ít giờ : Cha Nguyễn Tiến Lãng (dâng lễ Chúa Nhật thứ 2, lúc 10g, trong tháng. 1999), sr. Lê văn Đức (trực điện thoại, 1980, ?), Cha Nguyễn Hậu (giải tội, lúc 10g, 1980, ?),

 

-Thưa Cha Giản !

Thuở còn ở rue Boissonade

Công lao Cha dài hàng chuỗi tràng hạt

Lo xây đắp cộng đoàn :

‘‘Giáo Xứ Việt Nam’‘

Quốc nội, quốc ngoại từng nghe biết

Ngôi nhà nguyện bao yêu kiều đậm nét

Thật dễ thương

Của quê hương...

Công Cha Giáo Xứ ai người dám quên ?

Tiếc nhà xứ cũ vững nền

Nhưng đành ‘‘di tản’‘ vì đàn con đông

TRẦN hoàn THANH thoát GIẢN đơn

Chúng con khấp bái tạ ơn Cha nhiều.

 

(Khấp bái Cha Giản, III. tr. 99)

 

Mỗi năm, Sớ Táo Quân Lương Nhi Tử ‘‘lên tận thành hoàng’‘ báo cáo mọi việc trong GX. Kermesse, trực điện thoại, tiệc tùng, văn nghệ, họp hành...dọn dẹp trong nhà ngoài sân, cả vườn bông...  

                                                                                                                                                                  

- Mấy ngày rộn nhất

Bày đủ thứ hàng

Mua, bán dễ dàng

Là kỳ ‘‘Kermesse’‘

Tuy không đầy ‘‘két’‘

Nhưng có tiền vào

Bù trừ hụt hao

‘‘Hằng ngày dùng đủ’‘

Là một Giáo Xứ

Tổng Phận Paris

Nước bước đường đi

Nên chung một hướng

Năm rồi hưởng ứng

Bám sát chương trình

Đề tài  ‘‘Gia đình’‘

Cùng với ‘‘Giới trẻ’‘

Chủ nhật trong lễ

Được nghe thuyết trình

Về chuyện ‘‘gia đình’‘

Do các đại diện

Thêm bài kinh nguyện

Mọi người đọc to

Ngay giữa nhà thờ

Sau khi rước lễ

Đề tài ‘‘Giới trẻ’‘

Đầu tháng suốt năm

Đều đặt trọng tâm

Ngày Hội Thế Giới

Tham dự phấn khởi

Bên nước Espagne

Gồm các quốc gia...

 

(Sớ Táo Giáo Xứ. 2011, III. tr. 279)

 

Liên kết thành Cộng Đoàn

Tổ chức Giáo Xứ đã thành nề nếp, thành ‘‘cộng đoàn’’ một vòng tay vô hình liên kết thành đoàn thể, phụng vụ Thiên Chúa yêu thương nhau. Thấm nhuần Tin mừng và giáo lý. Giáo xứ VN Paris ‘‘hiên ngang’‘ hãnh diện vì đã cố công xây dựng và giữ được những nét đẹp, kỷ cương và vươn lên trong đức tin. 

 

Cộng đoàn chúng con ‘‘Dân Tộc Thánh’‘ (1P2, 9)

Cộng đoàn chúng con ‘‘Dân Tư Tế ‘‘ (1P2, 9)

Cộng đoàn chúng con ‘‘Dân Vua Chúa’‘ (1P2, 9)

Cộng đoàn chúng con  ‘‘Dân Tuyển Chọn’‘  (1P2, 9)

Cộng đoàn chúng con ‘‘Viên Đá Sống’‘ (1P2, 9)

Xây đắp hồn thiêng đền linh động

Nghi ngút khói trầm hương yêu đương

Lấp kín hư vô vùi hoang trống

Cộng đoàn chúng con ‘‘Dân Việt Nam’‘

Vui với Quê hương nét sử vàng

Nghe máu anh hùng dòng Tử Đạo

Chuyển trong huyết quản giục hiên ngang.

 

(Hiên ngang. I. tr. 253)

 

Có những hội đoàn do chính cha nhóm lập, đồng hành cho tới nay. Đâu có con chiên là có chủ chiên. Đúng như ĐGH Phanxicô nói ‘‘chủ chiên phải có mùi chiên’’. Ban Giám chia nhau ‘‘linh giám’‘ các hội đoàn.

 

Liên Đới Nghề Nghiệp, hình thức mới công giáo tìến hành. Từ 2000, qui tụ những người cùng nghề, như Taxi, Dịch Vụ, Doanh Thương, Xây Dựng và Chuyên Gia (Luật sư, Y Dược). Ban Giúp Lễ (2012), với các em say mê bên bàn thánh. Phòng bán sách, ảnh tượng mở cửa rất sớm từ 1979. Lớp Pháp Văn do văn phòng xã hội lo, đã có người học sau 1975. Giúp ai gặp khó khăn mới đến Pháp.  Ban Giáo Lý viên có từ 1972 và ngày càng đông và sinh hoạt đa dạng. Ban Phụ Huynh (1986). Gồm cha mẹ đưa con đến Thiếu Nhi Thánh Thể. Nhóm gia đình trẻ (1992) Những cặp trẻ, trao đổi và học hỏi kinh nghiệm sống đức tin. Ban giảng huấn lớp Giáo Lý Hôn Nhân khai giàng lớo đầu tiên, 1995). Ban Tu Thư ấn hành tác phẩm đầu tiên năm 1997, tới 2016, đã phát hành 43 cuốn sách. Hội yểm trợ ơn gọi (1989) đọc kinh và trợ giúp tài chánh đào tạo ơn gọi tại VN. Phong trào Cursillo (1993) đào tạo được trên 1000 thành viên sống đạo và thánh hóa môi trường. Giới Trẻ (1977) qui tụ các bạn trẻ trong Giáo Xứ gặp nhau trao đổi học hành và kết đoàn phục vụ nhau, mở mang trí tuệ và rạng danh giống nòi quê hương.

 

Đoàn Thiếu Nhi Thánh Thể (thành lập năm 1986). Chiều thứ bảy, từ 15g đến 19g các em từ 7 tuổi đến sinh hoạt, học tiếng Việt, Giáo lý và Thánh lễ. Tùy theo từng tuổi, các em được xưng tội lần đầu, Thêm Sức, xưng tội...

 

- Những giờ những phút những giây

Đi trong sa mạc giữa ngay rừng người

Nghe lòng rộn rã tiếng cười

Nghe chân dậm nát bả đời cát khô

Nghe hồn thổi sáo ước mơ

Nghe tim đập nhịp men bờ suối trong

Nghe như máu nóng ngược dòng

Giục đi đón cả trời hồng tương lai

Hôm nay hẹn với ngày mai...(Sa mạc. II. tr. 135)

- Cho con chút gió cửa trời

Để hồn bay nhẹ tới nơi cửu trùng.

Cho con chút lửa thiêng hồng

Giúp tim sôi nổi rộn giòng máu tươi.

Cho con chút nước siêu vời

Thuyền nan thân xác thảnh thơi mái chèo.

Nước nguồn, lửa ấm, gió reo

Chim câu lá biếc, sáo diều lòng con ...

 

( Sáo diều lòng con. II. tr. 141)

 

Thư viện khai sinh năm 1990,  vỏn vẹn mấy trăm cuốn, nay mấy chục ngàn, tiếng Việt đủ loại. Cha Sách và một số anh chi em có tinh thần văn hóa đã dấy lên sự ham đọc sách báo công giáo. Tổ chức thuyết trình với nhiều đề tài khác nhau.

 

Anh chị em Thư viện thân mến

Gần gũi nhau quyến luyến nhau thêm

Tình thân ngày một vững bền

Như từng trang sách gắn liền gáy nhau

Bao tháng năm tâm đồng ý hợp

Cố giúp sao các độc giả nhờ

Bảo nhau cắt đặt liệu lo

Kệ trên, kệ dưới, xếp cho gọn gàng

Đón tiếp ngườI rõ ràng nét mặt

Câu nói cười, vui thật là vui

Chuyến đò nên nghĩa chứ chơi

Huống chi qua lại khơi khơi mỗi tuần...

 

(Nhóm Thư Viện. Giáng Sinh 2016)

 

Ca đoàn từ năm 1981 đến nay, trong phụng vụ luôn bên công đoàn dâng Chúa những lời ca tiếng hát như hương thơm bay tỏa lên trời cao.

 

...Vì lời cả trần thế

Mà lỗ mất linh hồn

Thì như của đổ bể

Công cốc canh bạc trơn.

 

Nhân sinh nhật ca đoàn

Năm thứ hai mươi lăm

Giữa bạn bè mới cũ

 

Gặp nhau cười hân hoan.

Xin Chúa cho chúng con

Thương nhau giúp nhau hơn

Thiết tha mến tin Chúa

Góp tiếng hát : tạ ơn

 

(Góp tiếng hát.I tr. 240)

 

 

Các bà mẹ công giáo sinh hoạt từ lâu, 1989.

Hội các bà ‘‘Bà mẹ Công Giáo’‘

Thuộc xứ nhà, họ đạo Paris

Gồm toàn những bậc mẫu nghi

Công to đức lớn nhờ hy sinh nhiều.

Khi làm mẹ bao nhiêu vất vả

Khi thành bà cũng chả ngồi yên

Khi lên chức cụ cố hiền

Vẫn gia phong ấy, vẫn nền anh thư.

Hồn công giáo tâm từ bác ái

Theo gương lành vĩ đại Thánh Quân

Quanh năm cặm cụi âm thầm

Gia đình đời đạo hai phần vẹn hai.

Nêu mẫu mực trong ngoài sau trước

Lấy ý Trời làm thước đo theo

Chẳng lo cám cảnh giầu nghèo

‘‘Hằng ngày dùng đủ’‘ liệu lèo lái thôi.

Trong thâm tâm ghi lời tiên tổ

Nhớ câu truyền ‘‘ thiên cổ lưu danh’‘

Làm cha làm mẹ hiền lành

Để phần phúc đức cho đàn cháu con...

Ôi lời kinh cám ơn rước lễ

 

(Băc mẫu  nghi III. tr. 20)

 

Hội Đạo Binh Đức Mẹ tái hoạt động tại GXVN từ1965.

 

Cha Sách đã từng ‘‘rước Đức Mẹ’‘ đến từng gia đình quân binh trẻ Đức Mẹ Nguồn An Vui. Về khuya gió lạnh có Mẹ chở che.

 

...Nhớ lời kinh nguyện cầu

Vẳng lên trong đêm thâu

Bao khúc ca trìu mến

Như mật thoa tim sầu.

 

Anh chị ‘‘quân binh’‘ ơi

Nói ra còn nghẹn lời

Những lần cùng anh chị

Chia sẻ bao cảnh đời.

 

Xin ‘‘Mẹ Nguồn An Vui’‘

Giúp chúng con từng người

Luôn liên kết bên Mẹ

Như Tràng Chuỗi Mân Côi.

 

(Bên Mẹ Mân Côi. I. tr 55)

 

 

- Rực rỡ như mặt trời

Kim ô ánh rạng ngời

Thái dương giờ chính ngọ

Là Mẹ trong tim người

 

.(Dư Oai hùng như đạo binh

Xếp hàng vào mặt trận

Mẹ mở cửa Thiên đình

Cho những ai thắng trận

 

Chúng con đang tòng quân

DướI lá cờ của Mẹ

Nguyện đem hết tâm can

Chiến đấu cho nước Mẹ

 

(Dưới lá cờ Mẹ. II.tr.269)

 

Truyền thông văn hóa, báo GXVN (1984), Internet...(2002)

 

- Cần khen một phát cũng nên khen !

Làm báo làm bung đâu chuyện hèn?

Sự thật trình bày, lo trước hết,

Điều hay quảng bá, quyết ưu tiên.

Thông tin chính xác, luôn ghi nhớ,

Nghị luận phân minh, há dám quên.

Lẽ đạo, lý đời, thông đạt cả

Báo nhà Giáo Xứ quả nên khen.

 

(Mừng Báo Giáo Xứ. I. tr. 433)

 

 

- Giáo Xứ nay có ‘‘anh-te-nét’‘ (Internet)

Liệu bà con đã biết hay chưa

Hỏi rồi chẳng thấy ai thưa

Hình như quá mới nên chưa biết gì.

 

(Internet. I. tr. 293)

 

Những người làm việc tự nguyện là những người đến với GX ngoài giờ phụng vụ, phải kể, như : Trực văn phòng, ghi chép sổ sách, thu tiền thau, phụ bếp, cantine, bữa cơm chủ nhật, quét dọn nhà nguyện, sân, cầu thang, chăm sóc vường hoa, sửa điện nước.. Đâu cần là có. Khuôn viên nhà xứ lúc nào cũng sạch sẽ, gọn ghẽ...

 

Cha Sách đã đưa mắt nhìn đến bằng những vần thơ tưởng lệ, khuyến khích và xin Chúa chúc lành. Nhất là cộng đoàn đừng đứng nhìn, hưởng nhờ mà phải tiếp tay, cho người ta nhìn vào.  

 

Việc trong xứ  ‘‘tốt danh lành áo’‘

Cũng là nhờ hết ráo mọi người

Từ ‘‘ông sao sáng’‘ rực trời

Đến ‘‘bà bếp nhọ’‘, que đời ai hay?

Chuyện ‘‘công quả’‘ xưa nay vẫn thế

Chẳng bao giờ kể lể thiệt hơn

Trên trời có Chúa thông ơn

Dưới trần có tấm lòng thơm đủ rồi.

Tháng 10 : tháng Mân Côi kết chuỗi

Mỗi chục kinh như tuổi đời mình

Vui, Mừng, Thương, Sáng... thầm xin:

Sao cho mỗi hạt thắm tình Mẹ con.

 

(Chuyện công quả I,tr. 109)

 

 

Vui với người Vui, Khóc với Người khóc

 

Hơn 40 năm phụ vụ GX, những năm dài muc vụ Cha Sách đã có mặt bằng cách ban bí tích và ơn lành cho nhiều người.

 

Lúc trẻ em chào đời

 

- Ơn lớn nhất đời tôi

Là niềm tin sống động

Vào Bí Tích siêu vời

Từ tuổi thơ bé bỏng...

 

(Một đời. I. tr. 408)

 

- Đêm nay con khóc chào đời

Sao cha  thổn thức bồi hồi khôn nguôi

Đã cố nén, lệ cứ rơi...

Ôm con ôm trọn một trời tâm tư!

Ngoài kia đêm tối âm u

Trong này đèn chiếu mịt mù tương lai.

Thương con từ thuở trong thai

Càng thương khi thấy hình hài riêng con!

Nhưng thôi dù chẳng vuông tròn

Mẹ cha sau trước một lòng đón con

(Đầu mùa I. tr. 154)

 

- Được làm con Chúa hay đi tu làm linh mục, tu sỹ :

 

-Bùi ngùi cảm kích biết bao

Trần hồng cát bụi dự vào thiên linh

Xuân tâm chan chứa ân tình

‘‘Triết-Tuynh Đông-Tiến’‘ chân thành kính dâng

Niềm vui thanh thoát lâng lâng

‘‘Cần Người vĩ đại, tôi cần nhỏ đi.

 

(Nhỏ đi. II. tr. 78)

 

-’‘Quân tử dĩ tự cường bất túc’‘

Bậc chân nhân gắng sức không ngơi

Một lòng vui với mệnh Trời

Tâm thành của lễ trọn đời hiến dâng

Chữ LƯƠNG thiện ân cần di dưỡng

Đức CÔNG bình chí hướng thanh cao

Thiện căn mong mỏi nhường bao

Trường xuân vĩnh phúc trông sao có ngày.

 

(Hiến dâng. II. tr.79)

 

- Gối qùi lặng lẽ, bên nhà tạm

Đăm chiêu suy niệm, trước Hào quang

Như hoa hướng dương, khát khao nắng

Từ tinh sương sớm đến chiều vàng.

 

Đây là những "Marthe", những "Marie" (Lc 10, 38-42)

Vui nét đơn sơ phận nữ tỳ

Tận hiến cuộc đời vì Thánh Thể

Chỉ biết yêu thương, biết hiến đi.

 

Thờ lạy, tri ân, chúc tụng, xin

Sám hối, đền bồi, bao tội tình

Lửa Thánh Eymard nguồn vượng khí

Máy dầu ép nát hạt trong tim.

 

(Phận nữ tỳ. I I. tr. 101)

 

Khi lập gia đình

‘‘Dâng lời’‘ trăm năm đẹp tơ duyên

Dâng cả niềm vui lẫn ưu phiền

Dương gian kiếp người cơn gió thoảng

Ôm trọn tình yêu vào vô biên

 

Một ‘‘lời nguyện cầu’’ trầm bay lên

Phước lộc hồng ân ban xuống thêm

Cho tình đã thắm thêm say đắm

Cho nghĩa trăm năm đá vững bền

 

‘‘Tiếng lòng cảm mến’‘ quá xôn xao

Khác chi xuân nguyện muôn ước ao

Yêu Chúa mến Mẹ thương nhau mãi

Cho đến trọn đời còn khát khao.

 

(Đường tình yêu I. tr. 208)

 

Mục vụ bệnh nhân là quan trọng và cần thiết. Bên giường bệnh nhân nâng đỡ ủi an những khi ‘‘thập tử nhất sinh’’ bác sỹ bó tay. Hay bên cạnh ‘‘kẻ ở người đi’‘ lúc điêu đứng giữa đời, không còn ai. Ngoài nghĩa trang hưu hắt nắng chiều... Thì có Cha ở bên hay đứng đó cầm tay.

 

- Chẳng biết còn bao lâu

Mẹ con sống bên nhau

Nên mỗi giây mỗi phút

Qúi hơn mọi trân châu.

 

Mẹ cho con phần nghìn

Con đáp lại phần trinh

Đành suốt đời mang nợ

Cho đến cõi Thiên Đình.

(Bên giường bệnh viện. I. tr. 50)

 

- Bài kinh "HÃY NHớ ", nhớ bao nhiêu

Cùng chị đọc lên một cuối chiều

Trong phòng bệnh viện Cochin cũ

Thầm mong xua bớt bóng cô liêu...

Rồi sau đọc tiếp những năm qua

Lần đọc lần thêm ý thiết tha

'Nào ai chạy đến xin cầu cứu

'Mà bị chối chê, bị lãng xa ...

Lời kinh sức mạnh nặng ngàn cân

Lửa thiêng nâng đỡ dậy tinh thần

Chị cười, chị nói, tìm hơi thở

Niềm tin tát cạn nước thuyền nan

Cùng với thời gian chị yếu dần

Ra vào bệnh viện đếm chi lần

Câu kinh "HãY NHớ" nhân lên mãi

Cho đến hôm nay thêm một lần

Một lần chót hết, cạnh giường bên

Tai nghe, tôi đọc, chị nằm yên

Nhắm mắt, mím môi, không tiếng nói

Cảm xúc đáy lòng, tôi lặng yên...

(Nhớ đời. IV)

 

 

- Cúi lạy Chúa là Cha từ ái

Xin đoái thương con cái của Cha

Khi chưa đoàn tụ một nhà

Xin ban thần lực hằng hà ơn thiêng

Cho kẻ khuất thiên đường vĩnh phúc

Cho người còn đủ sức trông lên

Tin rằng có Chúa nhân hiền

Ủi an nâng đỡ lệ phiền lau khô

Chúa là Đấng hằng chờ hằng đợi

Hằng đêm ngày kêu gọi ai người

Long đong lao nhọc rã rời

Đến đi ! Chúa sẽ lo bồi bổ cho (Mt 12, 28)

(Nhớ thương. I. tr.83)

 

- Một chút tàn tro bay theo gió

Lặng lẽ hòa tan trong thảm cỏ

Cỏ xanh tro xám khác xa nhau

Chỉ thấy mầu xanh sắc hiện rõ.

 

Xác thân cát bụi về cát bụi

Tất cả trao lại đời tạm gửi

Nào có chút gì mang nổi theo

Trừ phần nhân đức vương lầm lỗi.

 

Kẻ đi  như dặn người còn lại

Vất vả ngược xuôi lo thành bại

Trước sau bỏ hết đi tay không

Nên cố sống sao cho thật phải.

(Sống phải. II. tr. 145)

 

 

Mong ước lâu dài sau này

Thiết nghĩ, không bao giờ khai thác hết vẻ đẹp hình thức cũng như nội dung trong thơ Cung Chi Đinh Đồng Thượng Sách. Trước đây có bài ‘’Qua sử liệu đến niềm tin’‘ tổng hợp của báo GXVN Paris (TNT. III, ttr. 301-325), chúng tôi chưa cho là đủ, còn thiếu nhiều. Nay có cả tuyển tập thơ Cung Chi ‘‘Thư viện mừng 70 năm Giáo Xứ Việt Nam  Paris’‘ (2017). Chọn lọc trong nguồn thơ trên 1000 bài. Thật hoàn hảo. Mong ước đã thành. Phải có tâm hồn nghệ sỹ mới nảy sinh hoa quả tốt tươi đến thế và còn vươn cao. Mỗi bài thơ là ‘‘đứa con tinh thần’‘ vô giá và sống mãi với thời gian.

 

Tác giả Cung Chi còn mong ước cho các em nhỏ nhất Thiếu Nhi ...và mọi người trong Giáo Xứ :

 

‘‘Mang hạt đi gieo giống nước Trời...’‘

Đường trường sa mạc hai lăm năm

Lớp trước, lớp sau... rộn bước chân

Đàn anh, đàn chị, đàn em bé

Hát khúc hoan ca vui sức thần...

 

‘’Đuốc thiêng dân tộc’’ hướng quê hương

Lần trang sử báu vết anh hùng

Con dòng cháu giống luôn ghi nhớ

Chẳng giống được cánh cũng giống lông...

 

Ước mơ tôi luyện hóa nên người

Hoàn hảo, kiện toàn, phục vụ đời

Tuổi trẻ Việt Nam giúp trẻ Việt

Mang hạt đi gieo giống nước Trời...

 

(Đường trường. TNT. III. tr. 81).

 

 

Giáo Xứ Việt Nam Paris 70 năm

Phạm Bá Nha