Lời chúa

VĂN HÓA & GIA ĐÌNH

SÁCH báo GIÁO XỨ

HÌNH ẢNH SINH HOẠT

VIDEO

Dòng Phanxicô (Ordo Fratrum Minorum - OFM) - Báo Giáo Xứ

Dòng Phanxicô

(Ordo Fratrum Minorum - OFM)

hánh Phanxicô (Francis) thành Assisi (1181-1226) Ý, Roma, con ông Pietro di Bernadonne, và bà Pica Bourlemont (quê bên Pháp). Thương gia thành đạt. Ông bà có 7 con. Phanxicô chào đời ngày 26 tháng 9 n?m 1181 khi ông bố Pietro đang ở Pháp. Mẹ ảnh hưởng giáo dục công giáo Pháp, đã cho con rửa tội lấy tên Giovanni di Bernadone, theo tên Gioan Baotixita. Ao ước con mình sau là nhân vật công giáo. Trở về Ý, người cha tức giận phản đối vì không muốn con mình là người công giáo và đặt tên cho con trai là Francesco (= François).

Lớn lên, người con tỏ ý không bằng lòng việc làm cùa cha là chuyên làm giầu, mà quên đạo đức. Phanxicô mải mê sách vở. Nhờ tiền bạc của cha, mà Phanxicô học trường nhà thờ San Gorgio, thành đạt và thông thạo nhiều thứ tiếng, cả Latinh. Mới 14 tuổi, bỏ học, Phanxicô ngao du, giỏi uống rượu, a dua kết bạn với con nhà giầu. Có lần Anh bị té dọc đường vì say rượu, bạn bè mang về nhà. Nhưng một thời gian, Phanxicô thất vọng với lối sống trác táng giầu sang của bạn bè. Nhân hôm anh đang vui chơi, một người hành khất đến xin tiền. Đang khi bạn bè không để ý, Phanxicô dốc hết tiền trong túi cho người ăn xin này. Bạn bè xúm lại chế giễu. Về nhà, người cha biết, thịnh nộ mắng chửi thậm tệ.

Năm 1201, Phanxicô nhập ngũ, viễn chinh đến Perugia, bị giữ làm tù bình, một năm. Suy nghĩ nhiều, anh về Assisi, năm 1203. Phanxicô tiếp tục con đường sa đọa phóng túng.

Năm 1204, bị bệnh nặng. Tâm hồn bị đánh động. Khủng hoảng tâm linh trầm trọng. Năm sau, Anh bỏ quê, Anh gia nhập đạo quân Gualtino di Brienne. Trên đường đi, bị đánh động bên trong. Anh trở về Assisi. Anh từ chối mọi lạc thú. Bạn bè trêu chọc, cho là Anh sắp lấy vợ. Anh trả lời: Ề Phải, một cô dâu đẹp hơn phụ nữ mà các cậu từng gặp . Ngụ ý sự nghèo khó. Và anh dùng nhiều giờ cầu nguyện, xin Thiên Chúa soi dẫn.

Dần dần Phanxicô tìm chăm sóc người phong cùi, bị xã hội xa lánh, bỏ rơi. Có dịp đi Roma, Phanxicô ngồi bên người nghèo, hoặc trước cửa nhà thờ xin tiền cho người nghèo.

Thấy vậy, cha của Phanxicô giận lắm, cố làm cho con tỉnh trí suy nghĩ lại. Ông dọa nạt, trừng phạt thể xác. Phanxicô phản ứng bằng, đứng trước mặt giám mục, bác bỏ quyền làm cha của ông Pietro, và thừa hưởng gia tài. Hai tháng kế, Phanxicô đi ăn xin trong vùng Assisi. Khi trở lại thị trấn Phanxicô, sửa lại ba nhà thờ đổ nát, như nhà thờ Đức Bà Porzioncula, nhà thờ thánh Damianô và đền thờ thánh Phêrô.

Lập Dòng Anh Em Hèn Mọn (VN hay gọi Dòng Phanxicô Khó Khăn, còn gọi là Phan Sinh) vào trường hợp, ngày 24-2-1209. Sau khi Phanxicô nghe giảng về Chúa nói với Môn Đệ, đi rao giảng Tin Mừng đừng đem theo tiền, gậy, hoặc giầyẨ (Mt 10,9). Phanxicô suy nghĩ và quyết chí hiến mình cho cuộc sống người nghèo. Năm 1025, trong nhà thờ Thánh Đamien, cầu nguyện trước Thánh Giá, Phanxicô như được Chúa trao sứ mạng : Hãy sửa lại Giáo Hội đổ nát (réparer son Église en ruine)

Năm sau 1206, thực hành ngay, từ giã gia đình khởi sự theo chí hướng đời tu trì đạo đức. Phanxicô theo chỉ dẫn và noi gương Chúa Giêsu, đi chân không, không đem gậy và bao bị, túi xách. Bài giảng đầu tiên, Phanxicô nói về ăn năn xám hố. Hai người đầu tiên đến với Phanxicô, là nhà qúi tộc giầu có Bernado di Quintavalle, và nhà giáo luật Peter Woldo, trong thành phố. Dần dần có 11 người. Phanxicô định không tìm chức vụ và anh em sống như anh em. Họ trở thành ''12 người đền tội''. Nên có tên ''Anh em hèn mọn'' (fratres minors). Nhóm đầu tiên sống đạm bạc, trong trại cùi bỏ hoang, ở Rivo Torto, gần Assisi. Họ đi lại làng vùng đồi núi Umbria. Vui chơi ca hát khi gặp, hỏi han dân làng bệnh tật.

Năm 1209, Phanxicô cùng nhóm 11 anh em đầu tiên, đến Roma xin gặp ĐGH Innocent III cho phép lập dòng mới. Phanxicô lại được giám mục Assisi và ĐHY Sabina hậu thuẫn. ĐGH miễn cưỡng gặp nhóm Phanxicô. Sau vài ngày, ĐGH thuận mi?ng luật Dòng. Phanxicô được phong chức Phó Tế. Mãi năm 1223, luật dòng, 12 chương, được ĐGH Honorius chấp thuận

Từ đó, dòng mới của Phanxicô phát triển mau. Năm 1213, bá tước Orlando di Chiusi tặng tổ chức núi La Verna, nơi anh em nhóm thường đến cầu nguyện. Năm 1222, Phanxicô đi Tây Ban Nha, tìm người, nhưng trở về, vì bệnh. Trở về Assisi, đã có nhiều người trí thức xin gia nhập hội.

Ba nhánh Dòng có quản trị và cơ cấu riêng biệt nhưng cùng lý tưởng chung của thánh tổ phụ Phanxicô

- Dòng Nhất, dành cho nam, gọi là Anh Em Hèn Mọn. khẩu hiệu : Pax et Bonum (hòa bình và thiện hảo).

- Dòng Nhì, dành cho nữ, gọi là Chị Em Thanh Bần do Thánh Clara (dòng Thánh Clara) : Lễ Lá 1212, thiếu nữ qúi tộc tên Clara trốn gia đình xin tu với nhóm nam. Phanxicô nhận và dấu chỉ cô hiến dâng cho Chúa, cô được cắt tóc tại nhà thờ Porziuncula. Nhiều thiếu nữ gia nhập Dòng Nữ. Giáo Hội công nhận năm 1229.

- Dòng Ba, gồm tu sỹ Dòng Ba Tại Viện và Dòng Ba Phan Sinh Tại Thế (giáo dân Nam Nữ) Hiện nay, Vi?t Nam có Dòng Nữ Phan Sinh Thừa Sai Đức Mẹ Vô Nhiễm và nhiều huynh đoàn Phan Sinh tại thế. Năm 1221, cặp vợ chồng thương gia, ở Florence, xin nhập. Nên có Dòng Ba.

Tu Phục : tu sỹ dòng mặc áo nâu, vải thô có núp dài, thắt lưng trắng, đi dép, đeo thánh giá gỗ ba cánh.

Thánh được in Năm dấu. Ngày 3-10-1226, Phanxicô qua đời, 44 tuổi. Nam Ý, các nơi xây cất vương cung thánh đường tôn kính ngài : Asssisi, Val di Spoleto, Vallée de Rieti,

Hai phần thưởng Chúa dành cho Thánh nhân, ngay khi còn sống :

- Ngày 14-11-1223, Phanxicô được in Năm Dấu Thánh Chúa Giêsu. Theo sư huynh Leo, đương thời. Đột nhiên, Phanxicô nhìn thấy một thiên thần có 6 cánh trên thập giá. Ban cho Phanxicô Năm vết thương của Chúa Giêsu. Qua nhiều lần xét nghiệm, Giáo Hội công nhận.

Cuối đời bị đau mắt, có khi do Năm Dấu Thánh. Ở trong túp lều dành cho tu sỹ già yếu. Ngài qua đời đang khi hát Thánh Vịnh 141.

- Thánh nhân nói được tiếng các loài chim và gọi chúng đến cho ăn. Đôi khi ta thấy có hình Thánh Phanxicô đứng giơ tay cho chim đậu, dưới chân đầy chim.

Ngày 16-7-1228 Ngài được phong thánh, do ĐGH Gregorio IX. Thánh Phanxicô được thế giới công giáo sùng kính, và qúi mến các tu sỹ Dòng đang hoạt động và suy tôn các thánh xuất thân từ Dòng Phanxicô, có Nam có Nữ và cả giáo dân : 39 thánh dòng Nhất của Phanxicô khó khăn, trong đó có Patre Pio Năm Dấu. 16 Thánh dòng Nhì, thuộc dòng nữ Clarisse, nổi tiếng là thánh Clara lập Dòng Nữ. Và 4 thánh dòng Ba, trong đó có Maximilien Kolbe.

Dòng cải tổ. Lễ Hiện Xuống 1230, tổng hội Dòng, tu sỹ Elias xứ Cortona muốn thay thế Phanxicô. Nhưng anh em bầu cho Gioan Parenti, làm Tổng Quản Trị. Nên có sự mâu thuẫn với di chúc cùa người sáng lập. ĐGH Gregoriô IX, ra sắc dụ Quo elongati (28-9-1230) : không phải theo di chúc, mà buộc anh em tu sỹ phải sống khó nghèo. Tổng hội 1232, tu sỹ Elias, được bầu là tổng phục vụ thay vì quản trị. Để phát triển Elias sửa nhà thờ kính thánh Phanxicô và xây thêm nhà thờ khác tại Assisi. Từ tổng hội 1239, thay đổi giữ tổng quyền Dòng : Alberto (1239-1240), Raymon Faversham (1240-1243), Gioan Buralli 1247-1257), Bonaventura ', (1257-1274) Cũng từ đây dòng phát triển mạnh, hợp tác với dòng Đa minh, về giáo dục, mở đại học, mở dòng, và giảng sư đại học nhiều nơi, như Chicago, Oxford, Bologna, Sudan, Nga, Đức, Paris....Đặc biệt nhiều Tu Sỹ Phanxicô làm giám mục, hồng y, Giáo hoàng Nicola IV là tu sỹ Dòng Phanxicô tên Girolamo Masci. Có những bất đồng về luật dòng quá khắc khổ...Nhưng đã thống nhất theo Thánh sáng lập, phát triển mạnh. Mở nhiều cuộc truyền giáo mang lại kết qủa tốt đẹp cho Giáo Hội.

Phan sinh tại Việt Nam

Năm 1931, được cha Phanxicô người Pháp, Maurice Bertin (1870-1968) thuộc tỉnh dòng Paris, đến VN thành lập. Nhà đầu tiên xây ở Vinh. Sau 1954, tiếp tục sinh hoat tại Miền Nam

Năm 1969, dòng trở thành độc lập, không còn phụ thuộc Paris. Năm 1984, được nâng lên tỉnh dòng. Trụ sở chính ở Đa Kao, và các nơi : Thủ Đức. Cầu Ông Lãnh. Bình Giả,

Xuân Sơn, Xuyên Mộc (Bà Rịa). Bình Dương. Cù Lao Giêng (An Giang), Đà Lạt, Nha Trang (6 nhà : Vĩnh Phước, Đất Sét, Đồng Nai, Suối Hiệp, Ngọc Thanh, và Thanh Hải ) ,

Hoạt động của VN. Tham gia phục vụ Giáo Hội và xã hội trong mọi lãnh vực : mục vụ giáo xứ tông đồ xã hội, giáo dục, chăm lo người cùi, bệnh nhân, đồng bào dân tộc, ưu tiên chọn người nghèo.

________________________

Tài liệu viết bài

- Claude cHarles Billot. Les Capucins. Siloi, 2001

- Spiritualité Franciscaine. No 1, Octobre. 2013

- Le Livre des Merveilles, 365 histoires vraies. Mame/ Plon. Paris 1999.

- Webe site : dòng phanxicô VN