ÔNG JEAN VANIER (1928-2019) Sáng lập tổ chức Cầu Vồng (Arche) qua đời Phạm Bá Nha tổng hợp

CON NGƯỜI CHO NGƯỜI KHUYẾT TẬT

Ông Jean Vanier sinh tại Genève, Thụy Sỹ, ngày10. 9. 1928. Thuộc gia đình ngoại giao, Canada. Là con trong gia đình 5 người, Cha mẹ là Georges Pauline Vanier. Lớn lên tại Pháp cho tới 1940, gia đình chạy qua Canada, vì Đức quốc xã. Mới 20 tuổi theo Hải quân Hoàng Gia Anh và học tại học viện Hải Quân Anh. Tốt nghiệp, phục vụ cho nghành Hải quân Anh lẫn Canada. Từ 1945, nghỉ phép cùng mẹ, Jean làm việc tại gare xe lửa Paris, giúp thương gia đình phế binh, ở tù ra. Ông mổ tả họ từ xe ra, như bộ xương cách trí, rách tả tơi, run run, còn sợ hãi và đầy lo lắng. Từ đây, ông có ý nghĩ bỏ Hải Quân, dành cho hòa bình (thư viết cho Maggie Fergusson báo The Economist). Năm 1950, ông từ nhiệm, tiếp tục học, lấy cử nhân, tại Paris. Tĩnh tâm, nhờ cha bạn, dòng Đa Minh, Thomas Philippe, linh hướng, ông bị gián đoạn học làm linh mục. Lỡ cơ hội làm linh mục, ông học thêm có tiến sỹ Triết của Instituit Catholique de Paris, 1962, với luận án : ‘‘Le gout du bonheur : au fondement de la route avec Socrate’’ (Ý niệm hạnh phúc của Aristote). Năm 1963, có thời gian ngụ trong ẩn tu Fatima, dạy học cho đại học St Michel ở Toronto, Canada. Cũng năm này, Noel, Jean Vanier đến thăm viện tâm thần do cha Thomas Philippe làm tuyên úy. Các em ở đây sống ngặt nghèo, coi như người khùng, bị khóa kín, chỉ ngủ trưa 2 tiếng. Từ đó, Jean Vanier có ý nghĩ lập ra các trung tâm nuôi trẻ khuyết tật.

Tháng 8.1964, mua nhà đầu tiên, tại vùng quên, Trosly-Breuil, Oise, Ông cùng 2 người khuuyết tật, Raphael Simi và Philippe Seux lập ra ARCHE (Cầu Vồng) trung tâm nuôi trẻ khuyết tật. Nay, Arche có mặt tại 38 nước với 154 trung tâm. Đến năm 1971 ông hợp tác với Marie Héleine Mathieu lập ra Foi et Lumière (Niềm Tin và Ánh Sáng), có mặt tại 86 nước với 1420 trung tâm nuôi dưỡng. Tất cả theo chủ trương và triết lý của Jean Vanier. 

Khi còn trẻ Ông đã dạy học ở Instituit Catholique de Paris, Loyola High school, Britania Royal Naval collège. Quá trình làm việc, Ông viết hơn 30 cuốn sách, như : Homme et Femme Dieu les fit (1984). Toute personne est une histoire sacrée (1994). Le gout du bonheur (2000). La dépression (2005). Les Signes des temps, à la lumière de Vatican II (2012). Larmes de silense (2014). Jésus vulnérable (2015). Aimer c’est tout donner (2015).  Cri du Pauvre, cri de Dieu (2016). Petite histoire d’Arche (2016). Recherce la Paix, quand la Haine se propage (2016). Un cri se fait entendre. Mon chemin vers la paix (2017) ...

Hai phim nói về cuộc đời và hoạt động cho trẻ em khuyết tật. 1) do đạo diễn Randall Wright, ‘‘ Summer in the Forest’’, 2017. 2) Phim khác do đạo diễn Frédérique Bedos, tên : Jean Vanier ‘‘Sacrement de Tendress’’. 2018.

Ông được nhiều huân chương: Order of Canada,  Legion d’honneur (France), Pacem in Terris (Vatican),Templeton (Vatican), Gaudium et Spes, 2005 (Hiệp Hội Colombus, Vatican)

Là cựu sĩ quan Hải quân Canada, Ông là thành viên của Hội đồng Giáo hoàng về Giáo dân và năm 2015, được một giải thưởng cao quí “Templeton”, một trong những giải thưởng cao quí nhất về tôn giáo. Danh ngôn của ông Jean Vanier: “Người khuyết tật là chứng nhân vĩ đại của Thiên Chúa”

3 /"Tôi tin tưởng mạnh mẽ rằng ngày nay cần phải có những cộng đồng sống theo giá trị Tin Mừng: cùng nhau chung sống tinh thần Phúc âm và khám phá ra rằng cuộc sống Mối Phúc Thật, cuộc sống theo Tin Mừng Phúc âm có thể được thực hiện một cách rất đơn giản là cùng nhau chung sống.... Sứ điệp của Tin Mừng mời gọi chúng ta hãy có lòng từ bi; nếu bạn là một người có lòng từ bi thương xót, bạn sống giống như Chúa Giêsu.

4/ Jean Vanier nhấn mạnh tới tầm quan trọng của niềm vui Tin mừng: "Truyền giáo là sống niềm vui, bởi vì chúng ta là những người đã lãnh nhận Tin mừng! Thế giới không thể chỉ là thế giới của bạo lực, mà là thế giới của tình yêu do Chúa. Điều này không có nghĩa là không còn cái ác nữa

HƯƠNG THƠM ĐỌNG LẠI

Ông Jean Vanier dành trọn cuộc đời để nhóm lên niềm hy vọng cho những người đau khổ theo "Sứ điệp Tin Mừng”. Bởi vì nếu chúng ta sống lòng từ bi, nên giống Chúa Giêsu. Đức Thánh Cha Phanxicô được thông báo về cái chết của ông và giám đốc Văn phòng Báo chí Vatican là ông Alessandro Gisotti cho hay Đức Thánh Cha Phanxicô đã "cầu nguyện cho ông và toàn thể tổ chức của ông". Ông gặp Đức Thánh Cha Phanxicô, 21.3.2014, và được Đức Thánh Cha tặng cho tước hiệu là “một người đàn ông có nụ cười tươi”. Ông cũng đã gặp thánh GH Gioan Phaolo II. Nghe tin ông mất, tất cả những người quen biết ông có thân hình áp đảo, nhưng lại tỏa ra sự hiện diện hết sức dịu dàng.

1)   Đức TGM Paris, Michel Aupetit cho biết mới đến thăm ông Jean Vanier tại bệnh viện Jeanne Garnier ở Paris, tuyên bố: ông rất tỉnh táo vui vẻ và hoàn toàn phó thác vào Chúa, giống đứa trẻ về nhà cha. Cuộc đời ông thánh thiện làm chứng cho vẻ đẹp của mọi người, nhất là người bị tật bẩm sinh. Người bị đánh động bởi sự mỏng dòn của con người. Tôi thành thật chia sẻ niềm đau buồn và hy vọng của thân nhân. Tôi âu yếm chúc lành cho mọi thành viên trong hai tổ chức từ thiện ông sáng lập

2)   Đức Cha Georges Pontier của Marseille ca ngượi Jean Vanier triển khai các cộng đồng Arche,   nơi ‘‘tỏa sáng’’ niềm vui, tình bạn và sâu sắc nhân bản mà chúng ta cần đến, đầy hy vọng.

3)   ĐHY Thomas Collins, Toronto, cho rằng Jean Vanier dạy chúng ta trân qúi phẩm giá cá nhân. Trong thế giới, ngày càng thúc đẩy chúng ta đo lường thành công và giá trị bằng những gì mình sở hữu hay ai mình quen biết. Ông nhắc nhở chúng ta tình yêu chân chính, tình bạn, cộng đồng mới cần thực sự.

4)   Hiệp sỹ tối cao Carl Anderson trao tặng giải thưởng Gaudium de Spes, mô tả Jean Vanier là triết gia và hành động.

5)   Các Giám Mục Anh và Wales đang họp bên Tây Ban Nha bày xúc động sâu xa. ĐHY Vincent Nicolas của Wesminster, chủ tịch HĐGM Anh và Wales tuyên bố: trong nửa thế kỷ, ông đã gợi hứng cho toàn bộ trái tim cộng đồng nhân bản.

6)   Đức TGM Mark Coleridge của Brisbane chủ tich HĐGM Úc, viết: xuống tận cùng phẩm giá con người, Jean Vanier ngoi lên trên mọi tranh đấu, tranh chấp ý thức hệ. Thế giới cảm thấy hơi chút nhỏ, lạnh lẽo và tối tăm hơn khi không có ông.

7)   Lãnh đạo Arche quốc tế, Stephan Posner, nối tiếp, nói: Ông Jean Vanier để lại di sản phi thường. Các cộng đồng Trosly-Breuil, L’Arche, Foi et Lumière …và vô vàn người trân qúi lời lẽ và hưởng nhờ viễn kiến của ông.

Ký giả Golleen Dulle, tạp chí America: Thế giới công giáo mới đi một “vị Thánh Sống”, không khác gì Mẹ Terexa. Vị Thánh sống này sáng lập ra L’Arche và Foi et Lumière. Ông nổi tiếng gợi hứng không biết bao nhiêu người qua thông điệp đơn giản : Người khuyết tật là thày dạy.

8)   Randall Wright, đạo diễn film ‘‘Summer in Forest’’, 2017, (Mùa Hè Trong Rừng) cho hay: Ông tìm được nhiều giải đáp qua việc khám phá liên hệ với những người tầng cuối của xã hội. Qua sự hiểu ra rằng họ có điều gì hiến tặng khả năng trung thực với con người nhân bản không cần mang dáng tầm quan trọng và uy thế. Ông cống hiến hy sinh đời mình cho người khuyết tật. Lúc đầu thật khó khăn.

9) Cô Krista Tippett, người chủ trương chương trình truyền thanh “On Being”, sau phỏng vấn,  7.5. 2017, viết: Ngồi bên Jean là trải nghiệm trong và tự nó có sức biến đổi. Chúng tôi gọi chương trình chung thực hiện với ông là “Túi khôn dịu dàng”, được chiếu tỏa hiện diện của ông. Nhưng sự dịu dàng này là sức mạnh, chân thực của giáo huấn Tin Mừng, mà các cộng đoàn Arche nhận làm lối sống. Dù sức mạnh trong yếu đuối, ánh sáng trong bóng tối và vẻ đẹp mà thế gian coi là đổ vỡ tàn tạ. Ý niệm của Mẹ Terexa là sinh lực cho Jean. Chúng ta, như Mẹ từng làm và kêu gọi, từ hôi thối, ghê tởm qua cảm thương, thán phục qua ngưỡng phục

10)  Nathan Ball, là thiện nguyện, phục vụ, gặp Jean Vanier tại trung tâm Trosly-Breul, 1980 viết cho America: Thời gian một năm rưỡi phục vụ tại trung tâm, thấy ông là người dấn thân không lay chuyển cho hòa bình. Ông khiêm nhường tin tưởng phát huy cộng đồng yêu thương và công lý trên thế giới. Jean biết rõ không ai khi cố gắng một mình mà thất bại. Ông sống mầu nhiệm tươi đẹp cần đến nhau, bất cứ tuổi nào. (vietcatholic,8.5.2019)