Đức Phanxicô thăm Miến Điện và Bangcladesh từ 27.11 đến 2.12.2017

I. THĂM MIẾN ĐIỆN (Burma) 27.11-2.2017

uy hiệu cuộc viếng thăm : Love & Peace (Yêu thương và Hòa bình). Phái đoàn gồm 30 người, tháp tùng có ĐHY Quốc Vụ Khanh Pietro Parolin, ĐHY bộ trưởng Truyền Giáo Fernando Filoti, 9 HY cố vấn, ĐTGM Mumbai Ấn Độ, Oswald Gracias, chủ tịch Liên HĐGM Á châu  và khoảng 50 ký giả. Đây là chuyến 21 ra nước ngoài và lần thứ 3 đến Á châu. Trước đây, Thánh GH Gioan Phaolo II đến đây năm 1986, Chân Phước Phaolo VI đến 1970, lúc còn gọi là Đông Pakistan. Theo ĐÔ Greg Burke, phát ngôn viên Tòa Thánh, đây là chuyến đi ‘đầy mạo hiểm, ngoại giao thú vị’’. Và ĐGH đi vào ‘‘thời điểm then chốt’’.

Hai bên đường , dân chúng đón chào mang biểu ngữ ‘’hòa giải, Tha thứ, Bình an’’

1. Nước Miến Điện đã bị cai trị bởi chế độ quân phiệt từ 50 năm. Từ 1980, cách mạng dân chủ do bà Aung San Suu Kyi đứng đầu. Bà sinh 1945, tiến sỹ kinh tế, được giải thưởng hòa bình, 2012. Năm  1990, bà thắng cử. Bị quản thúc tại gia, 1989-2010. Nhưng không được làm tổng thống, mà chỉ làm cố vấn. Thực  quyền vẫn do đại tướng  nắm giữ. Cách nay 5 tháng, Miến Điện đã thiết lập quan hệ ngoại giao với Vatican.

2. Giáo Hội miến Điện. Phật giáo đa số. Công giáo chiếm 1,3%. Còn Bangcladesh đa số Hồi giáo, Công giáo 0, 2% trong 52 triệu dân. Hai nước và Giáo Hội địa phương nghèo nhất. ĐGH nâng đỡ hai nơi này bằng cách nâng ĐTGM Patrick D’Rozanrio của Dhaka lên hồng y, 2016.

Nhân dịp này, phái đoàn VN  28.11.2017, do ĐC Nguyễn Văn Khảm (Mỹ Tho) và ĐC Nguyễn Hồng Sơn (Bà Rịa) hướng dẫn, đến tham dự thánh lễ, tại nhà thờ Gioan Tẩy Giả, gần tòa GM, nơi ĐGH trú ngụ. Cùng dự có đông Việt Kiều trong phái đoàn, Cam Bốt, Lào, Thái Lan, Ấn Độ, Phi Luật Tân.  Thánh lễ do ĐC Sơn chủ lễ. Sau đó, đoàn tham dự lễ đại trào cua ĐTC tại sân vận động Yango, 29.11. 2017.(Truyền thông Phú Cường, 7.12.2017)

3. Các cuộc gặp gỡ trao đổi

27.11.2017, 13g30, tại phi trường Yangoon, ĐGH được Bộ Trưởng Đặc ủy của TT CH Miến Điện, Đức Sứ Thần Tòa Thánh và hàng chục GM , toán nữ tu cùng 100 em đón tiếp. Sau đó, phái đoàn về tòa GM Yangoon, cách 18 cây số. Hai bên đường 

28.11.2017, tại trung tâm hội nghị quốc tế Nay Pyi Taw, đón tiếp chính thức, ĐGH  gặp chính khách  Myanmar và đại diện xã hội dân sự và thành viên ngoại giao. Bà Suu Kyi (sinh 1945), cố vấn tối cao, kiêm bộ trưởng ngoại giao, đọc diễn văn : Đất nước chúng tôi tự hào được ngài đến thăm, đúng 6 tháng sau, thiết lập quan hệ ngoại giao với Vatican. Đây là dịp mở ra thời đại mới liên hệ gần gũi, phục hồi liên kết cũ. Để chúng tôi loan truyền thiện chí và niềm vui khắp lãnh thổ. Chúng tôi bước đi đầy tin tưởng vào sức mạnh hòa bình, tình yêu và niềm vui.

ĐTC nhắc nhà cầm quyền : nghĩa vụ tiên quyết là hàn gắn vết thương các dân tộc thiểu số. Việc này phải là ưu tiên và số một. ĐTC bày tỏ lòng biết ơn những cố gắng trước những thách đố hòa bình và hòa giải. Trong tiến trình hòa giải các tôn giáo đóng vai trò quan trọng chữa lành vết thương tinh thần. Nhìn về tương lai, vận mệnh, đất nước nên trao cho người trẻ. (Agenzia Fides 28.11)

Sau đó , tại trung tâm hội nghị Myanmar, ĐGH hội kiến riêng với tổng thống Htin Kyaw, sinh 1946, vợ là Su Su Lwin. TT là người thân với bà Aung San Suu Kyi,  bị chính quyền quân phiệt nhốt 6 tháng (2000). Năm 2016, được bầu làm Tổng Thống. Cùng hội kiến có bà San Suu Kyi. ĐGH ký sổ vàng, bằng tiếng Anh :    Trên tòan dân Miến Điện yêu qúi, tôi cầu xin phép lành Thiên Chúa ban công lý , hòa bình và đoàn kết. (Mai Khôi. Zenit 28.11.17)

28.11. 2017. Họp Liên Tôn, tại tòa Tổng Giám Mục. MĐ đa số Phật và Hồi giáo.Tham dự có 15 nhà lãnh đạo tôn giáo, Công ,Phật, Ấn, Hồi  giáo và thêm đại diện Rohingya (tên gọi nhóm dân tôc thiểu sốc bị áp bức). Hiện có 620.00 người chạy qua Bangladesh.

Thêm vào chương trình, cũng trong tòa GM, có tính cách ngoại giao, trong 15 phút, hội kiến với tướng Min Aung Hlaing, và 3 sỹ quan cao cấp, nắm mọi quyền lực. Người dùng quân đội đàn áp dân tộc thiểu số, gọi là Robingya, cho họ là bạo lực. Mà LHQ cho là ‘’nạn diệt chủng’’, ‘‘thanh trừng tận gốc’’. Nội dung không được biết.

29.11.2017,  Sáng, Thánh lễ đầu tiên, tại công viên Kyaikkasan Ground, của Yangon (Răng-gun). ĐGH nhắc tới thương tích vì bạo lực, người dân gánh chịu. Mời gọi người Công Giáo hãy là sứ giả khôn ngoan, dấu chỉ của Lòng Thương Xót của Thiên Chúa, Đấng mang lại xoa dịu và vết thương đau đớn nhất. (Zénit. 29.11)

29.11, Chiều, tại chùa lớn nhất tại Đông Nam Á gặp các thiền sư hệ phái tăng già Sangha Maha Nayaka. ĐTC dẫn lời Đức Phật : Hãy loại trừ tức giận xa lánh hờn giận, vươn lên khỏi sự xấu bằng sự tốt lành, sống dung cảm bằng chính tâm bao dung rộng lượng , trong chân lý

29.11, Tối, tại tòa giám mục, gặp các Giám Mục, linh mục.

II. THĂM BANGCLADESH, 30-11 đến 2.12.2017

Bangcladesh có 156 triệu người, nhưng chỉ có 375.000 công giáo, chiếm 0,2% dân số. Giáo Hội Bancladesh Có 12 giám mục, 372 linh mục. Bangcladesh có 86% Hồi giáo, 10% Ấn giáo,  còn lại theo Phật, Kitô và duy linh (animist). 30% dân sống dưới mức tối thiểu.

30.11.2017, lúc 15g, ĐGH  đến phi trường có TT Abdul Hamid, một số viên chức, 10 giám mục, một số giáo dân. Hai em bé dâng hoa. Ngay sau đó, từ phi trường, ĐGH đến đài “Quốc gia Tưởng Niệm Các Vi Tử Đạo (National Martyr’s Memorial) ở Savar. ĐTC đặt vòng hoa, viết sổ lưu niệm và trồng một cây xanh trong vườn bên cạnh.

17g, ĐTC đến viện bảo tàng Bangabandhu của Memorial Museum ở Dkaha, nơi dân chúng tưởng nhớ Cha Già dân tộc là ông Sheikh Mujibur Rahma, bị ám sát 1975. Tại đây, hai người con ông Rahma đã đón tiếp ĐTC. Ngài đặt vòng hoa và cầu nguyện ít phút.  

18g, từ viện bảo tàng ĐTC đến dinh Tổng Thống ở Dhaka, hội kiến với Tổng Thống Abdul Hamid. Sau lời chào đón của Tổng Thống, ĐTC đọc diễn văn trước các nhà cầm quyền, thành viên ngoại giao và lãnh đạo dân sự, tới 400 người. ĐTC nói: Tôi đến để cầu nguyện và đem đến một thông điệp âu yếm và khích lệ. Bancladesh là ‘‘Bengal Vàng’’ đang vươn lên cố gắng kết hợp thống nhất, tôn trọng truyền thống,  ngôn ngữ và văn hóa. Không một cộng đồng đơn lẻ nào có thể tồn tại và tiến bộ trong cô lập. Các thành viên nhân loại cần gần và tùy thuộc nhau.  Trong tương lai, nền dân chủ trẻ trung này, từ yếu tính, nhờ đối thoại và tôn trọng tính đa dạng mà dân tộc có thể hòa giải, thắng lối nhìn một chiều. Gần đây, tinh thần đại lượng và liên đới rõ nét tại đất nước này. Đang nối vòng tay lớn nhân đạo. Tôi kêu gọi hãy giải quyết cuộc khủng hoảng Rohungya. Quốc tế sớm có biện pháp nhân đạo này .

Đáp từ, TT Abdul Harmid hoan nghênh cám ơn DGH viếng thăm. Nhấn mạnh tầm quan trọng mà nước ông đặt lên hang đầu tự do tôn giáo và phát triển. Cùng với ĐTC, Bangcldesh bảo vệ để mọi người sống đức tin, không sợ hãi hay bị đe dọa. Ông nói : trách nhiệm chúng tôi là cho người Rohingya về nưóc an toàn (Vietchatolique New, 30.12)

1.12.2017, tại công viên Suhrawardy Udyan,  khoảng 100 ngàn người, ĐTC cử hành thánh lễ và truyền chức cho 16 tân linh mục. Cha mới Josim Murmu, 30 tuổi, cho biết gia đình cha đã trở lại đạo và trong 4 năm qua, cả làng Pollibut của cha có được 800 người được rửa tội, nhờ gương sáng của Cha Giêrônimô, mục tử tận tụy hy sinh (RV 4.12.2017)

2.12.2017,  trong nhà thờ Đức Mẹ Mân Côi,  bài huấn dụ, ĐTC gửi linh mục tu sỹ: Anh em đừng ra mặt ‘‘lạnh lùng và chanh chua’’.  Thật buồn khi thấy những người tận  hiến không hạnh phúc. Cha muốn nhìn vào mắt các tu sỹ lớn tuổi,  suốt đời phục vụ trong niềm vui, để khám phá cốt lõi ơn gọi thánh hiến. Phải luôn trau dồi ơn gọi. Hạt giống do Chúa trồng phải được vun trồng cho lớn lên.

Nhận Định sau chuyến viếng thăm Hai Nước

Tại Miến Điện

- Đầu tiên là chính phủ ký nghị định  ngưng bắn và công  bố triệu tập đại hội các dân tộc thiểu số, nhóm Rohingya, bị chính phủ đàn áp, vào ngày cuối cùng chuyến đi. Dấu hiệu đối thoại. Nội dung họp còn dấu kín. ĐTC đã gặp nhóm Rohingya, hai bên cùng khóc. (Fides, 28.11)

- Nhóm tín hữu Miến Điện trong trại tị nạn tặng ĐGH cây gậy mục tử bằng gỗ. ĐTC dùng gậy này trong thời gian ở Miến Điện. Được biết chính phủ đàn áp nhóm vũ trang dân tộc, ở vùng Kachin, bắt  nhốt trong trại tị nạn Winenaw. Cuộc chiến làm hàng 100 ngàn chạy trốn. Giới trẻ ở bang Kachin tìm cách đến gặp ĐGH. Các GM lên án cuộc chiến gây nên những mất mát chia lìa tản mạng đau thương này.

- ĐHY Parolin, Quốc vụ khanh tòa thánh, tháp tùng ĐTC ,  tuyên bố với báo Osservatore Romano : tư tưởng dị biệt không trở thành đối đầu và tranh chấp. Trong chuyến đi, ĐGH đã tìm ra giải pháp cho vấn đề Rohingya. Người Á châu sùng đạo và hiếu khách. (Mai Khôi. Zénit 5.12.2017)

 - Trên máy bay về Roma, 2.12, ĐGH nói với ký giả : Tôi hài lòng về các cuộc họp và đối thoại. Tôi nói được những gì muốn nói. Thông điệp đã được chuyển đi. Đối với chính phủ người ‘Rohingya’’ không tồn tại. Họ sẽ được gọi là di dân không giấy tờ. Gặp họ, tôi và họ cùng khóc. (RV. 3.12.2017)

- Linh Mục Maria Mariano Soe Naing, phát ngôn viên Tòa Giám Mục Miến Điện tuyên bố : chúng tôi quan tâm lúc này, chú trọng tới an ninh cho ĐTC

- U  Kyar, giáo lý viên nói phương châm của Ngài là ‘‘ tình yêu và hòa giải’’. 

- Chị Bambina, nữ tu dòng Thánh Gia : vui mừng trước chuyến đi của ĐGH mà không diễn tả được. Chuyến đi này sẽ mang lại hòa bình, thịnh vượng cho đất nước và làm sâu sắc thêm niềm tin của chúng tôi.

Tại Bangcladesh

- Tổ chức Open Doors International của Hoa Kỳ, chuyên theo dõi bích hại trên thế giới, cho biết , Bangcladehs công giáo  nhỏ bé, nhưng mức độ bách hại ‘rất cao’’ do nhóm cực đoan Hồi Giáo. Trước chuyến công du, có một linh mục bị do nhóm Usis bắt. Năm ngoái, bạo lực diễn ra, một tiệm bánh tại Dhaka, khiến 29 người thiệt mạng. 

- Đức cha Bejoy Nicephorus D’Cruze, giáo phận Sylhet cho rằng bất chấp luật lệ, Kitô hữu phải đối phó kỳ thị hàng ngày và không có cơ hội làm việc như người khác. Qũi ‘Giúp Đỡ Giáo Hội Túng Thiếu’’ cho biết người bị áp bức ở Bangcladesh chờ ĐGH đến thăm.

- Cha Adam Perreira, đại học Notre Dame ở Bangcladesh nói rằng tình thế Kitô hữu ở đây khá hơn Pakistan. Chúng tôi được thủ tướng hỗ trợ. Chủ nghĩa cực đoan không phải qui luật. Nhưng diễn ra khá thường xuyên, nhiều người lo sợ. Họ muốn tự do hơn.

- Đại sứ Hoa Kỳ bà Marcia Bernicat, ở Bangcladesh nói :  nhận định của ĐGH về hợp nhất và đa dạng ‘rất, rất được hoan ngân’’. Bà cho biết Bangcladesh được đánh gía cao đón tiếp người Rohungya.     

- Trong triều yết 6.12.2017, tại hội trường VI, ĐGH cho biết : Miến Điện và Bangcladesh như là hy vọng, tôi đã ban phép lành đặt viên đá đầu tiên cho 16 nhà thờ, và 2 cơ sở , và 1 chủng viện. Truyền chức cho 16 cha mới… Mần non đang nảy mầm trên phần đất này. Giới trẻ là món quà của Trinh Nữ Maria. Khuôn mặt tràn đầy tương lai, gieo rắc tình huynh đệ. Tôi đã khuyến khích chính quyền và giáo quyền dùng ý chí của dân chúng tạo dựng độc lập, tự do và xây dựng. (Zénit 6.12. 2017)