Lời Chúa trong sách ngôn sứ Isai (5,1-7).
Vườn nho của Chúa là nhà Israel. Tôi xin hát tặng bạn thân tôi, bài ca của bạn tôi về vườn nho của mình. Bạn thân tôi có một vườn nho trên sườn đồi mầu mỡ. Anh ra tay cuốc đất nhặt đá, giống nho quý đem trồng, giữa vườn anh xây một vọng gác, rồi khoét bồn đạp nho. Anh những mong nó sinh trái tốt, nó lại sinh nho dại. Vậy bây giờ, dân Giê-ru-sa-lem và người Giu-đa hỡi, xin phân xử đôi đàng giữa tôi với vườn nho. Có gì làm hơn được cho vườn nho của tôi, mà tôi đã chẳng làm? Tôi những mong trái tốt, sao nó sinh nho dại ? Vậy bây giờ tôi cho các người biết tôi đối xử thế nào với vườn nho của tôi : hàng giậu thì chặt phá cho vườn bị tan hoang, bờ tường thì đập đổ cho vườn bị giày xéo. Tôi sẽ biến thửa vườn thành mảnh đất hoang vu, không tỉa cành nhổ cỏ, gai góc mọc um tùm ; sẽ truyền lệnh cho mây đừng đổ mưa tưới xuống. Vườn nho của Đức Chúa các đạo binh, chính là nhà Ít-ra-en đó ; cây nho Chúa mến yêu quý chuộng, ấy chính là người xứ Giu-đa. Người những mong họ sống công bình, mà chỉ thấy toàn là đổ máu ; đợi chờ họ làm điều chính trực, mà chỉ nghe vẳng tiếng khóc than.
THÁNH VỊNH 79
R/ Vườn nho của Chúa là nhà Israel.
Gốc nho này, Chúa bứng từ Ai-cập,
đuổi chư dân, lấy chỗ mà trồng,
Chúa khẩn hoang bốn bề quang đãng,
cho bén rễ sâu và lan rộng khắp nơi.
Tường rào nó, vậy sao Ngài phá đổ?
Khách qua đường mặc sức hái mà ăn!
Heo rừng vào phá phách,
dã thú gặm tan hoang.
Lạy Chúa Tể càn khôn, xin trở lại,
tự cõi trời, xin ngó xuống mà xem,
xin Ngài thăm nom vườn nho cũ,
bảo vệ cây tay hữu Chúa đã trồng,
và chồi non được Ngài ban sức mạnh.
Chúng con nguyền chẳng xa Chúa nữa đâu,
để chúng con xưng tụng danh Ngài.
Lạy Chúa là Chúa Tể càn khôn,
xin toả ánh tôn nhan rạng ngời
để chúng con được ơn cứu độ.
BÀI ĐỌC II
Trích thư thứ nhất thánh Phao-lô gửi tín hữu Phi-lip-phê (4,6-9).
Anh em thân mến, anh em đừng lo lắng gì cả. Nhưng trong mọi hoàn cảnh, anh em cứ đem lời cầu khẩn, van xin và tạ ơn, mà giãi bày trước mặt Thiên Chúa những điều anh em thỉnh nguyện. Và bình an của Thiên Chúa, bình an vượt lên trên mọi hiểu biết, sẽ giữ cho lòng trí anh em được kết hợp với Đức Ki-tô Giê-su. Ngoài ra, thưa anh em, những gì là chân thật, cao quý, những gì là chính trực tinh tuyền, những gì là đáng mến và đem lại danh thơm tiếng tốt, những gì là đức hạnh, đáng khen, thì xin anh em hãy để ý. Những gì anh em đã học hỏi, đã lãnh nhận, đã nghe, đã thấy ở nơi tôi, thì hãy đem ra thực hành, và Thiên Chúa là nguồn bình an sẽ ở với anh em.
TIN MỪNG
Tin mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Mát-thiêu (21,33-43).
Khi ấy, Đức Giê-su nói cùng các thượng tế và kỳ lão trong dân rằng: "Các ông hãy nghe một dụ ngôn sau đây : "Có gia chủ kia trồng được một vườn nho ; chung quanh vườn, ông rào giậu ; trong vườn, ông khoét bồn đạp nho, và xây một tháp canh. Ông cho tá điền canh tác, rồi trẩy đi xa. Gần đến mùa hái nho, ông sai đầy tớ đến gặp các tá điền để thu hoa lợi. Bọn tá điền bắt các đầy tớ ông : chúng đánh người này, giết người kia, ném đá người nọ. Ông lại sai một số đầy tớ khác đông hơn trước : nhưng bọn tá điền cũng xử với họ y như vậy. Sau cùng, ông sai chính con trai mình đến gặp chúng, vì nghĩ rằng : "Chúng sẽ nể con ta". Nhưng bọn tá điền vừa thấy người con, thì bảo nhau : "Ðứa thừa tự đây rồi ! Nào ta giết quách nó đi, và đoạt lấy gia tài nó !" Thế là chúng bắt lấy cậu, quăng ra bên ngoài vườn nho, và giết đi. Vậy xin hỏ i: Khi ông chủ vườn nho đến, ông sẽ làm gì bọn tá điền kia ?" Họ đáp : "Ác giả ác báo, ông sẽ tru diệt bọn chúng, và cho các tá điền khác canh tác vườn nho, để cứ đúng mùa, họ nộp hoa lợi cho ông". Ðức Giêsu bảo họ : "Kinh Thánh có câu : Tảng đá thợ xây nhà loại bỏ lại trở nên tảng đá góc tường. Ðó chính là công trình của Chúa, công trình kỳ diệu trước mắt chúng ta.” Các ông chưa bao giờ đọc câu này sao ? Bởi đó, tôi nói cho các ông hay : Nước Thiên Chúa, Thiên Chúa sẽ lấy đi không cho các ông nữa, mà ban cho một dân biết làm cho Nước ấy sinh hoa lợi"
SUY NIỆM LỜI CHÚA
Pt. Giang Minh Đức
Lời Chúa hôm nay đưa chúng ta trở về một dụ ngôn liên quan đến cuộc Khổ Nạn của Chúa Giêsu về sau. Thật vậy, trước những âm mưu bắt bớ săn lùng của các nhà cầm quyền, Ngài đã tiền ứng cuộc Khổ Nạn của chính mình và vẫn lên tiếng cảnh báo những nhà thượng tế, kỳ mục vốn hay khoe khoang, ganh tị và giả dối, luôn tìm cách ám hại mình và chiêu dụ dân tộc Ít-ra-en đi sai đường Luật Thiên Chúa.
Dụ ngôn này được dẫn nhập bằng bài đọc 1 qua lời vịnh ca trầm buồn của tiên tri Isaia khi ông than thở về vườn nho quý của bạn thân mình. Tuy được chủ gầy công bón trồng, chăm lo xén tỉa bằng đủ mọi phương cách nhưng kết cuộc vườn nho quý ấy lại không đâm hoa kết quả tốt tươi như ý lòng mong đợi của chủ mà chỉ sinh toàn là nho dại bé lép.
Trước thực trạng thất lợi đó, người chủ vườn nho cảnh báo sẽ bỏ rơi chính vườn nho quý của mình, không để tâm chăm sóc nó nữa và ông giải thích lý do: "Trồng cây để mong được có trái, nhưng có cây quý mà lại không sinh trái tốt thì có uổng công trồng chăng ?"
Ở đây, các danh từ như "vườn nho" thường mang tính ẩn dụ dùng để ám chỉ "nhà Ít-ra-en", "chủ vườn nho" để nói về "Thiên Chúa", "các cây nho" để chỉ định "dân xứ Giu-đa (hay dân thành Giê-ru-sa-lem)"..v.v...
Từ chuyện một vườn nho quý được ươm trồng trên một sườn đồi màu mỡ, dụ ngôn kể lại mối tình mật thiết giữa Thiên Chúa và con người mà sách Tin Mừng thường gọi là Nước Thiên Chúa như khi Ngài đã thổ lộ với dân của Ngài rằng : "Ta sẽ là Thiên Chúa của các ngươi, và các ngươi sẽ là dân Ta" (Gr 30,22). Đây quả là một món quà vô giá mà Ngài đã ban tặng cho con người vì chính Ngài là Tình Yêu và Ngài cũng muốn tất cả con cái Ngài đều thuộc về một dân tộc của Tình Yêu, tức một dân tộc được bao che bởi những người con được Ngài mến yêu và yêu mến Ngài; một dân tộc mà trong đó tất cả mọi người đều là con một Cha, anh em một nhà, biết thật sự yêu thương, đùm bọc và phục vụ lẫn nhau.
Để thực hiện được chương trình gầy dựng Nước Thiên Chúa đó và, vì muốn có sự cộng tác của con người, Ngài đã chọn một dân tộc hạt tiêu rất tầm thường có tên Ít-ra-en và đã ủy thác "vườn nho quý" đó cho dân tộc này.
Nhưng, quá thất vọng vì dân tộc đã được Ngài tuyển chọn lại cứng lòng tin, bỏ Luật Chúa và không trung thành với lời Giao Ước xưa để sống trong yêu thương, công chính, bác ái; và nhất là họ cũng không biết sử dụng của cải Thiên Chúa ban như Hồng Ân và món quà Tình Yêu để sinh hoa thu lợi cho Nước Thiên Chúa, Ngài đã cảnh báo họ với ước mong sẽ có một dấu chỉ của sự ăn năn, hoán cải trở về...
Câu chuyện dừng lại ở đây để được tiếp nối sang bài Tin Mừng của Thánh Mát-thêu (21,33-43), lại cũng một dụ ngôn về vườn nho của Chúa Giêsu, mường tượng như dụ ngôn trước, nhưng lần này lại liên hệ đến những kẻ có thế quyền, những thượng tế và kỳ mục của Ít-ra-en mà Chúa Giêsu đang điểm mặt vì chính họ là những người trách nhiệm đã đưa dẫn lương dân sống xa Luật Chúa. Để dễ dàng thực hiện những mưu đồ độc ác, họ luôn chực chờ thời cơ, sẵn sàng có ý định bắt giữ hơặc giết hại Chúa Giêsu như bọn tá điền kia, chỉ vì lòng ham muốn chiếm hữu của người làm của mình, không những đã nhẫn tâm sát hại các người đầy tớ vô tội đến thu hoa lợi cho chủ, mà thậm chí họ còn lấy luôn cả mạng sống người con trai yêu dấu của chủ vườn nho khi ông đưa ra một quyết định liều lĩnh và táo bạo mà chưa có một người cha nào ở thế gian dám làm là đề cử chính con mình đến làm món quà hoà giải, với tất cả sự tin tưởng và một tấm lòng vị tha, nhân hậu, những mong họ sẽ còn chút tình vị nể mà đối xử tốt với con mình. Nhưng sự thật đã đi ngược lại với những gì mà ông mong đợi.
Những người đầy tớ mà Chúa Giêsu muốn nhắc ỏ đây chính là những ngôn sứ đã từng được Thiên Chúa sai đến với dân Ít-ra-en nhưng vẫn không thuyết phục được họ: "...Ta không ngừng sai tất cả các tôi tớ của Ta là các ngôn sứ đến với chúng; nhưng chúng đã không nghe, cũng chẳng để tai, lại ra cứng đầu cứng cổ. Chúng hành động còn xấu hơn cả cha ông chúng nữa...Đây là dân tộc không biết nghe tiếng Đức Chúa, Thiên Chúa của mình. không chấp nhận lời sửa dạy: sự chân thật đã tiêu tan và biến khỏi miệng nó" (Gr 7,25-26;28). Và người con trai của chủ vườn nho đây muốn ám chỉ Chúa Giêsu.
Chuyện được kết thúc bằng một câu hỏi mà Chúa Giêsu đặt ra cho các thượng tế và kỳ mục: "Vậy khi chủ vườn nho đến, ông sẽ làm gì bọn tá điền kia?"
Câu trả lời của họ cũng quá hiển nhiên: "Ác giả ác báo, ông sẽ tru diệt bọn chúng và cho các tá điền khác canh tác vườn nho, để cứ đúng mùa, họ nộp hoa lợi cho ông." Các nhà thượng tế và kỳ mục lên án kịch liệt những tá điền độc ác và bất lương như quan tòa xét xử tội nhân. Nhưng Chúa Giêsu đã mượn Thánh Vịnh 118,22-23 để giải thích cho họ hiểu rằng Thiên Chúa không xét xử như người phàm thường nghĩ. Ở Ngài không có sự trừng phạt nhưng chỉ có yêu thương và tha thứ.
Sau cùng Ngài kết luận: "Nước Thiên Chúa, Người sẽ lấy đi không cho các ông nữa, mà ban cho một dân biết làm cho Nước ấy sinh hoa lợi."
Lời cảnh báo đó nay đã trở thành sự thật, các tín hữu Kitô, qua mười hai Thánh Tông Đồ và những Đấng kế vị sau này đã thế vào chỗ đứng của dân tộc Ít-ra-en, dân riêng của Chúa. dân được ơn tuyển chọn và yêu thương (Rm 11,28-29).
Lời Chúa hôm nay, qua hai dụ ngôn về vườn nho, thúc đẩy chúng ta hãy suy nghĩ về chính đời sống Đức Tin và sứ mạng của mỗi người Kitô hữu : Sống trong yêu thương để trở nên những chứng nhân của Tin Mừng ở khắp mọi nơi, từ trong gia đình đến ngoài xã hội. Liệu chúng ta có sẽ là những cây nho biết sinh hoa kết trái để cả vườn nho được tươi tốt sinh lợi cho chủ vườn là Thiên Chúa? Hay chúng ta chỉ là những tá điền tham của, sát nhân, chỉ biết nghĩ đến lợi riêng và sống ích kỷ cho bản thân mình.
Hãy cầu xin Chúa Giêsu cho chúng ta có một thái độ như Ngài : "Con Người đến không phải để được người ta phục vụ, nhưng là để phục vụ..." (Mt 20,28). Là người Kitô hữu, chúng ta được mời gọi sống và thực thi cách quảng đại tinh thần yêu thương và phục vụ để tìm ra hạnh phúc thật sự cho chính mình. Sống hiệp thông với Chúa sẽ giúp chúng ta có được nguồn bình an vô tận như Thánh Phaolô đã giải thích trong bài đọc 2 gửi giáo đoàn Phi-líp-phê :"Bình an của Thiên Chúa là bình an vượt lên trên mọi hiểu biết, sẽ giữ cho lòng trí anh em được kết hợp với Đức Kitô Giêsu."
Paris, Chúa Nhật 08 tháng 10 năm 2017
Thánh lễ Tạ Ơn nhân dịp lãnh nhận chức Phó Tế Vĩnh Viễn