Trang chủ
  • Trang chủ
  • Giáo xứ
    • Ban Giám Đốc
    • Ban Thường Vụ
    • Vài dòng lịch sử Giáo Xứ
    • Các Cộng đoàn
      • Cộng đoàn Villiers-le-Bel
      • Cộng đoàn Sarcelles-Garges
      • Cộng Đoàn Seine Saint Denis
      • Cộng đoàn Ermont
      • Cộng đoàn Marne-la-Vallée
    • Các Đoàn thể
      • Hội các bà mẹ Công giáo
      • Bữa cơm chủ nhật
      • Sinh hoạt Giới trẻ Giáo Xứ
      • Legio Mariae
      • Liên Đới Nghề Nghiệp
      • Hội yễm trợ ơn gọi
      • Nhóm Gia đình trẻ & Du ca
      • Thư viện giáo xứ
      • Ban báo chí
      • Nhóm internet giáo xứ
      • Ban Tu thư
      • Phong trào TNTT - Đoàn Kitô Vua GXVN Paris
      • Phong trào Cursillo
    • Các Ca đoàn
      • Ca đoàn Trinh Vương
      • Ca đoàn Lê Bảo Tịnh
      • Ca đoàn Triều dâng
      • Ca đoàn Giáo xứ
      • Ca đoàn Thiếu Nhi Thánh Thể
    • Các Lớp học
      • Lớp Dự bị Hôn nhân
      • Lớp Ðàn tranh
      • Lớp Pháp văn
      • Lớp tiếng Việt
      • Lớp Giáo Lý
  • Tin tức
    • Thông Tin
      • SINH HOẠT THƯỜNG XUYÊN
      • BẢN ĐỒ ĐẾN GIÁO XỨ PARIS
    • Sinh hoạt Cộng đoàn
      • Vidéo và Hình ảnh Thánh Lễ Mừng kính Thánh Giuse - Quan thầy Giáo xứ & Mừng thượng thọ và ngân khánh thầy phó tế vĩnh viễn Phêrô Phạm Bá Nha
      • Các Quy Định Của Toà Thánh Về Chức Vụ Phó Tế Vĩnh Viễn - Lê Đình Thông
      • Thơ chúc mừng Thánh Lễ Tạ Ơn Thánh Lễ Tạ Ơn Thầy Phêrô Phạm Bá Nha (Giáo Xứ 19/03/2023) - Lê Đình Thông
      • Khai Giảng Khoá 2 Dự Bị Hôn Nhân
      • Hình : Tết Quý Mão 2023 - Tiệc Tết Cao Niên
      • Hành Hương Thánh Địa : Cùng Mẹ La Vang Bước Theo Dấu Chân Chúa Từ 23 Đến 30/04/2023
      • Hình : Gia Đình Liên Tu Sĩ tại Pháp mừng Xuân Quý Mão 2023 tại GXVN Paris - Ngọc Huy
      • Hình : Tết Quý Mão 2023 - Tiệc Thân Hữu Giáo Xứ Việt Nam Paris
      • Vidéo : Tết Quý Mão 2023 - Tiệc Thân Hữu Giáo Xứ Việt Nam Paris
      • Hình : Lễ Thánh Gia - Kỷ Niệm Hôn Phối và Họp Mặt Gia Đình Louis-Zélie
      • Hình : Diễn Nguyện và Thánh Lễ Giáng Sinh 2022
      • Chúc mừng Kim Khánh Cha Giuse Đinh Đồng Thượng Sách - (Noel 1972-2022)
      • Tĩnh Tâm Mùa Vọng 2022 - Phạm Bá Nha
      • Lịch Mục Vụ Giáo Xứ 2022-2023
      • Hình : Đại Lễ Kính 117 Vị Thánh Tử Đạo Việt Nam tại GXVNParis ngày 13/11/2022
      • Cáo Phó và Chương Trình Lễ An Táng Sơ Marie-Sophie Nguyễn Thị Phú
      • Giáo Xứ Việt Nam Paris Cử Hành Đại Lễ Kính 117 Vị Thánh Tử Đạo Việt Nam - Lê Đình Thông
      • Tiễn Biệt - Lê Đình Thông
      • Vidéo : Văn Nghệ ngày Liên Đới Nghề Nghiệp 23/10
      • Hình : Giáo Xứ Cử Hành Thánh Lễ Mừng Kính 75 năm Thành Lập Cộng Đoàn
      • Hình : Thánh Lễ Thêm Sức cho 24 em tại Giáo Xứ VN Chúa nhật 29/05/2022
      • Kết Quả Giải Tombola Kermesse 04/05/2022
      • Hình : Hành Hương Giáo Xứ Với Hội Thân Hữu Taxi Tại Paray-Le-Monialngày 28-29/05/2022 01/05/2022
      • Vidéo : Thánh Lễ Thêm Sức cho 24 em tại Giáo Xứ VN Chúa nhật 29/05/2022
      • Vidéo : Mừng Kỷ Niệm 75 năm ngày thành lập Giáo Xứ VN Paris - Huy Quyên
      • Giáo Xứ Paris Cử Hành Thánh Lễ Mừng Kính 75 năm Thành Lập Cộng Đoàn - Lê Đình Thông
      • Hình : Tiệc Liên Đới Nghề nghiệp tại Giáo Xứ VN Paris Chúa nhật 01/05/2022 - Phang Nguyễn
      • Hình : Thánh Lễ Lá tại Giáo Xứ VN Paris Chúa nhật 10/04/2022
      • Vidéo : 2 Bài Giảng Tĩnh Tâm Mùa Chay ngày Chúa Nhật 20-03-2022 tại Giáo xứ VN Paris - Lm Vincent Đoàn Minh Phúc
      • Chương trình Tuần Thánh 2022 tại Giáo xứ Việt Nam Paris
      • Vidéo & Hình : Thánh Lễ Kính Thánh Giuse Quan Thầy Giáo Xứ ngày Chúa Nhật 20/03/2022
      • Cáo Phó : Giáo sư Trương Công Cừu
      • Hình ảnh Trùng Tu Nhà Nguyện Giáo Xứ Tuần Lễ 21-25/02/2022 & Lời Tri Ân Của Cha Giám Đốc
      • Vidéo & Hình : Liên Tu Sĩ VN tại Pháp Mừng Xuân Nhâm Dần tại Giáo Xứ Paris
      • Chương Trình Tĩnh Tâm Mùa Chay tại Giáo Xứ Chúa Nhật 20/03/2022
      • Hình - Tiệc Xuân Nhâm Dần tại Giáo Xứ ngày 13/02/2022
      • Nắng Xuân - Tiệc Xuân Nhâm Dần (13/02/2022) - Lê Đình Thông
      • Chúc mừng -Lê Đình Thông
      • XUÂN GIÁO XỨ & ỦNG HỘ NHÓM NHÀ BẾP
      • Hình : Những Hang Đá Dự Thi tại Giáo Xứ
      • Trực tuyến : Thánh Lễ Vọng Giáng Sinh lúc 20g00 ngày 24-12-2021 tại Giáo Xứ Việt Nam Paris
      • Hành Trình Bê Lem - Lê Đình Thông
      • Mừng Lễ Kỷ Niệm Hôn Phối - Cha Giám Đốc
      • Giáo Sư Vũ Quốc Thúc Vừa Thiên Thu Vĩnh Biệt - Lê Đình Thông
      • Hình : Đại Lễ các thánh Tử đạo Việt Nam ngày 14/11/2021 - Ngọc Huy
      • Giáo Xứ Paris Cử Hành Đại Lễ Các Thánh Tử Đạo Việt Nam - Lê Đình Thông
      • KHÓA DỰ BỊ HÔN NHÂN LỊCH TRÌNH KHÓA GIÁNG SINH 2021
      • Lịch Mục Vụ Giáo Xứ 2021-2022
      • Bình Minh - Lê Đình Thông
      • Vidéo Thánh Lễ cầu cho linh hồn Ông Cố Gioan Maria Vianê VŨ CÔNG PHÁP
      • Bạch Hoa Lucia Đoàn Kim Hường - Lê Đình Thông
      • Vidéo : Thánh Lễ Thêm Sức tại Giáo Xứ Việt Nam Paris lúc 11g30 ngày 20/06/2021
      • Hình : Thánh Lễ Thêm Sức của Đoàn Thiếu Nhi Thánh Thể được cử hành lúc 11g30 ngày 20/06/2021
      • Vidéo : Thánh Lễ RLTT và Tuyên Xưng Đức Tin của Đoàn TNTT ngày 16/05/2021
      • Vidéo : Mừng Ngân Khánh Linh Mục Cha Giám Đốc Gilbert Nguyễn Kim Sang Chúa Nhật 09/05/2021
      • Hình : Mừng Ngân Khánh Linh Mục Cha Giám Đốc Gilbert Nguyễn Kim Sang - Chúa Nhật 09/05/2021
      • HOA TRẮNG Tiễn Biệt Maria Đỗ Thị Thường (1930-2021) - Lê Đình Thông
      • Mừng Ngân Khánh Linh Mục Cha Giám Đốc Gilbert Nguyễn Kim Sang ngày 09/05/2021- Ban Mục Vụ
      • Hình : Thánh Lễ Phục Sinh Giáo Xứ Paris 2021/04/04
      • Thánh Lễ Phục Sinh sẽ được trực tuyến trên kênh youtube GX Chúa Nhật 04/04/2021 lúc 11g30
      • Hình : Thánh Lễ Lá Giáo Xứ Paris 2021/03/28
      • Thánh Lễ Lá sẽ được trực tuyến trên kênh youtube GX Chúa Nhật 28/03 lúc 15g
      • 21/03 : Giáo Xứ Paris cử hành Lễ Kính Thánh Cả Giuse : Bổn Mạng Cộng Đoàn-Lê Đình Thông
      • Hình : Thánh Lễ Xuân Tân Sửu Giáo Xứ Paris 2021/02/14
      • 10 Lời Khuyên Để Sống Tốt Mùa Chay
      • Thánh Lễ Mồng Ba Tết Tân Sửu : Bài Giảng Của Kinh Sĩ Richard ESCUDIER - Lê Đình Thông
      • LỊCH TRÌNH KHÓA HÔN NHÂN PHỤC SINH 2021
      • Tuần Cửu Nhật Xin Thiên Chúa Cứu Chữa Nhân Loại - TGP Paris
      • TNTT - LỄ QUAN THẦY ĐOÀN KITÔ VUA - Thánh Lễ Trực Tuyến thứ bảy 21/11/2020
      • Vidéo : Thánh Lễ Thêm Sức cho 27 em Thiếu Nhi Giáo Xứ ngày 10/10/2020
      • Lời Cảm Ơn Của Thầy Phó Tế André Tạ Đình Chung
      • Ban Mục Vụ Hôn nhân : Lịch trình Khoá Giáng Sinh 2020
      • Hình : Tân phó tế Antôn Vũ Đình Khiêm lãnh nhận bí tích truyền chức cho Giáo phận Pontoise.
      • NHẤT CỬ ĐA TIỆN - Mai Đức Vinh
      • Vidéo : Thánh Lễ Tạ Ơn của Tân Phó Tế Michel Nguyễn Anh Hải tại Giáo Xứ ngày 04/10/2020
      • Hình : Thánh Lễ Tạ Ơn của Tân Phó Tế Michel Nguyễn Anh Hải tại Giáo Xứ ngày 04/10/2020
      • Giáo Xứ Việt Nam Paris Có Thêm Phó Tế Vĩnh Viễn - Lê Đình Thông
      • Lịch Mục vụ Giáo Xứ 2020-2021 - Lm. Gilbert Nguyễn Kim Sang, csf
      • Vidéo & Hình ảnh Thánh Lễ An Táng Đức Ông Giuese Mai Đức Vinh
      • 12/09 : THÁNH LỄ CẦU NGUYỆN CHO ĐỨC ÔNG GIUSE MAI ĐỨC VINH - Lê Đình Thông
      • NGÀY 05/09 : HỌP CHUNG BAN GIÁM ĐỐC BAN MỤC VỤ - BAN KINH TẾ - Lê Đình Thông
      • THÁNH LỄ AN TÁNG ĐỨC ÔNG GIUSE MAI ĐỨC VINH (ÉGLISE SAINT-SULPICE PARIS) - 10-09-2020 - Lê Đình Thông
      • Hình : Thánh Lễ An Táng Đức Ông Giuse Mai Đức Vinh ngày 10-09-2020 tại nhà thờ Saint Sulpice
      • Cáo Phó - Đức Ông Giuse Mai Đức Vinh - GXVN Paris
      • GIÁO XỨ PARIS TỔ CHỨC TĨNH TÂM KHAI GIẢNG NĂM MỤC VỤ 2020-2021 - Lê Đình Thông
      • ĐỨC ÔNG GIUSE MAI ĐỨC VINH (1935-2020) NGUYÊN GIÁM ĐỐC GIÁO XỨ PARIS TỪ TRẦN - Lê Đình Thông
      • Hình : Xem lại ngày Kỷ Niệm Kim Khánh Linh Mục của Đức Ông Mai Đức Vinh 12/04/2015
      • [Đọc Lại] GIÁO XỨ VIỆT NAM PARIS DÂNG LỄ TẠ ƠN CHÚA VÀ CÁM ƠN ĐỨC ÔNG GIUSE MAI ĐỨC VINH - Trần Văn Cảnh
      • Thân Hữu Taxi Mừng Kỷ Niệm 25 Năm Thành Lập Hội (1995-2020) - Lê Đình Thông
      • Hình : Thánh Lễ Rửa Tội Tân Tòng ngày Lễ Kính Thánh Tâm Chúa 21/06/2020
      • Giáo Xứ Mừng Lễ Thánh Gilbert - Bổn Mạng Cha Giám Đốc Nguyễn Kim Sang - Lê Đình Thông
      • Thánh Gilbert de Neuffonts (1076-1152) - Bổn mạng Cha Giám Đốc Gilbert Nguyễn Kim Sang - Lê Đình Thông
      • Ban Thường Vụ Họp Thường Kỳ Lần 3/2020 - Lê Đình Thông
      • Cử Hành Lời Chúa Trong Gia Đình - Chúa Nhật Thứ 7 PHỤC SINH – NĂM A Chúa Nhật 24 / 05 / 2020
      • CỬ HÀNH LỜI CHÚA TẠI GIA ĐÌNH - Lễ Chúa Thăng Thiên – NĂM A - Thứ 5 21/05/2020
      • CỬ HÀNH LỜI CHÚA TẠI GIA ĐÌNH - CHÚA NHẬT VI MÙA PHỤC SINH – NĂM A Chúa Nhật 17 / 05 / 2020
      • CỬ HÀNH LỜI CHÚA TẠI GIA ĐÌNH - CHÚA NHẬT V MÙA PHỤC SINH – NĂM A Chúa Nhật 10 / 05 / 2020
      • CỬ HÀNH LỜI CHÚA TẠI GIA ĐÌNH - CHÚA NHẬT IV MÙA PHỤC SINH – NĂM A Chúa Nhật 03 / 05 / 2020
      • CỬ HÀNH LỜI CHÚA TẠI GIA ĐÌNH - CHÚA NHẬT III PHỤC SINH – NĂM A Chúa nhật 26 / 04 / 2020
      • CỬ HÀNH LỜI CHÚA TẠI GIA ĐÌNH - CHÚA NHẬT KÍNH LÒNG THƯƠNG XÓT CHÚA – NĂM A Chúa nhật 19 / 04 / 2020
      • CỬ HÀNH LỜI CHÚA TẠI GIA ĐÌNH - CHÚA NHẬT LỄ PHỤC SINH – NĂM A Chúa nhật 12 / 04 / 2020
      • GIÁO XỨ PARIS CỬ HÀNH LỄ LÁ TRỰC TUYẾN - Lê Đình Thông
      • Bông Huệ Trắng tưởng nhớ bà Maria Phạm Thị Huệ - Lê Đình Thông
      • CỬ HÀNH LỜI CHÚA TẠI GIA ĐÌNH - CHÚA NHẬT LỄ LÁ – NĂM A - 05 / 04 / 2020
      • CỬ HÀNH LỜI CHÚA TẠI GIA ĐÌNH - CHÚA NHẬT THỨ V MÙA CHAY - 29/03/2020
      • THỨ TƯ SAU CHÚA NHẬT THỨ IV MÙA CHAY – NĂM A Lễ Truyền Tin 25 / 03 / 2020
      • CỬ HÀNH LỜI CHÚA TẠI GIA ĐÌNH - CHÚA NHẬT THỨ IV MÙA CHAY - 22/03/2020
      • THÔNG BÁO KHẨN CẤP
      • Hình : Cộng Đoàn Seine St Denis - GXVN Paris Mừng Tết Canh Tý 2020
      • BAN MỤC VỤ HỌP THƯỜNG KỲ LẦN II/20 ngày 08/03/2020
      • Hình : Văn Nghệ - Liên Tu sĩ Việt Nam tại Pháp vui Tết Canh Tý 2020 tại GXVN Paris
      • Vidéo : Văn Nghệ - Liên Tu sĩ Việt Nam tại Pháp vui Tết Canh Tý 2020 tại GXVN Paris
      • Hình : Tiệc Xuân Tết Cao Niên Canh Tý - Giáo Xứ Paris 2020/02/02
      • Hình : Tiệc Xuân Canh Tý Giáo Xứ Paris 2020/01/19
      • Vidéo : Tiệc Xuân Giáo Xứ Paris - Mừng Xuân Canh Tý 2020
      • Tiệc Xuân Giáo Xứ Paris - Mừng Xuân Canh Tý 2020 - Lê Đình Thông
      • Hành Hương NEVERS
      • Chúc Tết Cộng Đoàn - Lê Đình Thông
      • Ban Mục Vụ Họp Lấn 1/2020 - Lê Đình Thông
      • Chương Trình Dự Bị Hôn Phối năm 2020 - Ban Mục Vụ Hôn Nhân
      • Cảm Hứng từ Những Hang Đá Dự Thi tại Giáo Xứ - Lê Đình Thông
      • Hình : Ngày Tĩnh Tâm Giáo Xứ & Thánh Lễ mở tay của 3 tân linh mục thuộc Giáo phận Thanh Hoá : Giuse Lê Văn Ngọc, Phêrô Nguyễn Văn Tiện và Phaolô Ngô Ngọc Thắng
      • Tĩnh Tâm Mùa Vọng tại Giáo Xứ Paris - Đức Ông Hoàng Minh Thắng thuyết Giảng - Lê Đình Thông
      • Vidéo và Hình : ĐẠI LỄ MỪNG KÍNH CÁC THÁNH TỬ ĐẠO VIỆT-NAM
      • PHIÊN HỌP NGÀY 10/11/2019 CỦA BAN MỤC VỤ - Lê Đình Thông
      • Hình : Tiệc Liên Đới Nghề Nghiệp 03/11/2019 tại Giáo Xứ
      • Đại Hội Tuyên Úy Đoàn Việt Nam tại Pháp - Kỳ 42 - Ptvv Giuse Giang Minh Đức
      • Giáo Xứ Paris : Cơm Thân Hữu "Liên Đới Nghề Nghiệp" - Lê Đình Thông
      • THƯ MỜI THI HANG ĐÁ GIÁNG SINH 2019 - Cha Giám Đốc
      • Cháo Lòng : Kính nhớ hương hồn Bà Hai Thân - Lê Đình Thông
      • Giáo Xứ Paris Tĩnh Tâm Mở Đầu Năm Mục Vụ Mới - Lê Đình Thông
      • Hình : Nhóm Thân Hữu Taxi Gáo Xứ họp mặt Hè và Dâng Thánh Lễ tạ Ơn 06/07/2019
      • Hình: Kermesse Hai Ngày Thân Hữu Giáo Xứ 08-09/06/2019
      • Nhạc Kịch Đàn Ca Tài Tử Diễn Tuồng Lục Vân Tiên - Lê Đình Thôing
      • Trận Hoả Hoạn Nhà Thờ Đức Bà Paris Làm Bừng Cháy Lửa Tin Yêu Công Giáo - Lê Đình Thông
      • Lễ Chứng Nhân Đức Tin của 9 em TNTT - Giáo Xứ Paris 18/05/2019
      • Thư Luân lưu Của Đức Tổng Giám Mục Michel Aupetit về trường hợp Bệnh Nhân Vicent Lambert- Lê Đình Thông
      • Hình: Giáo Xứ Hành Hương hai ngày 04-05/05/2019 tại Pont Marie và Mont Saint Michel
      • Vidéo : Chương Trình Thánh Nhạc Vui Đời Thánh Hiến tại GXVN Paris
      • Hội Diễn Thánh Nhạc Vui Đời Thánh Hiến tại GXVN Paris - Lê Đình Thông
      • Chia Buồn cùng anh chị Triển Lan - Cha Giám Đốc
      • Vidéo : Tình Con Yêu Chúa - Lm Vincent Đoàn Minh Phúc
      • Mùa Hồng Ân 2019
      • Sống Đạo "Tin Cậy Mến " của Một Ca Viên Giáo Xứ - Lê Đình Thông
      • Hình : Giáo Xứ Paris cử hành Thánh Lễ Lá
      • Vidéo : Nghi thức làm Phép Lá và Bài Thương Khó trong Thánh Lễ Lá tại GXVN Paris
      • Lễ Lá tại Giáo Xứ Việt Nam Paris - Lê Đình Thông
      • Những thách đố trong đời sống hôn nhân của đôi bạn - gia đình ngày nay - Đỗ Thục Hiền & Giang Minh Đức
      • BAN MỤC VỤ HỌP THƯỜNG KỲ (07/4/2019) - Lê Đình Thông
      • CHƯƠNG TRÌNH LỄ NGHI TUẦN THÁNH 2019
      • Khoá Dự Bị Hôn Nhân 2019
      • Hình : Ngày Tĩnh Tâm Giáo Xứ Paris 31/03/2019 - Nguyễn Phang
      • Ngày Tĩnh Tâm Giáo Xứ Paris 31/03/2019 - Lê Đình Thông
      • Hình : Đại Lễ ACIES Legio Maria & Ngày Họp Mặt Gia Đình Công Giáo lần thứ XIX
      • Hình: Tết Liên Tu Sỹ tại Pháp - Giáo xứ Paris 23/02/2019
      • Hình : Tết Cao Niên Kỷ Hợi 2019 Giáo Xứ VN Paris
      • Cao Niên Vui Xuân Kỷ Hợi - Đoàn Thị
      • Vidéo : Tiệc Xuân Kỷ Hợi 2019 tại Giáo xứ Paris ngày 03/02/2019
      • Ngày Gia Đình Lần thứ XIX - Ptvv Giang Minh Đức
      • Lời Tiễn Biệt và Phân Ưu - Võ Tri Văn
      • Chương trình Tiệc Xuân Giáo Xứ 2019
      • Tiễn Bạn Legio - Đoàn Thị
      • THÁNH LỄ VÀ NHỮNG LỜI TIỄN BIỆT BÁC SĨ TẠ THANH MINH - Trần Văn Cảnh
      • Nỗi Nhớ Nơi Đây - Đoàn Thị
      • BS TẠ THANH MINH vị lương y giầu lòng nhân ái - Lê Đình Thông
      • Tĩnh Tâm Mùa Vọng Giáo Xứ Paris : Vui Mừng và Hoan Hỉ - Lê Đình Thông
      • Hội YỂM TRỢ ƠN GỌI Tĩnh tâm hàng năm - Một Hội Viên
      • Vidéo : LỄ CÁC THÁNH TỬ ĐẠO VIỆT NAM 2018/11/18
      • Hình : LỄ CÁC THÁNH TỬ ĐẠO VIỆT NAM 2018/11/18
      • Giáo Xứ Paris cửa hành Lễ Kính Các Thánh Tửa Đạo Việt Nam - Lê Đình Thông
      • Hành Hương Montligeon - 3/11/2018 - Một người Hành Hương
      • Đại Hội Lộ Đức : Nữ Vương Các Thánh Tử Đạo VN
      • Đại hội Tuyên Uý Đoàn Việt Nam kỳ 41 tại Pháp - Phạm Bá Nha
      • Lịch Mục Vụ Giáo Xứ năm 2018-2019
      • Vidéo và Hình ảnh Đại Hội Hành Hương Lô Đức 03-05/08/2018
      • Kính biệt Cố Thi sĩ Phương Du - Lê Đình Thông
      • Giáo Xứ Cử Hành Lễ An Táng Cha Vinh Sơn Nguyễn Văn Cẩn - Lê Đình Thông
      • Hình : Đại Hội Hành Hương Lộ Đức 03-05/08/2018 của các CĐCGVN tại Pháp
      • Hình : Thánh Lễ An Táng Cha Vinh Sơn Nguyễn Văn Cẩn - Nguyễn Văn Mẫn
      • Thánh Lễ Sai Đi của Hai Ban Mục Vụ và Kinh Tế Giáo Xứ Việt Nam Paris - Phạm Bá Nha
      • Cáo Phó : Bác Sĩ Nguyễn Văn Hậu
      • Cáo Phó : Lm Vincent Nguyễn Văn Cẩn
      • Vidéo : Hành Hương Lộ Đức 2018 - Đêm Giã Từ Đức Mẹ 05/08/2018
      • Vidéo : Hành Hương Lộ Đức 2018 (03-05/08/2018) Đêm Diễn Nguyện Thánh Ca 04/05/2018
      • Vidéo : Hành Hương Lộ Đức 2018 (03-05/08/2018) - Nghi Thức Tôn Vinh CÁC THÁNH TỬ ĐẠO VN
      • Đại Hội ’’Nữ Vương các Thánh Tử Đạo Việt Nam’’ - Xuân Anh
      • Vidéo : Hành Hương Lộ Đức 2018 (03-05/08/2018) Rước Kiệu Đức Mẹ
      • Tang Lễ Cha Samuel Trương Đình Hoè - Lê Đình Thông
      • CÁO PHÓ - Linh mục Samuel TRƯƠNG ĐÌNH HÒE
      • Kiệu Đức Mẹ Lộ Đức Cầu Cho Đất Nước Việt Nam - Lê Đình Thông
      • ĐẠI HỘI CÔNG GIÁO TẠI LỘ ĐỨC : ĐỨC TGM NGUYỄN CHÍ LINH DIỄN GIẢNG VỀ ĐỨC MẸ VỚI CÁC THÁNH TỬ ĐẠO VIỆT NAM - Lê Đình Thông
      • ĐẠI HỘI CÁC CỘNG ĐOÀN CÔNG GIÁO VIỆT NAM TẠI PHÁP - Lê Đình Thông
      • Đại Hội Nữ Vương Các Thánh Tử Đạo Việt Nam - Lm. Gilbert Nguyễn Kim Sang
      • Hình : Thánh Lễ Thêm Sức - Thứ Bảy 09/06/2018
      • Vidéo : Thánh Lễ Thêm Sức - Thứ Bảy 09/06/2018
      • Hình : Thánh Lễ Rước Lễ Lần Đầu - Thứ bảy 02/06/2018
      • Vidéo : Thánh Lễ Rước Lễ Lần Đầu của 24 em TNTT tại Giáo Xứ chiều thứ bảy 02/06/2016
      • Hành Hương Pontmain và Mont Saint Michel (12-13.5.2018) - Một Người Hành Hương
      • Hình : Hai Ngày Thân Hữu Kermesse Giáo Xứ 19-20/05/2018
      • Kết Quả Tombola Ngày Thân Hữu 20.5.2018 - Phạm Bá Nha
      • Hình : Đại Hội Mục Vụ ngày 06/05/2018 tại Giáo Xứ
      • Ngày gặp gỡ các tham dự viên khóa Ca Trưởng Phụng Vụ 28 & 29/04/2018 tại giáo xứ Việt Nam, Paris
      • Hai Ngày Thân Hữu - Kermess Giáo Xứ 19-20/05
      • Đường Hướng Mới : Thành Lập Ban Mục Vụ và Ban Kinh Tế của Giáo Xứ - Lm. Gilbert Nguyễn Kim Sang
      • Hình : Lễ Phục Sinh và Nghi thức Rửa Tội Tân Tòng 01/04/2018
      • Hình : Lễ Thánh Giuse Thợ & Ngày Liên Đới Nghề Nghiệp 01/05
      • Ngày Gia Đình tại Giáo Xứ Paris : Hội Luận về Chủ Đề Di Dân và Tịn Nạn - Đinh Đức Huy
      • Hình : Ngày Gia Đình thứ XVII Chúa nhật 15/04/2018
      • Ngày Gia Đình thứ XVII : Chúa nhật 15/04/2018
      • Giáo Xứ Paris mừng chặng đường dài Phó Tế của hai Thầy Phạm Bá Nha và Tạ Đình Chung - Lê Đình Thông
      • Vidéo : Nghi Thức Vọng Phục Sinh đêm thứ bảy 31/03/2018 - Quỳnh Châu
      • Vidéo : Lễ Lá & Nghi thức làm phép Lá - Chúa nhật 25/03/2018
      • Hình : Lễ Lá Chúa nhật 25/03/2018
      • Đức Cha Châu Ngọc Tri Cử Hành Lễ Lá tại Giáo Xứ VN Paris - Lê Đình Thông
      • Hình : Cộng Đoàn Antony mừng Xuân Mậu Tuất 2018 - 11/03/2018
      • Vidéo : Thánh Lễ mừng kính Thánh Giuse quan thầy Giáo xứ
      • Hình : Cộng Đoàn Cergy mừng Xuân Mậu Tuất 2018 - 11/03/2018
      • Hình : Tết Cao Niên Mậu Tuất 2018 - 11/03/2018
      • Lớp Chuẩn Bị Hôn Nhân Khoá Phục Sinh 2018 - Lê Đình Thông
      • Tết Cao Niên Giáo Xứ Việt Nam Paris 11/03/2018 - Trọng Nghĩa
      • Hình : Cộng Đoàn Seine Saint Denis mừng Xuân Mậu Tuất 2018
      • Chiều Xuân 93 - Đoàn Thị
      • Xông Đất - Đoàn Thị
      • Hình : Tiệc Thân Hữu Tết Mậu Tuất Giáo Xứ 11/02/2018
      • Hoa Xuân Giáo Xứ - Đoàn Thị
      • Lời Phúng Chị Maria Nguyễn Thị Minh Phượng của Đức Ông Linh Hướng Mai Đức Vinh Ngày Lễ An Táng
      • Thương Tiếc Thày Ignace NGUYỄN VĂN THẠCH - Phạm Bá Nha
      • CÁO PHÓ BÀ MARIA TRẦN VĂN CẢNH
      • Kết Quả Cuộc Thi Hang Đá Giáng Sinh 2017
      • Thơ : Giáo Xứ Thi Hang Đá (19 Hang Đá) - Lê Đình Thông
      • THÔNG BÁO KHAI GIẢNG LỚP GIÁO LÝ HÔN NHÂN
      • Hình : Diễn Nguyện Thánh Ca và Thánh Lễ Các Thánh Tử Đạo Việt Nam - Chúa nhật 19/11/2017
      • Vidéo : Diễn Nguyện Thánh Ca & Thánh Lễ Mừng Kính Các Thánh Tử Đạo VN
      • Histoire et Activités de la Mission Catholique Vietnamienne de Paris - Trần Văn Cảnh
      • 17 năm Liên Đới Nghề Nghiệp Giáo xứ Việt Nam Paris - Trần Văn Cảnh
      • Hình: Đại Hội Liên Đới Nghề Nghiệp tại Giáo Xứ ngày 29/10/2017
      • Vidéo : Thánh Lễ Truyền chức và Tạ Ơn của Thầy Giang Minh Đức
      • Gia Đình Nôi ươm ơn gọi Phó tế vĩnh viễn - Mai Đức Vinh
      • Một chút tâm tình của người giáo lý viên - Đôi Mắt Ngọc
      • Vidéo Thánh Lễ : Giáo xứ hành hương kỷ niệm 100 năm Đức Mẹ hiện ra tại Fatima
      • Năm Điều Thăng Tiến - Lê Đình Thông
      • Hình : Giáo xứ hành hương kỷ niệm 100 năm Đức Mẹ hiện ra tại Fatima
      • Vidéo : TNTT & Giới Trẻ Ephata Giáo xứ dâng hoa Đức Mẹ nhân ngày GX hành hương kỷ niệm 100 năm Đức Mẹ hiện ra tại Fatima
      • Đại Hội Thường Niên Tuyên Úy Đoàn Việt Nam tại Pháp - Pt Phạm Bá Nha
      • Vài hàng Tiểu sử của Cha Gilbert Nguyễn Kim Sang - Tân Giám Đốc Giáo Xứ - Trần Văn Cảnh
      • Hình : Thánh Lễ truyền chức Phó Tế Vĩnh Viễn của Thầy Giuse Giang Minh Đức
      • Một Thuyền Nhân năm 1980 vừa trở thành Phó Tế Vĩnh Viễn tại Paris - Lê Đình Thông
      • Tân Phó Tế - Đoàn Thị
      • Thiệp mời tham dự lễ phong chức Phó Tế Vĩnh Viễn_Giang Minh Đức_TB 07.10.2017_ND de Paris - Giang Minh Đức
      • Lá Thư Mục Vụ Tháng 10
      • Thánh Lễ Nhậm Chức của Cha Tân Chánh xứ Gilbert Nguyễn Kim Sang chúa nhật 10/09/2017 - Trần Văn Cảnh
      • TÓM LƯỢC THỜI KỲ TRƯỞNG THÀNH 1980-2017 CỦA GIÁO XỨ VIỆT NAM PARIS -
      • Vidéo : Thánh Lễ Tạ Ơn và Tri Ân Đức Ông Giuse Mai Đức Vinh - 03/09/2017
      • Hình : Nghi thức nhận xứ và Thánh Lễ nhậm chức của Cha Tân Chánh Xứ Gilbert Nguyễn Kim Sang
      • Đúc Kết : CHƯƠNG TRÌNH KHÓA GẶP GỠ XVII Mục Vụ Trưởng Thành CGVN tại Pháp - Đoàn Quốc Khánh
      • Đức Ông Mai Đức Vinh tháp Bạch Lạp - Cộng Đoàn Giáo Xứ Trước Thiên Toà - Lê Đình Thông
      • Mục Tử - Lê Đình Thông
      • Bản Tường Trình về Đại Hội Mục Vụ kỳ I năm 2017 lần thứ 66 - Chúa Nhật 11-06-2017 tại Giáo Xứ
      • ĐỨC TGM GIUSE NGUYỄN CHÍ LINH DÂNG THÁNH LỄ TẠ ƠN KỶ NIỆM 70 THÀNH LẬP GIÁO XỨ VIỆT NAM TẠI PARIS
      • Vidéo : Thánh Lễ Thêm Sức cho 33 em Thiếu Nhi thuộc cộng đoàn Paris và Cergy
      • Tổng Giáo Phận Paris tán dương công đức của Đức Ông Giuse Mai Đức Vinh - Giám Đốc Giáo Xứ - Nguyễn văn Thơm
      • Photos & Vidéos của Khóa gặp gỡ Giới Trưởng Thành XVII (2017) - Linh Đan
      • HAI NGÀY GIÁO XỨ - Thiên Hương
      • Hình : Hai Ngày Thân Hữu Giáo Xứ 03-04/06/2017
      • Giáo Xứ của tôi
      • Tư Tưởng Thần Học và Đức Tin của Tân Tỗng Thống Emmanuelle Macron - Lê Đình Thông
      • Tường Thuật Hành Hương Fatima - Lê Đình Thông
      • Vidéo : Văn Nghệ Đại Hội Liên Đới Nghề Nghiệp 01/05/2017
      • ĐẠI HỘI LIÊN ĐỚI NGHỀ NGHIỆP GXVN PARIS LẦN THỨ 18, NGÀY 01.05.2017
      • Hình : Bữa Tiệc Liên Đới Nghề Nghiệp 01/05/2017
      • Phong Trào Curcillo Âu Châu tham dự Đại Hội Vultreya thế giới tại Fatima - Lê Đình Thông
      • Linh Đạo Liên Đới Nghề Nghiệp
      • Hình : Thánh Lễ Phụs Sinh : Đón nhận 4 tân tòng gia nhập Cộng Đoàn
      • Hình : Nghi thức làm phép Lá & Thánh Lễ Lá - Mùa Chay 2017
      • Vidéo : Lễ Lá & Nghi thức làm phép Lá - Chúa nhật 09/04/2017 GXVN Paris
      • 17 NĂM SINH HOẠT LIÊN ĐỚI NGHỀ NGHIỆP TẠI GIÁO XỨ VIỆT NAM PARIS
      • Phụng Vụ Thánh Ca - Phạm Bá Nha
      • Linh Đạo Hội Legio Mariae (Đạo Binh Đức Mẹ) - Trần Huynh
      • Cộng Đoàn là viên đá sống động
      • Ba năm số 7 ghi dấu ba thời kỳ quan trọng trong lịch sử GXVN Paris - Trần Văn Cảnh
      • Vidéo : Thánh Lễ mừng sinh nhật thứ 70 của Giáo Xứ và mừng Thánh Giuse bổn mạng 19/03
      • GXVN Paris mừng sinh nhật năm thứ 70, 1947-2017 - Trần Văn Cảnh
      • Hình : Giáo Xứ cử hành trọng thể kỷ niệm 70 năm thành lập và Lễ Thánh Giuse bổn mạng
      • Giáo Xứ Paris cử hành trọng thể kỷ niệm 70 năm thành lập và lễ Thánh Giuse bổn mạng Giáo Xứ - Lê Đình Thông
      • Linh Đạo Hôn Nhân Gia Đình - Trần Văn Cảnh
      • Giáo Xứ Thất Thập Chu Niên - Lê Đình Thông
      • Vidéo : Cộng Đoàn Garges-Sarcelles vui Tết Đinh Dậu 2017
      • Hình : Cộng Đoàn Saint Denis mừng Tết Đinh Dậu ngày 26/02/2017
      • NGÀY GIA ĐÌNH XVI - Giang Minh Đức
      • Hình : Tết Cao Niên Đinh Dậu 2017 Tại Giáo Xứ VN Paris
      • VIDEO : Tết Cao Niên Đinh Dậu 2017 tại Giáo Xứ VN Paris
      • Tết Cao Niên 2017 - Trần Văn Cảnh
      • Quân Binh Legio - Đoàn Thị
      • Duyên Nợ 77 - Đoàn Thị
      • Hình : Thánh Lễ & Tiệc Xuân Thân Hữu GX : Xuân Ca Đinh Dậu
      • Câu đối Tết Giáo Xứ Việt Nam Paris - Trần Văn Cảnh
      • Ba năm số 7 ghi dấu ba thời kỳ quan trọng Trong lịch sử GXVN Paris
      • Vidéo : Tiệc Xuân Đinh Dậu 2017 - Phần 2 : XUÂN & TÌNH YÊU
      • Vidéo : Tiệc Xuân Đinh Dậu 2017 - Phần 1. TRƯỜNG CA MÚA NHẠC KỊCH
      • Tĩnh Tâm Đầu Năm Với Nhóm Gia Đình Trẻ - Đỗ Thục Hiền
      • Vài Hình ảnh Thánh Lễ Giao Thừa 27/01/2017
      • Vidéo : Thánh Lễ & Tiệc Xuân Đinh Dậu 2017 cùa Giáo Xứ
      • Tiệc Khai Xuân Đinh Dậu 2017 - Trần Văn Cảnh
      • Kịch bản « Xuân Ca Đinh Dậu » Giáo Xứ Việt Nam Paris
      • Tết Đinh Dậu 2017 tại Giáo Xứ Việt Nam Paris - Trần Văn Cảnh
      • Tết Thân Hữu Giáo Xứ - Xuân Ca Đinh Dậu
      • Bỉ Du Đầu Năm 2017 - Đoàn Thị
      • Giáo Xứ Việt Nam Paris trong năm Bính Thân 2016 - Trần Văn Cảnh
      • Vidéo : Đức Cha Micae Hoàng Đức Oanh chủ tế Thánh Lễ tại GX Chúa nhật 18/12/2016
      • Chiều Nhạc « Chúa Đến » với « Vào Đời » 2016 - Đoàn Thị
      • Vidéo : Thánh Lễ Tôn Vinh Các Thánh Tử Đạo Việt Nam - 13/11/2016
      • Tưởng Niệm Cụ Trần Louis - Đức Ông Mai Đức Vinh
      • Bữa Cơm Liên Đới - Vũ Huyên Thuyên
      • Hình : Bữa Tiệc Gây quỹ xây dựng Cơ Sở Mới - Ngọc Huy
      • Vidéo : Bài giảng của ĐC Giuse Nguyễn Tấn Tước - GM Giáo phận Phú Cường tại GX ngày 18/09/2016
      • Hành trình Đại Hội Giới Trẻ Thế Giới 2016 tại Cracovie (Ba Lan)
      • Hành hương Paray-le-Monial - Nguyễn Hữu Tấn Đức
      • Nỗi Lòng Đầu Bếp - Đoàn Thị
      • Hành hương Roma - Tấn Đức
      • Vidéo : Thánh Lễ Thêm Sức 28 em trong Cộng Đoàn Giáo Xứ - Thứ bảy11/06/2016
      • Hình : Thánh Lễ Thêm Sức của 28 em GX ngày 11/06/2016
      • Vidéo : Thánh Lễ Rước Lễ Lần Đầu của 26 em TNTT tại Giáo Xứ chiều thứ bảy 04/06/2016
      • Cáo Phó cụ Cố Giuse Trần Văn Hợp - Thân phụ Gs Trần Văn Cảnh
      • Hình : Thánh Lễ Rước Lễ Lần Đầu Của 26 Em TNTT Tại Giáo Xứ Chiều Thứ Bảy 04/06/2016
      • Vidéo : Thánh Lễ lãnh nhận Ơn Toàn Xá tại Vương Cung Thánh Đường Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp - 29/05/2016
      • Vidéo : Dâng Hoa tại Vương Cung Thánh Đường Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp - 29/05/2016
      • Hình : Giáo Xứ hành hương lãnh ơn Toàn Xá Năm Thánh tại Vương Cung Thánh Đường Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp - 29/05/2016
      • Hành Hương Năm Thánh Lòng Thương xót chúa Chúa nhật 29.05. 2016
      • Hình : Hai Ngày Thân Hữu - Kermesse Giáo Xứ - 14-15/05/2016
      • Liên Đới Nghề Nghiệp (LĐNN) tròn 15 tuổi - Trần Văn Cảnh
      • Bich chương - Hai ngày Thân Hữu Giáo Xứ 2016 - Trúc Tiên
      • TÌNH ANH CHỊ EM trong Liên Đới Nghề Nghiệp - Du Sinh
      • NHÓM XÂY DỰNG - Rừu Khoan Đục
      • NHÓM DOANH THƯƠNG - Mõ Doanh Thương
      • NGÀNH DỊCH VỤ - Hội viên X
      • THĂN HỮU TAXI - Võ Hoàng Thanh
      • NHÓM CHUYÊN GIA TRONG LIÊN ĐỚI - Cao Trọng Nghĩa
      • Linh Đạo CủA LIÊN ĐỚI NGHỀ NGHIỆP - Đ.Ô Mai Đức Vinh
      • TIỆC TRUYỀN GIÁO CỦA PHONG THÀO LIÊN ĐỚI NGHỀ NGHIỆP GXVN PARIS - Trần Văn Cảnh
      • Ngày Gia Đình XV - Giang Minh Đức
      • 17 NĂM SINH HOẠT LIÊN ĐỚI NGHỀ NGHIỆP - Trần Văn Cảnh
      • Vidéo : Nghi thức làm phép lá & Thánh lễ Lá - 20/03/2016
      • Hình : Nghi thức làm Phép lá & Thánh Lễ Lá
      • Tiệc Xuân Cao Niên - Vũ Hạ
      • Hình - Lễ Thánh Giuse (Quan Thầy GX) & Diễn Nguyện Thánh Ca 13/03/2016
      • DIỄN NGUYỆN THÁNH CA - Trần Văn Cảnh
      • Vidéo : Thánh Lễ kính Thánh Giuse-Quan Thầy GX và buổi diễn nguyện Thánh Ca
      • TẾT CAO NIÊN BÍNH THÂN 2016 - Trần Văn Cảnh
      • Dạo Tết Bính Thân - Đoàn Thị
      • Hình : GXVN PARIS mừng Tết Cao Niên - Bính Thân 2016
      • Ngày Gia Đình 15 - Giang Minh Đức
      • Chuyện Ăn Tết Thân Hữu GX - Bính Thân 2016 - Vũ Hạ
      • Vidéo : Tiệc Xuân Bính Thân 2016 Giáo Xứ Paris
      • Hình Tiệc Xuân Bính Thân 2016 Giáo Xứ - Nhóm nhiếp ảnh
      • Kết quả cuộc thi Hang Đá GX - Lê Đình Thông
      • Hình : Các Hang Đá tham dự cuộc thi Hang Đá năm nay 2015
      • Chiều Nhạc Giáng Sinh - Đoàn Thị
      • Hình : Thánh Lễ Mừng kính Các Thánh Tử Đạo Việt Nam
      • Vidéo : ĐẠI LỄ CÁC THÁNH TỬ ĐẠO VIỆT NAM
      • ĐẠI LỄ CÁC THÁNH TỬ ĐẠO VIỆT NAM
      • TIỆC LIÊN ĐỚI XÂY DỰNG CƠ SỞ GIÁO XỨ
      • Hình : TIỆC LIÊN ĐỚI XÂY DỰNG CƠ SỞ GIÁO XỨ
      • Đại Hội Tuyên úy Vn tại Pháp 2015
      • Phó tế vĩnh viễn dưới góc nhìn của Người giáo dân
      • Thư Mời Thi Hang Đá lần thứ VII : Giáng Sinh 2015
      • Hình : Thánh Lễ Tạ Ơn Của Thầy Phó Tế Vĩnh Viễn Phêrô Cao Trọng Nghĩa Tại Giáo Xứ
      • Vidéo Thánh Lễ Tạ Ơn của Thầy Phó Tế Vĩnh Viễn Phêrô Cao Trọng Nghĩa tại Giáo xư
      • Vidéo Thánh Lễ Truyền chức Phó Tế Vĩnh Viễn cho Thầy Phêrô Cao Trọng Nghĩa Tại Vương Cung Thánh Đường Notre Dame de Paris
      • Đôi dòng về tân Phó tế vĩnh viễn Phêrô Cao Trọng Nghĩa
      • TƯỞNG NIỆM NHÀ THƠ VÂN UYÊN NGUYỄN VĂN ÁI
      • Điếu văn đọc trong tang lễ GS Nguyễn Văn Ái
      • TƯỞNG NIỆM BÁC SĨ MAURICE NGUYỄN VĂN ÁI
      • GIÁO XỨ VIỆT NAM PARIS DÂNG LỄ TIỄN CHÂN BÁC SĨ MAURICE NGUYỄN VĂN ÁI
      • THÀNH QUẢ 35 NĂM MỤC VỤ THIÊNG LIÊNG
      • Cơ Sở Giáo Xứ & Những Đề Nghị của Toà TGM
      • Cơ Sở Giáo Xứ & những lá thư viết lên ĐHY Lustiger
      • Cơ Sở Giáo Xứ - 16 năm thời Liên Đoàn (1942-1958)
      • ĐẠI HỘI MỤC VỤ LẦN THỨ 62 GXVN PARIS - QUYẾT ĐỊNH VỀ DỰ ÁN CƠ SỞ MỚI
      • Cơ Sở Giáo Xứ - 2 Villa des Epinettes, 75017 Paris
      • Thỉnh Nguyện Thư - GS Trần Văn Cảnh
      • Cơ Sở Giáo Xứ 30 Năm tại Boissonnade (1968-1998)
      • Thánh Lễ An Táng Cụ Cố Gioan NGUYỄN VĂN HỘ
      • Cáo Phó : Ông Cố Gioan Nguyễn Văn Hộ - Cựu Chủ Tịch HĐMV GXVN PARIS
      • Hành Hương TORINO 27- 30.04.2015
      • Đó là sự huyền nhiệm - Lời chia sẽ của 1 phụ huynh sau Thánh Lẽ RLLĐ
      • Hai ngày Hội Chợ thân hữu
      • SỐNG MẦU NHIỆM CHÚA BA NGÔI DÂNG HOA KÍNH ĐỨC MẸ
      • Hình : Hai Ngày Thân Hữu-Kermesse Giáo Xứ
      • BẢN ĐÚC KẾT KHÓA GẶP GỠ XVI - Giới Trưởng Thành CGVN tại Pháp
      • Vidéo : Văn Nghệ Kermesse 2015 với thầy Phó Tế Nhạc Sĩ Vũ Thành An
      • Phần II : Chương Trình Văn Nghệ Mừng Kim Khánh Đức Ông Mai Đức Vinh
      • Phần I : Vidéo Chương trình Văn Nghệ Mừng Kim Khánh Đức Ông Giuse Mai Đức Vinh
      • Đại hội Liên Đới Nghề Nghiệp XVI - Phần II: Sinh hoạt văn nghệ
      • Đại hội Liên Đới Nghề Nghiệp XVI - Phần I: Thánh Lễ
      • Hình ảnh : Ngân Khánh Thư Viện GX & buổi ra mắt CD Thương Ngàn Thương của thi sĩ Cung Chi
      • Hình : Đại Hội Liên Đới Nghề Nghiệp lần thứ XVI
      • DÂNG LỄ CẦU NGUYỆN CHO ĐỨC ÔNG PHÊRÔ NGUYỄN VĂN TÀI
      • Vidéo Thánh Lễ Mừng Kim Khánh Linh Mục Đức Ông Mai Đức Vinh
      • Đại Hội Liên Đới Nghề Nghiệp XVI_Thứ sáu 01.05.2015
      • Thư mời : Tĩnh tâm « Năm Truyền Giáo » - Nhóm Gia Đình Trẻ
      • Hình : Giáo Xứ mừng Kim Khánh Linh Mục và Thượng Thọ Bát Tuần Đức Ông Mai Đức Vinh
      • LỄ LÒNG THƯƠNG XÓT CHÚA - MỪNG KIM KHÁNH LINH MỤC ĐÔ MAI ĐỨC VINH
      • Cảm Nghiệm của các Hội viên Chi Hội Yểm Trợ Ơn Gọi - Phạm Bá Nha
      • TIỂU SỬ ĐỨC ÔNG GIUSE MAI ĐỨC VINH
      • Vidéo : Thánh Lễ Lá tại Giáo Xứ VN Paris Chúa Nhật 29/03/2015
      • Vidéo Bài Thuơng Khó Chúa Giêsu và Hình Thánh Lễ Lá 2015
      • Hình : Giáo Xứ mừng kính Lễ Thánh Giuse : Quan Thầy Giáo Xứ
      • BỐN CÁI TẾT CỘNG ĐOÀN ẤN TƯỢNG Ở GIÁO XỨ VIỆT NAM PARIS
      • BỐN CÁI TẾT CỘNG ĐOÀN ẤN TƯỢNG Ở GIÁO XỨ VIỆT NAM PARIS (2)
      • ĐẠI HỘI HÀNH HƯƠNG LỘ ĐỨC CỦA CÁC CỘNG ĐOÀN Công Giáo VIỆT NAM TẠI PHÁP 2013
      • Các sự kiện nổi bật của Giáo xứ Việt Nam Paris trong năm 2014
      • ĐẠI LỄ CÁC THÁNH TỬ ĐẠO VIỆT NAM TẠI GIÁO XỨ VIỆT NAM PARIS
      • Lễ Chúa Giêsu Kitô Vua
      • Hình THÁNH LỄ MỪNG KÍNH CÁC THÁNH TỬ ĐẠO VIỆT NAM
      • ĐẠI HỘI MỤC VỤ 62
    • Dự Án Cơ Sở
      • CƠ SỞ MỚI
      • GỢI Ý CHIA SẺ VỀ DỰ ÁN CƠ SỞ GXVN PARIS VỚI « NHÓM GIÁO XỨ NGÀY MAI »
      • 12 Bến Nước - Đoàn Thị
      • Ông Cha Nhảy Dù - Đoàn Thị
      • KIÊN TRÌ VÀ CAN ĐẢM GIỮ Ý CHÍ TẠO DỰNG CƠ SỞ GIÁO XỨ VN PARIS
      • Đất Hứa - Đoàn Thị (CơSở GX)
      • Ao Ta - Đoàn Thị (CoSở GX)
      • EMARAINVILLE 2 : THĂM LẦN HAI CÙNG 2 CỐ V ẤN XÂY DỰNG
      • EMERAINVILLE 2 CHÚNG TÔI ĐÃ ĐI, ĐÃ ĐẾN XEM VÀ ĐÃ BẰNG LÒNG
      • ĐẠI HỘI MỤC VỤ ĐẶC BIỆT VỀ CƠ SỞ-270915
      • Bữa Cơm Liên Đới Xây Dựng Giáo Xứ
      • Cơ Sở Giáo Xứ - 2 Villa des Epinettes, 75017 Paris
      • Cơ Sở Giáo Xứ - 16 năm thời Liên Đoàn (1942-1958)
      • Cơ Sở Giáo Xứ & những lá thư viết lên ĐHY Lustiger
      • Cơ Sở Giáo Xứ & Những Đề Nghị của Toà TGM
      • Cơ Sở Giáo Xứ 30 Năm tại Boissonnade (1968-1998)
      • ĐẠI HỘI MỤC VỤ LẦN THỨ 62 GXVN PARIS - QUYẾT ĐỊNH VỀ DỰ ÁN CƠ SỞ MỚI
    • Giáo Hội Hoàn vũ
      • Bổ Nhiệm Giám Mục Chính Toà Giáo phận Hà Tĩnh và Phát Diệm, Giám Mục Phó Giáo Phận Cần Thơ - HĐGMVN
      • Dòng Phan Sinh Thừa Sai Đức Mẹ : 90 Năm hiện diện tại Việt Nam - Lê Đình Thông
      • Thơ của ĐTGM Paris Laurent Ulrich gởi tín hữu Paris ngày Đức Giáo hoàng Danh Dự Bênêđictô XVI từ trần
      • Đức Giáo Hoàng Danh Dự BÊNÊĐICTÔ XVI và Tiểu Sử - Công Bình
      • Giới thiệu kênh Youtube “LỜI CHÚA LÀ ÁNH SÁNG” - Lm Giuse Vũ Thái Hoà
      • TÂN GIÁM MỤC GỐC VIỆT NAM TẠI HOA KỲ
      • Đại hội lần thứ XV của Hội đồng Giám mục Việt Nam
      • Sứ điệp Khánh Nhật Truyền Giáo - Đức Thánh Cha Phanxicô.
      • Linh mục người dân tộc thiểu số Khmer Pnong đầu tiên và Dòng Thánh Gia Việt Nam - Công Bình
      • Lễ Nhậm Chức Của Đức Cha Laurent ULRICH - Tân Tổng Giám Mục Paris - Lê Đình Thông
      • ĐTC Tôn Phong 10 Chân phước lên bậc Hiển Thánh - Chúa nhật 15/05/2022 - Công Bình
      • Thánh Charles de Foucauld (1858-1916) - Ptvv Phạm Bá Nha
      • 26/04 : ĐTC PHANXICÔ Bổ Nhiệm Vị Tân Tổng Giám Mục Paris
      • ĐTC Phanxicô Thăm Các Trẻ Em Ukraine Tại Bệnh Viện Nhi Đồng 'Bambino Gesù ' - Lê Đình Thông
      • Đức Thánh Cha Phanxicô Gửi Hai Sứ Giả Hoà Bình Sang UKRAINE - Lê Đình Thông
      • Ngày 3/3 : Các Thánh Đường Châu Âu Rung Chuông Hiệp Nhất Với UKRAINE
      • Ngày 17-04-2022 Toà Thánh Công Bố Danh Tính Tân Tổng Giám Mục Paris - Lê Đình Thông
      • 02/03/2022 : Ngày Chay Tịnh Cầu Nguyện Cho Hoà Bình Sớm Vãn Hồi Ở UKRAINE - Lê Đình Thông
      • ĐTC Phanxicô Tiếp Kiến Đức TGM Michel Aupetit - Lê Đình Thông
      • ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ CHÚC TẾT NHÂM DẦN 2022 - Lê Đình Thông
      • ĐTC Phanxicô : Đức TGM Aupetit là Nạn Nhân Của Điều Tiếng Thị Phi
      • ĐTC Phanxicô Chấp Nhận Đơn Từ Chức Của Đức TGM Paris Michel AUPETIT - Lê Đình Thông
      • Thánh Lễ Khai Mạc 90 Năm Hồng Ân Dòng Phan Sinh Thừa Sai Đức Mẹ - Lê Đình Thông
      • 13/11/2021 : Dòng Phan Sinh Thừa Sai Đức Mẹ - Năm Hồng Ân 90 Năm Hiện Diện Tại Việt Nam - Lê Đình Thông
      • ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ VỪA BỔ NHIỆM MỘT NỮ TU LÀM TỔNG THƯ KÝ CƠ QUAN QUẢN TRỊ TÒA THÁNH - Lê Đình Thông
      • SỨ ĐIỆP CỦA ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ CHO NGÀY THẾ GIỚI DI DÂN VÀ TỴ NẠN LẦN THỨ 107 NGÀY 26-09- 2021 HƯỚNG ĐẾN MỘT CHÚNG TA NGÀY CÀNG RỘNG LỚN HƠN
      • Thương Tiếc Cha Gioan Trần Công Nghị - Giám Đốc VietCatholic - Lê Đình Thông
      • Tổng Thống Macron Thị Sát Tiến Trình Tái Thiết Nhà Thờ Đức Bà Paris - Lê Đình Thông
      • Giáo Hội Nhật Bản - Lm FX Hồng Kim Linh PSS
      • ĐTGM Michel AUPETIT Cử Hành Nghi Lễ Rửa Chân Trong Nhà Thờ Đức Bà Paris Hồi Sinh - Lê Đình Thông
      • Thánh Giuse, Quan Thầy Giáo Hội hoàn vũ và Giáo Hội Việt Nam - Lm Giuse Hoàng Minh Thắng
      • TT Pháp Macron : Cuộc Tông Du Của ĐTC Phanxicô Tại Irac Là Bước Ngoặt Làm Xoay Đổi Tình Hình - Lê Đình Thông
      • ĐTC Phanxicô : Vị Mục Tử Nhân Lành Che Chở Đàn Chiên Khỏi Bầy Sói DAECH - Lê Đình Thông
      • ĐTC Phanxicô Trước Hoang Tàn Tại Mossoul : Vị Sứ Giả Của Chúa thực Thi Tâm Nguyện Kinh Hoà Bình - Lê Đình Thông
      • Giáo Chủ Ali Sistani Đoan Chắc Với ĐTC Phanxicô : Người Công Giáo IRAK Phải Được Sống An Bình - Lê Đình Thông
      • 05/03 : ĐTC Tông Du IRAK Và Sự Tích Cây Sồi FATIMA - Lê Đình Thông
      • ĐTC Phanxicô Đảm Bảo Nguyên Tắc Độc Lập Của Hệ Thống Tư Pháp Toà Thánh - Lê Đình Thông
      • THÁNG 11/2021 ĐTC PHANXICÔ TÔNG DU NƯỚC PHÁP - Lê Đình Thông
      • Sứ điệp Mùa Chay 2021 của Đức Thánh Cha Phanxicô
      • ĐTC Phanxicô Bổ Nhiệm Nữ Tu Nathalie BECQUARD làm Phó Ủy Ban Thư Ký Thượng Hội Đồng Giám Mục Thế Giới - Lê Đình Thông
      • Toà Thánh Cải Tổ Sâu Rộng Hệ Thống Tư Pháp - Lê Đình Thông
      • Lm O Donovan Dòng Tên Đọc Kinh Cầu Xin Chúa Trong Lễ Tuyên Thệ Nhậm Chức Của TT Joe Biden - Lê Đình Thông
      • ĐTC Phanxicô Tuyên Bố Sẽ Chích Ngừa COVID-19 - Lê Đình Thông
      • ĐHY George Pelle Tiên Đoán Đức TGM Paris Michel AUPETIT Sẽ Là Giáo Hoàng - Lê Đình Thông
      • Năm Thánh Giuse 8/12/2020 - 8/12/2021
      • Chủ Mưu và ba Tòng Phạm Sát Hại Cha Hamel Ra Trước Toà Đại Hình - Lê Đình Thông
      • 13 Tân Hồng Y của Giáo Hội - Công Bình
      • Các Vị Giám Mục Pháp họp Đại Hội Đồng Trực Tuyến - Khoá Mùa Thu - Lê Đình Thông
      • Khủng bố hồi giáo gây tội ác tại Thánh đường Notre Dame de Nice - Lê Đình Thông
      • Tân Tổng Giám mục Lyon : Đức Cha Olivier de Germay - Lê Đình Thông
      • Giáo Phận Pontoise Có Thêm Phó Tế Người Việt - Lê Đình Thông
      • ĐỨC THÁNH CHA TIẾP KIẾN PHÁI ĐOÀN 16 NGƯỜI BẢO VỆ MÔI SINH - SÁNG 03/09
      • ĐHY PAROLIN, Quốc Vụ Khanh Toà Thánh Cử Hành Đại Lễ Đức Mẹ Lên Trời Tại Lộ Đức ngày 15/08 - Lê Đình Thông
      • Việt Nam Nơi Có Tiếng Gọi Của Chúa - Liễu Trương
      • Thông Báo Giáo Phận Paris Dịp Lễ Mông Triệu
      • Hành Hương Chữ M của Mẹ Maria Tại Paris Từ 12 đến 17 tháng 8 - 2020 - Cao Trọng Nghĩa
      • Từ 31/07/2020 : Tạm Ngưng Các Sinh Hoạt Mục Vụ Thuộc TGP Sài Gòn
      • Thánh Lễ Cung Hiến Nguyện Đường Regina Mundi Của Dòng Đức Bà Kinh Sĩ Thánh Âu Tinh Sài Gòn - Lê Đình Thông
      • Thủ Phạm Phóng Hoả Nhà Thờ Chính Toà Nantes đã Bị Câu Lưu -Lê Đình Thông
      • Lễ Giỗ Cha Jacques Hamel : Vị Tử Đạo Anh Dũng Của Thời Đại -
      • Lộ Đức : 80 Triệu Người Trên Khắp Thế Giới Hành Hương Trực Tuyến - Lê Đình Thông
      • Quan Điểm Của Hội Đồng Giám Mục Pháp Về Dự Luật Sinh Học - Lê Đình Thông
      • Nhà Thờ Chính Toà Nantes Bốc Cháy - Lê Đình Thông
      • Hội Thánh Sẽ Có Thánh Bổn Mạng Hệ Thống Điện Toán Toàn Cầu - Lê Đình Thông
      • HƠN 6 NGÀN TRANH VẼ THIẾU NHI NÓI LÊN LÒNG YÊU MẾN NHÀ THỜ ĐỨC BÀ PARIS - Lê Đình Thông
      • Phép Lạ Một Em Bé Việt Nam Được Chị Pauline Jarico Chữa Lành - Lê Đình Thông
      • ĐTC Phanxicô Ban Hành Tự Sắc Chống Tham Nhũng, Cöng Khai Hoá Ngân Sách Toà Thánh - Lê Đình Thông
      • ĐTC Phanxicô : Sau Đại Dịch, Thế Giới Không Còn Như Trước Nữa - Lê Đình Thông
      • ĐTC Phanxicô Kỷ Niệm 25 Năm Thông Điệp Đại Kết Xin Tất Cả Nên Một - Lê Đình Thông
      • Phán Quyết Của Tham Chính Viện Cho Phép Cử Hành Thánh Lễ Tại Các Thánh Đường - Lê Đình Thông
      • Đền Thánh Phêrô Mở Cửa Lại sáng 18/05 - Lê Đình Thông
      • Ngân Sách Toà Thánh Bị Thâm Thủng Vì Đại Dịch - Lê Đình Thông
      • Thánh Địa Lộ Đức Sẽ Mở Lại vào ngày 16/05 - Lê Đình Thông
      • Chúa Nhật 31-05 : Các Nhà Thờ tại Pháp Có Khả Năng Cử Hành Lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống
      • HĐGM Pháp Họp Trực Tuyến Thảo Luận Về Nhiều Vấn Đề Quan Trọng - Lê Đình Thông
      • TT Pháp Macron Điện Đàm Với Đức Thánh Cha 21/04/2020 - Lê Đình Thông
      • 1 NĂM SAU HỎA HOẠN : ĐẠI HỒNG CHUNG NOTRE-DAME DE PARIS LẠI NGÂN VANG - Lê Đình Thông
      • Đức TGM AUPETIT Cử Hành Nghi Lễ Tôn Thờ Mão Gai Chúa Kitô - Lê Đình Thông
      • Giáo Hội Pháp Tổ Chức Hành Hương Lộ Đưc Tại Gia Cho Người Khuyết Tật - Lê Đình Thông
      • NGÀY 27/03/2020 : ĐỨC THÁNH CHA BAN PHÉP LÀNH URBI ET ORBI - Lê Đình Thông
      • TÍN HỮU THẮP NẾN NGOÀI CỬA SỔ CẦU ƠN BÌNH AN - Lê Đình Thông
      • ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ BAN PHÉP LÀNH URBI ET ORBI - Lê Đình Thông
      • TỔNG THỐNG PHÁP NÓI VỀ VIỆC CỬ HÀNH LỄ PHỤC SINH TRONG TÌNH HÌNH DỊCH BỆNH - Lê Đình Thông
      • ƠN TOÀN XÁ TRONG MÙA ĐẠI DỊCH COVID-19
      • THÔNG ĐIỆP CỦA CÁC GIÁM MỤC PHÁP GỞI CÁC TÍN HỮU VÀ TOÀN DÂN PHÁP
      • Tổng Giáo Phận Paris Tạm Ngưng Các Thánh Lễ Chúa Nhật từ ngày 15/03/ - Lê Đình Thông
      • Vidéo : Thánh Lễ Kỷ Niệm 350 Năm Thành Lập Dòng Mến Thánh Giá Việt Nam
      • Hình : Thánh Lễ Kỷ niệm 350 năm thành lập Dòng Mến Thánh Giá Việt Nam
      • NĂM THÁNH CỦA LIÊN DÒNG MẾN THÁNH GIÁ TẠI ÂU CHÂU KỶ NIỆM 350 NĂM THÀNH LẬP - Lê Đình Thông
      • 350 NĂM DÒNG MẾN THÁNH GIÁ - Lê Đình Thông
      • SŒUR ANDRÉ 115 TUỔI VỊ CAO NIÊN NHẤT ÂU CHÂU VÀ THỨ NHÌ THẾ GIỚI - Lê Đình Thông
      • Đức Phanxico Tông Du Thái Lan và Nhật Bản - Báo Giáo Xứ
      • ĐTC Phanxicô: Các Ý Chỉ trong Năm 2020 - Lê Đình Thông
      • ĐTC PHANXICÔ Lời Huấn Chúc Giáng Sinh Giáo Triều Roma
      • 5 NĂM SAU HỎA HOẠN : THÁNH LỄ TẠ ƠN SẼ CỬ HÀNH NGÀY 16/04/2024 - Lê Đình Thông
      • ĐTC Phanxicô Sứ Điệp cho Ngày Hòa Bình Thế Giới 1-1-2020
      • Bổ nhiệm Giám mục giáo phận Phan Thiết - HĐGMVN
      • 500 Người Trả Lời Câu Hỏi "Chấn Hưng Giáo Hội " của Nhật Báo La Croix - Lê Đình Thông
      • Bổ nhiệm Tổng Giám mục Tổng Giáo phận Tp. Hồ Chí Minh
      • Bốn Trăm Năm Hình Thành & Phát Triển Chữ Quốc Ngữ - Lê Đình Thông
      • Ngày 06/10/2019 : Công Giáo Pháp biểu tình rầm rộ phản đối dư luật đạo đức sinh học - Lê Đình Thông
      • Tổng Thống Macron đã Chính Thức Mời Đức Thnáh Cha Phanxicô Thánh Du Paris - Lê Đình Thông
      • Hoả Hoạn Notre Dame de Paris đã dập tắt ; Cung Thánh và Vương Miện Chúa Kitô vô sự - Lê Đình Thông
      • Cháy Lớn Tại Vương Cung Thánh Đường Đức Bà Paris - Lê Đình Thông
      • 118 Vị Giám Mục Pháp Họp Đại Hội Mùa Xuân Tại Lộ Đức - Lê Đình Thông
      • Canh Thức "Chứng Nhân Tử Đạo Thời Đạị " Tại Vương Cung Thánh Đường Đức Bà Paris - Lê Đình Thông
      • Tổ Chức Khủng Bố Daech Bị Khai Tử - Lê Đình Thông
      • Thượng Hội Đồng Giám Mục về giới trẻ. 2018 - Phạm Bá Nha
      • Thông Điệp Giáng Sinh của Đức Cha Pascal Delannoy Giám mục Saint Denis-en-France - Lê Đình Thông
      • Khủng Bố Hồi Giáo Cực Đoan Gieo Tang Tóc tại Hội Hoa Đăng Giáng Sinh Strasbourg - Lê Đình Thông
      • Các Vị Tử Đạo Thế Kỷ XX Trên Xứ Sở Hồi Giáo Được Tôn Phong Chân Phước - Lê Đình Thông
      • Vidéo : : Thánh Lễ Mừng Kính Các Thánh Tử Đạo VN Tại MEP : Hội Thừa Sai Paris - Kỷ Niệm 30 Năm Phong Thánh Chủ Tế Bởi Đức Tân TGM Giuse Vũ Văn Thiên
      • Hình : Thánh Lễ Mừng kính các Thánh Tử Đạo VN tại MEP : Hội Thừa Sai Paris - Kỷ Niệm 30 năm phong Thánh chủ tế bởi Đức Tân TGM Giuse Vũ Văn Thiên - Ngọc Huy
      • Đài Truyền Hình Công Giáo Kitô trình chiếu phóng sự 30 năm phong Thánh Tửa Đạo Việt Nam - Lê Đình Thông
      • Thông Báo - Tòa Thánh bổ nhiệm Tân Tổng Giám Mục cho Tổng Giáo Phận Hà Nội
      • Phỏng vấn RFI ngày 08/11/2018 nhân dịp 100 năm kết thúc Thế chiến thứ nhất (1914-1918) - Lê Đình Thông
      • Mùa Thánh Hiến tại Việt Nam 2018 - Thérèse Trinh
      • Đức Phanxicô viếng thăm Ái Nhĩ Lan - Báo Giáo Xứ
      • Lũ Lụt 15/10 ở Miền Nam Nước Pháp - Lê Đình Thông
      • Huấn Quyền Của Đức Thánh Cha Phanxicô Về Mùa Hè Đỏ Lửa 2018
      • ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ TIẾP TỔNG THỐNG PHÁP EMMANUEL MACRON - Lê Đình Thông
      • Thư công bố Năm thánh Tôn vinh các Thánh Tử đạo Việt Nam
      • DIỄN TỪ CỦA TỔNG THỐNG PHÁP TRƯỚC HỘI ĐỒNG GIÁM MỤC PHÁP - Lê Đình Thông
      • Đêm Canh Thức Lần thứ X tại Nhà Thờ Đức Bà Paris cầu nguyện cho Sự Sống - Lê Đình Thông
      • Quan Hệ Giữa Nhà Nước Pháp và Giáo Hội bắt đầu Cải Tiến - Lê Đình Thông
      • Tổng thống Pháp Emmanuel Macron Mong Muốn Cải Thiện Mối Quan Hệ Giữa Nhà Nước Và Giáo Hội - Lê Đình Thông
      • Triều Phanxicô thời gian qua
      • CÁC GIÁM MỤC VIỆT NAM Visita ‘‘Ad Limina’‘ Apostolorum Từ 2 đến 11.3. 2018 tại Roma
      • Cáo Phó và Tiểu Sử : Đức Tổng Giám Mục Phaolô Bùi Vắn Đọc
      • Trang báo Giáo Hội Á Châu phỏng vấn ĐTGM Nguyễn Chí Linh - Công Bình
      • Vidéo Thánh Lễ : HĐGM VN dâng Thánh Lễ tại nhà nguyện Hiển Linh của Hội Thừa sai Paris (MEP)
      • Phép Lạ Lộ Đức Thứ 70 : Một Nữ Tu Phan Sinh Thừa Sai Đức Mẹ Được Khỏi Bệnh - Lê Đình Thông
      • Dòng Tên tại Việt Nam
      • Đức Phanxicô thăm Miến Điện và Bangcladesh từ 27.11 đến 2.12.2017
      • Dòng Tên : từ Đắc Lộ đến Giáo xứ Việt Nam
      • TÔNG SẮC 17/01/2018 CÔNG NHẬN TÔN PHONG 7 ĐAN SĨ TIBHIRINE LÊN HÀNG CHÂN PHƯỚC - Lê Đình Thông
      • Vấn đề Di dân : đi tìm một giải pháp chung - Lê Đình Thông
      • Lễ Nhậm Chức của Đức Cha Michel Aupetit Tân TGM Giáo Phận Paris - Lê Đình Thông
      • Thông Điệp của Đức Hồng Y Vingt-Trois
      • Đức ông Phanxicô Borgia Trần Văn Khả (1938-2017) Và Kỷ Niệm - Phạm Bá Nha
      • GIÁNG SINH 2017 : từ Bethleem đến Quy chế quốc tế Jerusalem - Lê Đình Thông
      • Đức TGM Paris Vingt-Trois cửa hành Thánh Lễ Tạ Ơn trước khi nghỉ Hưu - Lê Đình Thông
      • Đức Cha Michel Aupetit : Tân Tổng giám mục Paris - Lê Đình Thông
      • Vua nhạc Rock Johnny Hallyday tuyên xưng Đức Tin qua âm nhạc - Lê Đình Thông
      • Cha Jean Maïs suốt đời dùng ngòi bút phục vụ giáo hội - Lê Đình Thông
      • Nén Bạc vào Đời - Đoàn Thị
      • Kính Biệt Cha Jean Maïs (1935 - 2017) - Lê Đình Thông
      • Tinh thần liên đới trong thời bách hại – 2
      • Tinh thần liên đới trong thời bách hại
      • Thánh Lễ Khai Giảng Năm Học Mới tại nhà thờ Đức Bà Paris - Lê Đình Thông
      • Bức Hoạ Salvator Mundi phá kỷ lục bán đấu giá - Lê Đình Thông
      • Hội Đồng Giám Mục Pháp quyết định sửa lại một câu trong kinh Lạy Cha - Lê Đình Thông
      • Đức Bà Paris mang danh hiệu Từ Mẫu giữa một thế giới nhiễu nhương bạo lực - Lê Đình Thông
      • Bão Tố - Lê Đình Thông
      • Đức Thánh Cha đàm đạo với sáu Phi Hành Gia - Lê Đình Thông
      • Hội đồng Giám mục Việt Nam bế mạc Hội nghị Thường niên kỳ II/2017
      • THƯ MỤC VỤ HỘI ĐỒNG GIÁM MỤC VIỆT NAM GỬI CỘNG ĐỒNG DÂN CHÚA
      • Hội đồng Giám mục Việt Nam: Tâm thư gửi các gia đình Công giáo
      • Nhật Báo La Croix bàn về khả năng Giới Hạn Tự Do Tôn Giáo ở Việt Nam - Lê Đình Thông
      • Phỏng vấn VOA (ngày 07/08/2017) - Lê Đình Thông
      • LỄ GIỖ ĐẦU CHA JACQUES HAMEL - Lê Đình Thông
      • Nhị Vị Đệ Nhất Phu Nhân MELANIA TRUMP và BRIGITTE MACRON kính viếng Nhà Thờ Đức Bà - Lê Đình Thông
      • ABOU BAKR Abou Baka Thủ Lãnh Hồi giáo cực đoan Daesh thiệt mạng - Lê Đình Thông
      • Đức Thánh Cha Phanxicô chấp thuận tiến hành án phong chân phước cho triết gia Blaise Pascal - Lê Đình Thông
      • Đức Phanxicô viếng thăm mục vụ Fatima - Ước vọng Hòa Bình - Pt Phạm Bá Nha
      • Nhà Thờ Đức Bà Paris bị khủng bố Hồi Giáo tấn công - Lê Đình Thông
      • Thành phần Hồi Giáo cực đoan đốn ngã cây Thánh Giá trên mộ Tướng De Gaule - Lê Đình Thông
      • Đức Thánh Cha Phanxicô viếng thăm mục vụ Fatima, ước vọng hoà bình - Phạm Bá Nha
      • ĐTC PHANXICÔ hành hương Fatima cầu nguyện cho Hoà Bình thế giới - Lê Đình Thông
      • CHUYẾN VIẾNG THĂM AI CẬP ‘‘HIỆP NHẤT và HUYNH ĐỆ’’ CỦA ĐGH PHANXICÔ 28 và 29. 4. 2017 - Phạm Bá Nha
      • Đức Thánh Cha hành hương Fatima trong hai ngày 12-13/05/2017 - Lê Đình Thông
      • PHÁI ĐOÀN VIỆT NAM THAM DỰ NHÓM CHÂU Á THÁI BÌNH DƯƠNG CURSILLO - Lê Đình Thông
      • Giáo Hội Pháp ủng hộ Tân Tổng Thống Macron - Lê Đình Thông
      • Trái Tim Vô Nhiễm Mẹ Sẽ Thắng - Lê Đình Thông
      • Nói Về Một Giáp Mèo Hoang (1963-1975) - Lê Đình Thông
      • Tổng Giáo Phận Rouen công bố tiến hành án phong chân phước cho linh mục HAMEL - Lê Đình Thông
      • CHUYẾN HÀNH HƯƠNG LỘ ĐỨC - Lê Đình Thông
      • Tổng Giáo Phận Paris hành hương Đức Mẹ Mân Côi tại Lộ Đức - Lê Đình Thông
      • Hàng trăm ngàn Tín hữu phương đông bị tổ chức hồi giáo cực đoan Daech bách hại - Lê Đình Thông
      • Tiếng Vọng Từ Địa Ngục Của Kassim - Lê Đình Thông
      • Kẻ Chủ Mưu Sát Hại Linh Mục Hamel Bị Bắn Hạ - Lê Đình Thông
      • Chân Phước TAKAYAMA Vị Kiếm Sĩ Của Đức Kitô - Lê Đình Thông
      • VƯƠNG CUNG THÁNH ĐƯỜNG PARIS CỬ HÀNH LỄ TẠ ƠN 17 CHÂN PHƯỚC LÀO TỬ ĐẠO TỪ 1954 ĐẾN 1970 - Lê Đình Thông
      • GIÁO HỘI VIỆT NAM TRONG NĂM 2016 - Trần Văn Cảnh
      • Noël Bên Trời Xa - Đoàn Thị
      • Vidéo : Gs Trần Văn Cảnh nhân dịp mừng 20 năm VietCatholic
      • Thiết lập nhà nước Pháp trị - Lê Đình Thông
      • vidéo : ĐTC cử hành nghi thức Kết thúc Năm Thánh và Công Nghị tấn phong Hồng Y
      • Xem Công Nghị, nhớ đến một người - Công Bình
      • NGÀY 13/11 : Giáo Phận Paris cầu nguyện - Lê Đình Thông
      • Gặp Gỡ Liên Tôn tại ÁtSi - ĐÔ Mai Đức Vinh
      • Đức Thánh Cha Phanxicô thăm Thụy Điển
      • Đức Giáo Hoàng thăm Georgia và Azerbaigian - Thi Chương
      • Đại hội Tuyên Úy Đoàn Việt nam tại Pháp - Phạm Bá Nha
      • Hội Đồng Giám Mục VN nhiệm kỳ 2016-2019
      • Nghi Thức Tẩy Rửa Ngôi Thánh Đường Từng bị khủng bố Hồi giáo xúc phạm - Lê Đình Thông
      • THÔNG ĐIỆP YÊU THƯƠNG CỦA ĐTC PHANXICÔ TRÊN TWITTER - Lê Đình Thông
      • Đức Thánh Cha Phanxicô tiếp kiến các nạn nhân khủng bố hồi giáo - Lê Đình Thông
      • Học viện Công giáo Việt Nam : Khai giảng Khóa cao học Thần học đầu tiên
      • Quốc Nạn của Nước Pháp - Hà Bắc
      • Đức Thánh Cha Phanxicô : ‘‘ Giết người nhân danh Thượng Đế đúng là ác quỷ Satan’’ - Lê Đình Thông
      • Con Trai 20 tuổi hành quyết mẹ chỉ vì khuyên con từ bỏ đạo Hồi cực đoan - Lê Đình Thông
      • Mẹ Teresa Calcutta Được Phong Hiển Thánh - Phạm Bá Nha
      • Nhà thờ Saint Eustache Paris - Hà Bác
      • Người Mẹ Của Biên Giới Sống Và Chết - Lm Nguyễn Tầm Thường
      • Mẹ Thánh Têrêsa Giải Nobel Hoà Bình - Lê Đình Thông
      • Nhà thờ Saint Gervais - Hà Bắc
      • LỄ ĐỨC MẸ HỒN XÁC LÊN TRỜI TẠI NHÀ THỜ ĐỨC BÀ PARIS - Lê Đình Thông
      • ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ HÀNH HƯƠNG ASSISI - Lê Đình Thông
      • TỔNG GIÁO PHẬN ROUEN CỬ HÀNH THÁNH LỄ TIỄN BIỆT CHA JACQUES HAMEL TRONG MƯA DẦM THÁNG TÁM
      • ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ SUY NIỆM VỀ LAO CẢI AUSCHWITZ - BIRKENAU - Lê Đình Thông
      • NHÀ THỜ ĐỨC BÀ PARIS CỬ HÀNH THÁNH LỄ TƯỞNG NIỆM CỐ LINH MỤC GEORGES HAMEL - Lê Đình Thông
      • Vidéo : Thánh Lễ khai mạc Đại Hội Giới Trẻ Thế Giới lần thứ XXXI tại Cracovie, Balan
      • Tin Vui : Một linh mục Việt Nam được bổ nhiệm làm giám mục tại Canada
      • Thư chung của Đức Cha Phaolô Nguyễn Thái Hợp
      • Dự Kiện Mới Về Người Công Giáo Pháp - Du Sinh
      • Thoáng nhìn HÀNG GIÁM MỤC PHÁP - Du Sinh
      • Phục Vụ Tuổi Trẻ NgoàI Lề Xã Hội - Du Sinh
      • FRAT 2016 tại LỘ ĐỨC - Lê Đình Thông
      • TÔNG HUẤN AMOR LAETTIA - Lê Đình Thông
      • Việt Nam : Một Ơn Gọi Hy vọng - L.M. Clément NGUYỄN An Dũng, s.j.
      • Cha Giuse Nguyễn Tiến Lãng Mừng Kim Khánh Linh Mục - Lê Đình Thông
      • ĐỨC THÁNH CHA TÔNG DU PHI CHÂU - Du Sinh
      • TGP PARIS MỞ CỬA VƯƠNG CUNG THÁNH ĐƯỜNG - Lê Đình Thông
      • Chuyện Thánh Ca - Vũ Hạ
      • Năm Thánh Lòng Thương Xót
      • TÂN GIÁM MỤC EMMANUEL NGUYỄN HỒNG SƠN
      • Nhà Thờ Đức Bà : THÁNH LỄ CẦU NGUYỆN CHO CÁC NẠN NHÂN KHỦNG BỐ
      • Hai tân giám mục thứ 112 và 113 cho Giáo hội Việt Nam
      • Thánh Lễ Truyền chức 13 Tân Linh Mục tại Nhà Thờ Đức Bà Paris
      • viết về Chân Phước Giáo Hoàng PHAOLÔ VI
      • Chân Phước Phaolo VI tuổi thơ và ơn gọi
      • Thân phận Kitô hữu tại Pakistan.
      • Tại sao Hồi giáo làm cho người Pháp hoảng sợ?
  • Thiếu nhi
  • Giới trẻ
  • Sinh hoạt văn hoá

Lời chúa

  • Theo phụng vụ
  • Lời Cha Chung
  • Chứng nhân
  • Giáo lý
    • Giáo lý công giáo
    • Giáo lý Hôn nhân
  • Lá Thư Mục Vụ

VĂN HÓA & GIA ĐÌNH

  • Giáo dục và gia đình
  • Xã hội và liên đới
  • Văn hóa

SÁCH báo GIÁO XỨ

  • SÁCH BAN TU THƯ GIÁO XỨ XUẤT BẢN
  • BÌA BÁO GIÁO XỨ
  • BỘ TÂN LỊCH SỬ GIÁO HỘI
  • LỊCH SỬ BIÊN NIÊN GIÁO XỨ VIỆT NAM PARIS 1787-2013
  • LỊCH SỬ LIÊN TU SĨ VIỆT NAM TẠI PHÁP 1945-2005
  • VĂN HOÁ VÀ ĐỨC TIN
  • VĂN HOÁ GIA ĐÌNH
  • TIỀN GIÚP GIÁO XỨ
  • CÁC CỘNG ĐOÀN VN TẠI PHÁP
  • PAROISSE VIETNAMIENNE
  • KẾT NỐI MẠNG

HÌNH ẢNH SINH HOẠT

  • Hình : Đại Lễ Các Thánh Tử Đạo Việt Nam Ngày 14/11/2021 - Ngọc Huy
  • Hình : Thánh Lễ Rước Lễ TT & Tuyên Xưng Đức Tin ngày 16/05/2021
  • Hình : Thánh Lễ Kỷ Niệm 350 Năm Thành Lập Dòng Mến Thánh Giá Việt Nam
  • Hình : Tiệc Xuân Tết Cao Niên Canh Tý - Giáo Xứ Paris 2020/02/02
  • Tiệc Xuân Canh Tý Giáo Xứ Paris 2020/01/19

VIDEO

  • Vidéo : Đại Lễ Các Thánh Tử Đạo VN tại GXVN Paris 13/11/2022
  • Chương trình 75 năm hành trình đức tin Gia Đình Giáo Xứ Việt Nam Paris - 22/05/2022
  • Ngược dòng lịch sử - 75 năm hành trình đức tin Gia Đình Giáo Xứ Việt Nam
  • Vidéo : Đại Lễ Các Thánh Tử Đạo VN tại GXVN Paris 14/11/2021
  • Mừng Ngân Khánh Linh Mục Cha GĐ Gilbert Nguyễn Kim Sang
tìm kiếm

CHƯƠNG IX

GIÁO HỘI CẬN ÐÔNG
(1715-1800)
Tác giả: Joseph HAJJAR



CHƯƠNG IX

GIÁO HỘI CẬN ÐÔNG

(1715-1800)

Tác giả: Joseph HAJJAR
 
 
 I. HOÀN CẢNH CHÍNH TRỊ

 Việc Thổ Nhĩ Kỳ chiếm thành Constantinople (1453) đã chấm dứt thiên niên kỷ của đế quốc Byzantin. Sự mai một của thực tại diệu kỳ về chính trị và tôn giáo của đế quốc này không ảnh hưởng gì đến thực tại lịch sử của Giáo Hội. Ðể diễn tả sự phong phú muôn mặt của nền văn minh, người ta có thể nói về ”một thành Byzance sau Byzance”, người ta có thể áp dụng câu nói này vào những định mệnh của Kitô giáo trong đế quốc mới của Thổ Nhĩ Kỳ.

 Người hùng chinh phục Constantinople, vua Mohammed II, đã thấy ngay sự cần thiết phải liên minh với giáo phụ byzantin. Lập tức ông chọn Georges Scholarios đứng đầu vùng chính thống mới chiếm đóng. Hoàng đế Thổ Nhĩ Kỳ đã đích thân trao gậy mục vụ cho giáo chủ Gennadios và long trọng công bố bằng tiếng hy lạp nghi thức lên ngôi: ”Thiên Chúa Ba Ngôi cực thánh, Ðấng đã ban cho trẫm đế quốc này, chính Người cắt đặt khanh làm tổng giám mục Constantinople, thành Roma mới, và giáo chủ đại kết”. Nhà thờ thánh nữ Sophia, trái tim của chính thống giáo, đã bị biến thành thánh đường Hồi giáo. Ðể thế vào, từ nay nhà thờ các Thánh Tông Ðồ được coi là nhà thờ chính toà. Vị giáo chủ trở thành thủ lãnh tối cao và đại diện duy nhất của các tín hữu trước hoàng đế Thổ Nhĩ Kỳ. Như một quan chức, Patrice có bằng cấp dân sự, vị trưởng lão của Giáo Hội hưởng nhiều đặc ân về lập pháp, tư pháp và hình luật. Từ cái chết lịch sử của thành Byzance, giáo phủ Byzantin không những được tái sinh mà lại còn được nâng lên và thêm quyền lực. Thật nghịch lý! Ngài đã thiết lập một cơ quan dân sự trong cơ chế của đế quốc Thổ Nhĩ Kỳ. Năm 1461, hoàng đế lại ban cho tổng giám mục Arménien thành Brousse, mà ngài đã thuyên chuyển về thủ đô, những quyền hành như vậy trên dân tộc Arménien trong đế quốc của ngài.

 Hành động thống nhất này củng cố sự tồn tại hợp pháp của Kitô giáo vùng Cận Ðông, nhưng thực tế chỉ mình Giáo Hội Chính Thống hưởng lợi. Nhờ sự tính toán khéo léo, Hồi Giáo đã tự thiết lập giáo hội quốc gia, và chống đối Giáo Hội Roma. Phải chăng, từ đó Giáo Hội Roma đã luôn luôn cổ xúy các liên minh quân sự nhằm cản ngăn bước tiến của đoàn quân Thổ Nhĩ Kỳ trên lục địa? Quy chế của Giáo Hội Chính Thống tồn tại mãi cho tới thời đại canh tân vào thế kỷ XIX.

 Có nhiều nguyên do cắt nghĩa sự hiện hữu hay việc phát triển của các nhóm kitô giáo khác. Các hòa ước nổi tiếng, cố gắng mở rộng truyền giáo của Giáo Hội Roma, nỗi khắc khoải triền miên về tôn giáo của Kitô giáo địa phương, quan niệm rộng rãi của mấy vị lãnh chúa hay của mấy tiểu vương có quyền tự quyết đều là những yếu tố có thể hạn chế hoặc yểm trợ Ðạo Công Giáo tại vùng Cận Ðông.

 Các Hòa ước, được khởi thảo năm 1530 giữa Francois I và Soliman II, không luôn là sự độc quyền ngoại giao của Pháp. Vì trong thực tế, sứ mạng của Pháp ở Ðông Phương và hoạt động của Giáo Hoàng liên hệ chặt chẽ và định hưởng cho đà tiến triển lịch sử. Các nước âu châu khác tha thiết đến Ðông Phương sẽ rạp theo đường lối chung làm cho triều đình Versailles thành công mỹ mãn.

 Vào thế kỷ XVIII, đế quốc Thổ Nhĩ Kỳ đã phải chịu những thất bại quân sự đầu tiên: Năm 1686, quân đội Ðức đã chiếm lại Buda là thành lũy thống trị của Thổ Nhĩ Kỳ tại Hung Gia Lợi đúng 145 năm. Belgrade cũng thất thủ năm 1688. Cuộc chiến thắng này khích động Âu Châu trục xuất người Thổ Nhĩ Kỳ ra khỏi lục địa. Liên tiếp, các giáo hoàng Innocent XI (1676-1689) và Clément XI (1700-1721) luôn kêu gọi các vua chúa phản công chống lại Thổ Nhĩ Kỳ. Hòa ước Carlowitz (20.01.1699) nói lên thế yếu rõ rệt của Thổ Nhĩ Kỳ. Sau nước Pháp, vua Léopold nước Áo đã dành được quyền bảo vệ người công giáo Roma trong đế quốc Thổ Nhĩ Kỳ và cách riêng tại các thánh địa. Ngày 13.6.1700 nước Nga cũng đòi được những đặc quyền ấy đối với các tu sĩ và tín đồ nga đi hành hương Jerusalem. Ðại sứ Pháp, hầu tước Ferriol, ngày 13.6.1703, đã nhận được những lời khen ngợi của đức Clement XI về những hoạt động bênh vực người Kitô giáo Ðông phương. Lịch sử của Kitô giáo tiến triển theo đà ấy suốt cả thế kỷ.

 Với hoà ước Passarowitz (21.7.1718) nước Áo đã lấy lại Belgrade và củng cố quyền lợi của họ theo hoà ước Carlowitz, nhờ sự trung gian của Anh và của Hoà Lan còn rất nhiều ảnh hưởng tại Istanbul. Dấu chỉ thời đại : Thổ Nhĩ Kỳ mất hết uy quyền và ảnh hưởng tại các vùng đất chiếm đóng xa xăm; các thủ lãnh Syri-liban đòi hỏi quyền tự quyết rộng rãi, trong khi nước Pháp điều đình trực tiếp với thị trưởng Alger năm 1719; Anh quốc và Hoà Lan hòa đàm với quân man ri bất chấp quyền của lãnh chủ. Lập tức hoàng đế Thổ Nhĩ Kỳ phản ứng dữ dội. Năm 1720, vua nước Nga là Pierre I đòi lại những quyền bảo vệ tôn giáo như trước. Thổ Nhĩ Kỳ mất ”quyền sáng kiến tối cao” về chính trị.

 Năm 1737, nước Áo tiếp tay nước Nga tấn công quân đội Thổ Nhĩ Kỳ. Quân Thổ Nhĩ Kỳ toàn thắng quân Nga. Tháng chín 1739, hòa bình Belgrade được vãn hồi dưới sự bảo trợ của Pháp : Uy thế của Thổ Nhĩ Kỳ tăng thêm và vua Louis XV ký những điều ước đầu hàng quan trọng ngày 28.5.1740. Ðức Giáo Hoàng ủng hộ việc nước Pháp bảo vệ tôn giáo, đồng thời ra những quy tắc về nghi thức danh dự dành cho các vị Lãnh Sự tại Ðông Phương kể từ năm 1724. Cũng từ đó, có sự thỏa thuận mặc nhiên nhìn nhận các phân bộ ngoại giao và lãnh sự của Pháp có quyền bảo vệ đạo công giáo Roma bên Cận Ðông. Lại bị đe dọa, hoàng đế Thổ Nhĩ Kỳ nhượng thêm cho nước Phổ những quyền lợi theo như Hàng Ước ký ngày 23.3.1761. Những chiến thuyền Của Catherine II lần đầu tiên đã dám liều chạy vào Ðịa Trung Hải. Tháng bảy, năm 1770, chiến thuyền của Thổ Nhĩ Kỳ bị phá hủy trong vịnh Tchesmé. Các cường quốc khác sợ một cuộc tấn công bất ngờ vào Istanbul. Nước Pháp đề nghị liên minh với Thổ Nhĩ Kỳ dứơi nhiều điều kiện. Trong khi đó, nước Nga tha thiết yêu cầu Venise và Ordre de Malte hợp lực tấn công, nhưng lời yêu cầu không được nghe theo. Mặc dầu bị thôi thúc tư bề, Hy Lạp vẫn không nổi dậy. Không thể khai thác cuộc chiến thắng về hải quân, quân đội Nga xông vào tạm chiếm Beyrouth (1773-1774) nhưng từ chối không tấn công Istanbul. Quân đội Anh cũng bắt đầu xâm nhập vào các yếu điểm của Thổ Nhĩ Kỳ, đặc biệt hải cảng Saint-Jean d'Acre, là yếu điểm canh chừng cả Ai Cập và Syri-Palestine. Hoà ước Kutchuk-Kainardji (22.7.1774), hoàn toàn giống như Hàng Ước ký với Pháp năm 1740, đã thừa nhận đường lối chính trị của Nga tại Ðông Phương, mở cửa cho Nga đi vào Ðịa Trung Hải qua eo biển Dardanelles và nhìn nhận cho Nga quyền bảo vệ Chính Thống Giáo.

 Miền Cận Ðông lại một lần nữa trở nên miếng mồi của lục địa Âu châu và Á châu. Nhưng Thổ Nhĩ Kỳ tự thấy mình bị dồn ép vào thế tự vệ và bó buộc phải bỏ thái độ ngoan cố về tôn giáo. Họ lại tìm cách tựa vào Prusse, vì Prusse đang có thế hùng mạnh và được Ðông Phương chú ý. Một hòa ước liên minh phòng thủ và tương trợ được ký kết vào ngày 31.1.1790 giữa Salim III và Frédéric-Guillaume II. Là đối thủ trước áp lực của Nga và Áo, Prusse đã đắc thủ những đặc ân mà quân Pháp và quân Anh đã từng thụ hưởng trong đế quốc Thổ Nhĩ Kỳ. Tất cả những nhượng bộ mỗi ngày một nhiều đều có lợi cho Kitô giáo dưới nhiều hình thức bảo trợ khác nhau. Sau cùng hoà ước Sistovo (4.8.1791) khẳng định lại những đặc ân của nước Áo và hoà ước Jassy (9.1.1792) minh xác lại những đặc quyền của Nga Sô. Kỷ nguyên này được kết thúc với cuộc mạo hiểm của Bonaparte qua Ai Cập tháng 7. 1798. Cho dù thất bại, đó cũng là trận đánh bất thần nhằm khai thông một giai đoạn mới.
 

 II. CÁC VÙNG TRUYỀN GIÁO LA TINH
 
 Lịch sử tôn giáo không thể tách rời khỏi vấn đề Ðông Phương, bởi vì vấn đề Ðông Phương phác họa các điểm chính yếu của lịch sử. Không biết đến hay bỏ quên điều đó là bóp méo sự thực. Chính Thống giáo được Nga Sô nâng đỡ, công giáo Roma được Pháp và Áo che chở, đã hưởng thụ nhiều thuận lợi cụ thể. Riêng những người chính thống quy phục quyền giáo hoàng vốn là thần dân của hoàng đế, lại rất ít được hưởng những thuận lợi ấy. Nếu ngoại giao Pháp lợi dụng cơ hội để khoe khoang về những công trạng trong việc bảo vệ chính thức, thì cũng chính ngoại giao Pháp lại rất ý thức về những giới hạn quyền hành của họ. Ðại sứ Saint-Priest đã quả quyết như vậy tại Paris năm 1785: ”Không bao giờ người Thổ Nhĩ Kỳ nghĩ rằng đế vương Pháp đã tưởng mình có quyền can thiệp vào tôn giáo của người dân Thổ Nhĩ Kỳ. Hầu tước Bonnac đã nói cách khéo léo trong bản tường trình của ông về vấn đề này rằng: không hề có một ông hoàng nào dù liên hệ chặt chẽ đến đâu với một tiểu vương khác lại được phép dây mình vào tôn giáo của dân chúng thuộc tiểu vương ấy. Những người Thổ Nhĩ Kỳ cũng tinh khôn như những người khác về điểm ấy”

 Cùng với các thương gia và những ”người được lãnh sự che chở”, thì đặc biệt các tu sĩ được hưởng nhiều ân huệ theo hàng ước cho chính bản thân và cho hoạt động truyền giáo của họ.

 Các tu sĩ Phanxicô đã lập nhà tại Ðất Thánh sau khi đoàn quân thánh giá chiếm thành Jerusalem. Ðức Grégoire IX (1.2.1230) đã chúc lành cho cơ sở này, và năm 1342 đức Clément VI đặt các tu sĩ Phanxicô làm ”quản thủ” muôn đời các thánh địa. Từ từ, các tu sĩ ấy đã đắc thủ quyền tư hữu hay quyền xử dụng các đền thánh kitô tại Palestine, thay thế người Georgiens hay các bộ hạ của hàng giáo phẩm địa phương Chính Thống. Hàng giáo phẩm này, thuộc Hy Lạp từ thế kỷ XVI, đã phản kháng mạnh mẽ và từ đó không ngừng tranh đấu. Giữa các năm 1615 và 1625, các tu sĩ Phanxicô phải bảo vệ quyền lợi độc hữu của họ, chống lại các tu sĩ Pháp, dòng Tên hay Capucins. Họ có chương trình lập nên chung quanh tu viện những cộng đoàn nhỏ với mầu sắc văn hóa Roma. Nhưng kết quả không được là bao. Các bản báo cáo gửi về các bề trên tại Roma cho thấy rằng con số các tín đồ thuộc giáo hội latinh từ 858 người vào năm 1702 tăng lên 2.900 vào năm 1761. Chính vào năm này, Bộ Truyền Giáo kiểm điểm chung lại các sinh hoạt của các tu sĩ Phaxicô tại Ðông Phương: Họ đã có 200 tu sĩ sống trong 7 tu viện và 15 cứu tế viện.

 Trước kia, tu sĩ dòng Carmes đã biết Ðông Phương thời đạo quân Thánh Giá. Các Ngài trở lại đó, trước tiên ở Ba Tư từ 1592, rồi Alep, 1626. Năm 1630, họ dành lại được tài sản của dòng họ tại núi Camelô. Qua thế kỷ XVIII, họ hiện diện âm thầm ở Alep là nơi từ năm 1758, hai tu sĩ người Ðức đã quản trị một nhà nguyện. Các cơ sở của họ tại Bagdad và Bassora làm chứng về sự hiện diện của họ tại Ðông Phương.

 Các tu sĩ dòng Tên có những hoạt động rộng lớn hơn. Năm 1553, Toà Thánh giao cho họ lập ba trường trung học tại Jérusalem, tại Chypre và Constantinople. Ðược đức Grégoire XIII ủy cho những công tác tạm thời bên cạnh người Maronites, các ngài đã chính thức lập nhà tại Istanbul năm 1609. Từ 1625, các ngài lập nhà tại Alep, rồi tại Damas (1644), tại Sidon và Tripoli (1645), tại Ain Toura (1657) và ít lâu sau tại Caire (1696). Nhưng nỗ lực lập nhà tại Jérusalem của các ngài không thành công. Vào đầu thế kỷ XVIII, các ngài đã khởi xướng các phong trào thật hữu hiệu nhằm hiệp nhất các tín đồ thuộc hai phái Melkites và Jacobites. Các ngài chinh phục được các tín đồ Maronites, vì họ ngoan tính. Liên hệ mật thiết với phái đoàn ngoại giao Pháp, các ngài đã có ảnh hưởng trực tiếp trên hàng giáo phẩm và các thành phần ưu tú trong các tu viện. Tuy nhiên, ta cần phải dè dặt về những Lá Thư đã góp in thành nhiều cuốn sách, để tường thuật lại công việc các ngài, vì nhiều bản văn đã được sửa chữa lại theo nhu cầu tố tụng. Tu viện Thăm Viếng thiết lập tại Ain Toura năm 1736, mở cửa đón các người Ðông Phương nhưng lại tuân giữ luật pháp La tinh và trực tiếp thuộc về Toà Thánh Roma. Ðiều đó nói lên đầy đủ phương pháp họat động độc đáo của dòng Tên. Cho dù các nhà ngoại giao Pháp không bằng lòng, năm 1774, người giữ Thánh Ðịa Alep báo cho các tu sĩ dòng Tên biết dòng của họ bị giải tán.

 Các tu sĩ Lazaristes gặp nhiều khó khăn khi tiếp nối các hoạt động của dòng Tên. Cập bến 1783, các ngài khởi xướng một đường lối tông đồ có phần riêng rẽ và nhiều mầu sắc tây phương.

 Các tu sĩ Capucins lập được nhà tại Cận Ðông là nhờ uy thế của mưu sĩ, linh mục Tremplay. Ðược phái đoàn ngoại giao của Pháp giúp đỡ, các ngài khởi sự lập nhà tại Alep (1625), rồi tại Sidon, Damas, Mossoul và Diabékir. Thánh Bộ Truyền giáo phải can thiệp vào vụ tranh chấp giữa họ và dòng anh em Phanxicô. Các ngài đã cộng tác với dòng Tên trong những hoạt động gây ảnh hưởng cho Pháp và tạo sự hiệp nhất là việc làm rất can đảm. Những bản tường trình hàng năm của các ngài là tài liệu quan trọng về lịch sử của thời đại ấy.
 Còn các tu sĩ Ðaminh, các ngài tới Mossoul năm 1750, tiếp nối việc truyền giáo mà các tu sĩ Capucins bỏ lại từ năm 1726. Ðôi khi các đức Giáo Hoàng dùng các ngài trong những sự vụ tế nhị và kín đáo. Như trường hợp của đặc sứ Ðominique Blanza bên cạnh những người công giáo Melkites đã cưỡng ép tại công đồng Saint-Isaie (7.1761), phải thừa nhận giáo chủ Maximos Hakim đang hấp hối.

 Sau cùng, để hiệp nhất hoạt động truyền giáo, đức Clément XIII, năm 1762, đã bổ nhiệm một cha Lazariste, Arnaud Bossu làm Ðại Diện Tông Toà tại Alep. Theo gương vị tiền nhiệm duy nhất là Dovara (1644), ngài đã từ chức năm 1774 vì quá nhiều việc.


 III. TINH HÌNH ÐỊA PHƯƠNG.

 Còn phải nhận định tình hình địa phương. Quyền tự quyết theo truyền thống của miền núi Liban giữ một vai trò quan trọng về tình hình địa phương. Ngay đầu thế kỷ XVIII, nhà Ma'nides nhường quyền lại cho nhà Chéhab. Những người này là liên minh chính thức của Thổ Nhĩ Kỳ và hòa giải với các đại gia đình của chế độ phong kiến, nhưng lại ý thức về quyền lợi của mình, nên họ cai trị, khi cứng rắn, khi mềm dẻo. Từ năm 17II, trận chiến Aindata chính thức hóa quyền hành của họ. Nước Liban tân tiến thành hình và vững mạnh nhờ việc cải tổ sâu rộng chế độ phong kiến. Tình thế này kéo dài tới nửa thế kỷ XIX. Mà căn bản là sự hoà hợp giữa người kitô giáo và người hồi giáo Druses. Tuy lệ thuộc nhiều điều kiện, sự trung thành của nhiều thủ lãnh các đại gia đình phong kiến vừa chứng tỏ sự hiệp nhất vững bền, vừa bảo đảm nền an ninh và thịnh vượng của xứ sở. Vào cuối thế kỷ, Volney đã minh xác điều đó khi nói về ”nguồn sáng tự do chiếu xuống Liban”. Mãi về sau nhà Chéhab mới trở lại đạo Công Giáo.

 Tình hình tương đối yên ổn và tự do của Liban đã làm cho nhiều người kitô giáo trong các vùng khác phải chú ý. Tình hình yên ổn ấy có ảnh hưởng nhiều đến những người Pachaliks sống kế cận Sidon, Tripoli và Damas. Gia đình 'Adm de Damas, nắm quyền suốt cả thế kỷ tại trung Syrie, cũng thực hiện một đường lối chính trị hoà giải về tôn giáo. Từ năm 1750, thành phố Acre và miền Galilée lại tái hiện trong lịch sử. Daher Omar thiết lập tại đó một vương quốc độc lập. Với tinh thần phóng khoáng, ông quy tụ được những người kitô giáo Melkites. Quãng năm 1770, khi chiến thuyền của Nga thả neo trong hải phận Syri-liban, ông đã đến Beyrouth tìm cách đòi chính trị quốc tế can thiệp. Chẳng bao lâu, ông bị đào thải và được thay thế bởi một nhà thám hiểm tài trí khác là ông Ahmad al-Jazar. Vừa khôn khéo vừa thế lực hơn Chéhab, ông hòa giải với Thổ Nhĩ Kỳ. Là lãnh tụ của Damas và cả bờ biển Liban-palestine, đến cuối thế kỷ, ông chỗm chệ là thủ lãnh của cả xứ. Sinh quán tại Boniaque, ông mộ lính người Albanie và người Barbarie, ông thông đồng với các cơ quan tình báo Anh, và khéo dùng các nhà kinh tài Melkites. Thấy thế, các thương gia Pháp lo lắng và bộ ngoại giao của vua Louis XVI đề nghị thanh trừng ông, nhưng không thành. Năm 1799, quyết tử trong chiến lược Acre, ông đã cầm cự chống lại Bonaparte cách hiển hách, rồi thần tốc đánh bại đoàn quân viễn chinh của Aicập.

 Các biến cố thăng trầm lịch sử này tạo nên những làn sóng di dân trong nội địa. Quy chế căn bản về việc lưu đầy những người chính thống muốn trở về quy phục giáo hoàng, sự dung thứ theo xu thời của các lãnh tụ địa phương và tính nhã nhặn vốn có của các thương gia kitô giáo Ðông Phương phản ảnh rõ rệt hiện tượng xã hội bấy giờ. Cho tới hậu bán thế kỷ XIX, chính hiện tình xã hội này xác định tình hình nhân chủng của cả vùng. Cuộc di dân ra ngoại quốc vào thời ấy, hướng về Ai Cập. Dưới thời tướng kỵ binh Ali Bey (1763-1774), phong trào di dân mỗi ngày một lên cao. Từng đoàn người Maronites, nhất là Melkites syro-libano qua lập nghiệp tại Caire và tại các cửa quan thuế chính của thung lũng sông Nil.

 Trên đây chỉ là bản tóm lược khung cảnh tự nhiên và lịch sử của một hiện tượng tôn giáo thật phức tạp và ít được biết đến. Người chính thống giáo quy phục Giáo Hoàng tại Cận Ðông không thể đặt ngoài cái hòan cảnh lịch sử này. Bước tiến triển của các giáo hội khác nhau cũng tùy thuộc vào hoàn cảnh lịch sử ấy.


 IV. GIÁO HỘI MARONITES
 
 Theo lịch sử thì Giáo Hội Công Giáo Maronites xuất hiện vào thời Nghĩa Binh Thánh Giá và phát triển mạnh mẽ vào thế kỷ XVIII. Nhiều khuôn mặt lịch sử chi phối đà tiến triển của giáo hội cho tới thời chúng ta. Nằm trong một địa thế (riêng ở Liban) có biên giới rõ rệt, Giáo Hội đã hưởng một sự tự do căn bản, một sự yểm trợ truyền giáo và sự che chở đặc biệt của Pháp.

 Vị giáo chủ thời danh, Etienne Al-Douwaihi (1670-1704) đã bận tâm nhiều đến những vận mệnh của Giáo Hội. Là sinh viên trổi trang ở Roma, người cộng tác đắc lực của các thừa sai tại Alep và chủ chăn tinh anh của giáo phận Chypre, qủa thật ngài đã có một quá khứ chuẩn bị cho việc lãnh nhận trọng trách giáo chủ. Tuy nhiên triều đại của ngài không hoàn toàn yên ổn: ngài phải dành nhiều thời giờ để giải quyết những khó khăn nội bộ. Nhờ hiểu biết Giáo Hội Công Giáo Tây Phương (latinh), ngài đã bảo vệ khôn khéo mọi đặc ân của giáo hội ngài. Ngài luôn đòi hỏi phải kính trọng dân tộc ngài. Trước tiên, phải mang ơn ngài về những tập Niên Biểu đã cho chúng ta biết đầy đủ và chính xác lịch sử của giáo hội Maronites từ khởi thủy. Những vị sáng lập dòng Antonin ở Liban, đôi khi cịng gọi là Alépin, đã được ngài nâng đỡ tận tình. Ngày 18.6.1700, ngài đã mau mắn phê chuẩn quy luật, được gọi là luật dòng thánh Antoine, mà các vị đã soạn thảo theo thể thức đời sống dòng của Tây Phương bấy giờ. Chính ngài còn khuyến khích lập dòng thánh Antonin de saint Isaie, mà hiến pháp được châu phê năm 1703. Nhiều vị cộng tác trổi trang đã nối dài họat động giáo chủ của ngài. Như giám mục giáo phận Chypre, đức cha Gabriel Hawwa và giám mục Beyrouth, đức cha 'Abdallah Qara'li đã đem về giáo phận của qúy ngài tinh thần hoạt động hăng say, và việc thiết lập nhiều tu viện mới. Tại Alep, bạn đồng môn của các ngài là Germanos Farhat đã làm sống lại mạnh mẽ phong trào phục hưng trí thức và tôn giáo.

 Giáo chủ Yacoud 'Awad (1705-1733) thừa hưởng một di sản khó khăn và việc quản trị của ngài khá khổ ải. Ðã có lúc bị một âm mưu thê thảm phản trắc bôi nhọ chính thân thế của ngài (1710-1714). Nhưng rồi, vị giáo chủ đáng kính này lấy lại được sự tin tưởng sâu đậm của chính giáo quyền Roma và của dân tộc ngài. Ông Poullard, lãnh sự của Pháp tại Tripoli, rồi tại Sidon, được cái hãnh diện là đã phục chức lại cho ngài. Kể lại huân công ấy, ông Poullard đã diễn tả cách đơn thành niềm hân hoan của những người dân thượng chất phác và đã hô to ”Hoan hô hoàng đế nước Pháp !”. Ðó là thời đại, nhiều nhà thông minh trẻ tuổi Maronites nổi bật tại Roma và bên Tây Phương. Năm 1707, Elie Assémani đem tới thư viện Vatican tập đầu tiên của 34 bản thảo bằng tiếng Coptes của ông Wadi Natroun. Một Assémani khác, Joseph Simon, đã rảo khắp Ðông Phương trong những năm 1715-1717, và đã gửi sang Ðức Giáo Hoàng những kho tàng chính hiệu về văn hóa kitô giáo cổ thời. Chính ông đã xử dụng một phần những kho tàng này trongBibliotheca orientalis Clementina-Vaticana mà cuốn sách đầu tiên được xuất bản vào năm 1719. Trong suốt cả thế kỷ, anh em Assémani nổi tiếng trong việc điều hành thư viện Vatican hay trong ngành Ðông Phương học. Khủng hoảng hầu như thường xuyên trong nhiệm kỳ giáo chủ 'Awad là một trong những lý do phải tổ chức đại Công đồng quốc gia. Chính vị tân giáo chủ Joseph ai-Khazen và các giám mục đòi hỏi, nên Công Ðồng đã nhóm họp năm 1736, dưới quyền chủ toạ của Joseph-Simon Assémani, được đề cử làm đặc sứ của Ðức Giáo Hoàng. Ngay ở Roma, ngài đã soạn thảo đầy đủ bản hiến chương của Giáo Hội Maronite. Tại Liban, các thừa sai đã kín đáo đồng thanh ủng hộ vị Ðặc Sứ của Ðức Giáo Hoàng. Thực tế, chương trình nghị sự của công đồng từ đầu tới cuối đều trải qua những khó khăn trầm trọng. Trở về Roma, đặc sứ Assémani phải biện minh sự hợp pháp của việc ngài làm. Vượt được mọi chướng ngại, ngài đã thành công : Công nghị Núi Liban đã được châu phê dưới một thể thức đặc biệt (in forma specifica), ngày I.9.1741, bởi đức Benoit XIV, (Hiến Chế Singulari Romanorum). Tuy nhiên còn phải đợi một thế kỷ sau, pháp chế này mới được thi hành. Mang nặng mầu sắc giáo hội latinh, bản hiến chương này ít ra được coi như một nội quy đầy đủ và được trình bày khéo léo. Giáo Hội Maronite sinh hoạt theo nội quy ấy cho tới ngày gần đây, khi Toà Thánh công bố những tự sắc (motu proprio) mới về giáo luật đông phương.

 Khi đức giáo chủ Yacoub 'Awad qua đời (1733), các giám mục chia thành hai khối tranh chấp giáo toà. Vượt tiếng nói của các giám mục, và đây là lần đầu tiên trong lịch sử Giáo Hội Ðông Phương, Ðức Benoit XIV áp đặt đức Simon 'Awad (14.3.1743). Một vị canh giữ Thánh Ðịa cũ là cha Giacomo di Luca đã thi hành phán quyết của đức Giáo Hoàng. Ðể thi hành công việc, đức hồng y bộ trưởng Bộ Truyền Giáo đã gửi cho ngài hai thư giới thiệu, một cho lãnh sự Pháp tại Sidon và một cho đô đốc Molhem Chéab của Liban. Nhưng chẳng bao lâu, câu chuyện của một nữ tu, ”bị ảo tưởng”, tên là Hindié, đã lũng đoạn tâm trí của nhiều người. Câu chuyện kéo dài tới một phần tư thế kỷ trong miền núi xứ Liban. Hindié đã thử nhiều nếp sống tu trì, trước khi xây một tu viện riêng kính Thánh Tâm tại Bkerké, năm 1750. Những vụ xuất thần huyền bí và những tham vọng tiên tri của bà là nguyên nhân chia rẽ và gây hoang mang, ảnh hưởng cả đến giáo quyền địa phương và Roma. Giáo chủ Simon 'Awad từ trần trong thời gian ấy, để lại một trách nhiệm nặng nề cho người kế vị là Youssef Estéphane (1766-1792). Như nhiều vị kinh lược của Toà Thánh và nhiều nhà thừa sai, đức tân giáo chủ đã theo phe bà nữ tu ”bị ảo tưởng”. Vì thế, Tòa Thánh đã tạm rút lại mọi quyền tài thẩm của giáo chủ (1779). Sau cùng, tu hội Thánh Tâm bị giải tán ngày 21.9.1784, và an bình dần dần được vãn hồi. Ðức giáo chủ hăng say trở lại ông việc mục vụ, và những năm cuối đời giám mục của ngài mang nhiều thành quả phong phú. Việc thiết lập chủng viện Ain-warka (1789) đánh dấu một giai đọan quan trọng trong lịch sử văn hóa và tôn giáo của Liban. Chủng viện này thay thế cho học viện Maronite tại Roma, chẳng bao lâu đã bị tàn phá bởi cách mạng Pháp. Chủng viện đã đóng góp vào việc đào tạo lớp người kitô hữu ưu tuyển đầu tiên của xứ sở. Sau cùng công nghị Blerké (12.1790), do giám mục giáo hội Melkite, là Germanos Adam chủ tọa, đã phác hoạ một chương trình canh tân thật sự trong Giáo Hội. Người kế vị của ngài là đức cha Youssef Tiyran được công bố chính thức ngày 24.7.1797. Ngài nổi tiếng là nhà thần học lamã thông thái và là nhà bút chiến sáng giá. Trong chương sau, chúng tôi sẽ trình bày luận án của ngài bênh vực ưu quyền của Giáo Hoàng Roma, chống lại ”chủ trương giáo hội pháp tự trị” của Germanos Adam. Nhưng những khó khăn nội bộ và những can thiệp của đô đốc Béchir Chéab đã làm mất nhuệ khí hăng say của ngài. Bất đắc dĩ, Bộ Truyền Giáo đã chấp nhận việc từ chức của người mà Bộ tín nhiệm, ngày 19.11.1808.

 Ngoài công trình kiến thiết tòa giáo chủ, còn nhiều việc thiết lập tu viện (chúng ta đã thấy, một số được thiết lập trong thời gian này) đã đánh dấu sâu đậm lịch sử của Giáo Hội Maronite. Các tu viện mọc lên sáng chói cả vùng núi xứ Liban. Các tu sĩ đông đảo, hòa đồng thân mật với nếp sống ruộng vườn, chia sẻ đời sống khá cực nhọc giữa giờ kinh nguyện và việc làm thôn dã. Ðầu thế kỷ, giáo chủ al-Douwaihi đã ủng hộ việc thiết lập hai dòng tu mới. Ðược đặt dưới sự bầu chủ của thánh Antoine và sống theo luật của ngài, hai dòng tu này lại sinh hoạt mục vụ theo gương các dòng tu tây phương sau công đồng Trente. Ngay tại Liban, cũng như các dòng tu khác, hai dòng tu này tọa lạc trên những khu đất rộng lớn. Muốn khai thác, họ phải khéo hòa hảo với các ”tộc trưởng” hay các ”lãnh tụ cao cấp” Maronite. Ở ngoại quốc, đức giáo chủ ủy thác cho các thày dòng lo mục vụ cho những người di dân qua Ai Cập, từ Âu Châu và Mỹ Châu. Tại Roma, tu viện thánh Phêrô mang xiềng (San Pietro in Vincoli) chuẩn bị các bề trên địa phương tương lai. Từ nguồn gốc nông thôn, việc chiêu mộ các tu sĩ luôn hướng về đồng quê. Các nhà bác học không đi tìm kho tàng văn hóa cổ thời của Syri và Ảrập trong các thư viện của tu viện maronites. Kho tàng văn hóa không có hân hạnh tọa lạc ở đó. Nhưng giáo hội Maronites mang ơn các thày dòng cũng như các linh mục có gia đình, về sự gắn bó bền chặt của dân chúng đối với đạo Kitô, với ruộng vườn và với ngôi vị giáo hoàng. Trong mọi khía cạnh của đời sống xã hội, nếp sống tu viện Maronite đã thành định chế cơ bản. Trong thời ấy, các tu hội nữ còn giữ nếp sống kín cổng cao tường. Tuy nhiên, việc thiết lập các tu viện ”hỗn hợp”, mà người ta ưa gọi là ”bổ túc”, còn tồn tại cho đến đầu thế kỷ XIX.

 Thời ấy, các thừa sai tây phương không gây được ảnh hưởng trên các tu viện Maronite. Các cha dòng Tên lập dòng Thăm Viếng tại Ain Toura, như một kiểu mẫu canh tân các dòng nữ cổ thời. Nữ tu thời danh Hindié đã thử du nhập một nếp sống mới mẻ dựa trên lòng sùng kính Thánh Tâm, đã thất bại một cách đau thương. Chúng ta đã thấy điều đó. Ðàng sau cái thảm trạng tinh thần này, ẩn tàng một sự cạnh tranh ảnh hưởng nào đó giữa hàng giáo phẩm và các thừa sai. Sự cạnh tranh làm cho người ta hoang mang về tinh thần.

 Ðời sống kitô hữu thời ấy lấy việc học giáo lý vững chắc làm nền móng duy nhất. Các trường làng (ở Liban chỉ có các thôn làng) được dựng lên dưới bóng của các tu viện hay các nhà thờ xứ đạo. Công đồng Mont-Liban (1736) khẳng định rằng các giám mục, các cha sở, các bề trên tu viện có bổn phận phải mở các trường học và hỗ trợ nhau bổ nhiệm những thày giáo chuyên dạy cho trẻ em :”Trước tiên đọc và viết tiếng Syri và Ả rập, học Thánh Vịnh, học giúp lễ, đọc Sách Kinh và Tân Ước”. Cũng chính Công Ðồng này truyền buộc các tu sĩ dòng thánh Antonin phải có trách nhiệm trong lãnh vực học đường :”Chúng tôi truyền cho các tu sĩ Liban của thánh Antoine phải lo mở trường trong tu viện của mình để giáo huấn tuổi trẻ”

 Cảnh trăm hoa đua nở của dòng tu Maronite khuyến khích các giáo hội khác thiết lập ở Liban nhiều trung tâm tôn giáo. Giáo hội Melkite lập thêm tu viện Mẹ Ðấng Cứu Thế (1711) và hàng chục tu viện khác. Những người công giáo Syriaques ở miền tây bắc Syrie, từ 1705, đã có tu viện Mar Ephrem ar Rajm tại Schbénieh. Về sau, họ lập thêm tu viện Ðức Mẹ Sầu Bi gần Zouk-Mikael, năm 1763, và ở Scharfeh gần Berké, năm 1786. Người công giáo Arméniens cũng lập tại Liban một trung tâm cứu tế. Ðến năm 1748, trung tâm trở thành tu viện Bzommar.

 Những cơ sở này, đôi khi được thiết lập trong vùng toàn tòng tín đồ Maronites. Hàng giáo phẩm Maronites đã lên tiếng về sự kiện này tại Công Nghị Mont-Liban (1736). Tuy nhiên các ngài không dám chống đối. Những tiếp xúc dè dặt giữa các phái kitô giáo đã được diễn tả trong một mục khá độc đáo (phần I, chương I, số 3). Có thể nói, người viết đã mô tả tâm trạng của các nhà lập pháp hay hơn mọi bài chú giải :” Nhiều người ngoại quốc bắt đầu di dân, từ nhiều nước khác nhau, tới Liban nơi mà đạo công giáo có ưu thế. Họ xác quyết, người này bảo ”họ theo đạo công giáo và đoạn tuyệt mọi lầm lạc”; người khác bảo ”họ bị bách hại bởi các cộng đoàn của họ và họ đành từ bỏ quê hương vì đạo Công Giáo”. Nhưng theo kinh nghiệm, chúng ta biết rằng việc người ngoại quốc đến lập nghiệp tại Liban đã đem đến cho người công giáo Liban nhiều tai hại hơn là lợi ích....”

 ”Vì lý do này, chúng tôi quyết định và truyền rằng, kể từ nay, không được xây cất tu viện, nhà nguyện, hay nhà ở cho các tu hội dòng hay triều của một cộng đoàn ngoại quốc, trừ khi giáo chủ của họ, giám mục của họ, linh mục của họ và giáo dân của họ hiệp nhất chặt chẽ với Toà Thánh Roma. Hơn thế, chúng tôi muốn rằng không một ai, dù có quyền hành, chức vụ hay địa vị nào đi nữa, được cho phép những người ngoại quốc lập nghiệp trong những địa phương toàn tòng người Maronites..”

 Những Giáo Hội khác ở Cận Ðông, chỉ tồn tại được trong khuôn khổ chính thức của Chính Thống giáo, dưới quyền hành của các Lãnh Tụ dân sự Hy Lạp và Arméniens thuộc Istanbul. Việc khai sinh và gia tăng những ngành chính thống hiệp nhất với Roma (quen gọi Uniates) đôi khi cũng tạo nên những mạo hiểm thật anh hùng. Melkites, Jacobites, Nestoriens, hay Coptes mỗi cộng đoàn đều có một lịch sử riêng.


 V. GIÁO HỘI MELKITES

 Những người Melkites ý thức mạnh mẽ rằng họ thuộc về Chính Thống 'Byzantine-Greco-Slave'. Nếu có sự dị biệt về phương diện quốc gia, thì thế giới tôn giáo này vẫn nhìn nhận tòa giáo chủ Phanar (Istanbul) và Giáo hội Nga như hai cột trụ hợp nhất đức tin chính thống. Kitô giáo Melkites của các tòa giáo chủ Antioche và Jérusalem theo văn minh và nói tiếng Ảrập; Kitô giáo Melkites của tòa giáo chủ Alexandrie lại chịu ảnh hưởng của các thuộc địa Hylạp. Ngoài ra nếu hàng giáo phẩm Antioche còn là Ảrập, thì hàng giáo phẩm Alexandrie nhận đều hoà các vị giám chức từ Istanbul, và hàng giáo phẩm Jérusalem kể từ Germain de Péloponèse (1534-1570) lại trở thành phần tử của Giáo Hội Chính Thống Hylạp. Hàng giáo phẩm Jérusalem chính yếu gồm những thành viên của phụng hội Mồ Thánh. Những phần tử này mang nặng tâm tình quốc gia và mỗi ngày cố chiến đấu chiếm lấy các nơi thánh mà họ coi là những khí cụ sắc bén để đối nghịch với Roma. Tại Alexandrie, sự hiềm khích Roma không đến nỗi hung dữ như vậy. Nhưng trong lãnh thổ Antioche thì chí hướng muốn trở về hợp nhất với Giáo Hội Roma đã trở thành phong trào rộng lớn đến nỗi làm tan vỡ sự đoàn kết của hàng giáo sĩ Melkites.

 Có hai khuynh hướng hiệp nhất đã xuất hiện vào đầu thế kỷ này. Khuynh hướng thứ nhất có tính cách xu thời, phát xuất từ các giám mục hay giáo chủ muốn củng cố địa vị của mình. Khuynh hướng thứ hai có mầu sắc truyền giáo theo kiểu tây phương, coi việc che chở của thế lực ngoại giao là ảo tưởng và các phong trào đại chúng là hàm hồ.

 Hai vị giáo chủ tranh dành toà Antioche đã cãi cọ nhau suốt cả 25 năm cuối thế kỷ XVII. Cả hai đã hòa giải năm 1694. Một trong hai vị, có thời làm giáo chủ với danh hiệu là Athanase III, đã nhượng bộ nhận toà giám mục Alep với điều kiện sẽ lên giáo chủ khi ”vị đối thủ”, là giáo chủ Cyrille V, tạ thế. Cả hai hòa giải năm 1694. Nhưng năm 1697, Athanase III tuyên bố mình là công giáo và Roma không chấp nhận ngài rút lui và vẫn tiếp tục nhìn nhận là giáo chủ duy nhất của giáo hội Melkite tại Antioche. Năm 1718, khi gần chết, Cyrille V cũng gửi sang đức giáo hoàng bản tuyên xưng đức tin công giáo. Trong hoàn cảnh ấy, Bộ Truyền Giáo lại đổi ý đối với cựu giáo chủ Athanase III, và nhìn nhận vị giáo chủ cao niên đang tại chức. Nhưng Athanase III phản ứng, không bỏ danh hiệu giáo chủ và chống lại việc Roma hợp thức hóa Cyrille V. Vì thế, ngày 19.5.1718, cả hai ”cựu đối thủ tòa giáo chủ Antioche”, đã cùng tuyên xưng đức tin theo giáo hội công giáo Roma, lại một lần nữa cạnh tranh nhau chỉ vì lời thề trung thành này. Sự việc chỉ chấm dứt sau khi Cyrille V từ trần (5.1.1720) và Athanase III nhận lại chức vụ giáo chủ.

 Giữa thời đó, phong trào truyền giáo tập trung về chung quanh mấy khu vực tôn giáo và được vài giám mục ủng hộ. Ngay từ năm 1682, giám mục giáo phận Sidon là Euthyme Saifi hết mình lo cho sự hiệp nhất. Năm 1697, một nhóm thày dòng của tu viện Balamend, tọa lạc gần Tripoli, đã bỏ cộng đoàn chính thống và lập tại Choueir, vùng trung Liban, một tu viện Melkite công giáo. Nhiều giám mục khác gửi về Roma bản tuyên xưng đức tin của họ. Phong trào ”quy chánh” (uniate) này xem ra có nhiều hứa hẹn. Ðể mở đầu việc thiết lập một tòa giáo chủ Melkite ”quy chánh”, ngày 6.12.1701, Bộ Truyền giáo bổ nhiệm đức cha Euthyme Saifi làm Giám Quản Tông Toà của các tín đồ Melkite đã quy thuộc Roma và hiện rải rác trong cả lãnh thổ của giáo chủ, nhưng không thuộc quyền một giám mục chính thống. Ðược Roma nâng đỡ và lãnh sự Pháp tại Sidon ủng hộ, năm 1711, Saifi biến tu viện Ðấng Cứu Thế thành dòng truyền giáo. Nhưng lòng nhiệt thành của ”người quy chánh chân tình” đã lôi cuốn ngài đến chỗ hy sinh tập tục chính thống, đổi mới phụng vụ và cải tổ kỷ luật theo kiểu tây phương. Do đó, ngài bị Roma cảnh cáo nghiêm khắc và gặp nhiều phản ứng khắt khe của hàng giáo phẩm địa phương. Ngài chùng lại, không dám tiến thêm nữa.

 Trở lại chức vụ giáo chủ, Athanase III đối lập với phong trào do Euthyme Saifi và các thừa sai chủ xướng. Ðến dự công nghị tại Phanar là toà giáo chủ hy lạp, ngài kết án những sai lầm của giáo hội Roma, rồi ngày 14.9.1722, ngài nhận lệnh của hoàng đế Thổ Nhĩ Kỳ phát lưu giám mục Saifi và chặn đứng lòng nhiệt thành của các thừa sai tây phương. Vua Louis XV thúc đẩy bộ ngoại giao Pháp tìm cách ngăn cản việc thi hành án lệnh này, nhưng vô hiệu (30.10.1723). Trong bản tường trình gửi về Paris, đại sứ Bonnac cắt nghĩa rằng : Thâm ý của người Hy Lạp là đuổi các thừa sai ra khỏi các nước của Hoàng Ðế. Saifi bị giam tù, nhưng được trả tự do nhờ sự can thiệp và bênh vực của các lãnh sự và chánh quyền địa phương. Ðiều cần phải nói lên, là các thừa sai bấy giờ không dám lên tiếng về thái độ của giáo chủ Athanase III.

 Có nhiều do dự hay mờ ám hiện hình trong thời gian tòa giáo chủ bị chia rẽ bi ai. Cái chết của giáo chủ Athanase III (5.8.1724) càng làm cho giáo hội Melkite Antioche khủng khỏang hơn nữa. Nhóm thân công giáo tưởng rằng đó là lúc thuận lợi để vận động chọn một giáo chủ thực sự theo giáo hội Roma. Nhưng chỉ có một giám mục chính tòa đồng ý dự tính này. Cùng đồng ý với Ngài, có vị giám chức thuộc tu viện Ðấng Cứu Thế. Cả hai, nhân dịp này, lại truyền chức thêm một vị đồng nghiệp thứ ba. Lập tức cả ba giám mục này lại truyền chức và thiết lập cho tòa Ðamas, ngày 20.9.1724, đức cha Séraphim Tanass, cháu ruột của giám mục Euthyme Saifi, dưới tước hiệu Cyrille VI. Vị tân giáo chủ này lập tức được ba vị giám mục chính toà khác nhìn nhận. Một tuần sau, ngày 27.9, giáo chủ Phanar, theo lời yêu cầu của giáo dân Melkite giáo phận Alep, tấn phong Sylvestre, người đảo Chypre, và là cựu đồ đệ của cố giáo chủ Athanase, làm giáo chủ Antioche. Ðương nhiên, hoàng đế Thổ Nhĩ Kỳ chỉ nhìn nhận vị giáo chủ Constantinople bổ nhiệm. Nhưng với sắc lệnh thụ chức, Sylvestre được cả toà giáo chủ nhịn nhận là hợp pháp.

 Giáo chủ Cyrille VI và những người ”quy chánh” kế vị ngài phải lẩn trốn và sau cùng tị nạn qua Liban, sống lén lút cho tới năm 1833. Lúc ban đầu có nhiều ý kiến khác nhau trong hàng giáo phẩm, giữa giáo dân và giữa các thừa sai : người này ủng hộ cá nhân của giáo chủ Sylvestre nhưng không chấp nhận việc ngài vẫn trung thành với chính thống giáo; người khác đồng ý về tinh thần công giáo của Cyrille VI, nhưng phủ nhận cá nhân của ngài. Tại Istanbul, tòa đại sứ Pháp, xưa nay vốn bênh vực đạo công giáo, cũng ủng hộ giáo chủ theo chính thống. Ông đại sứ Andrezel đã tuyên bố điều đó với ông bộ trưởng M. de Maurepas trong thư gửi ngày 6 và 23.7.1725. Tại Roma, người ta không mau mắn tìm hiểu hồ sơ của toà giáo chủ Antioche. Mãi tới 8.7.1728, đức Benoit XIII mới quyết định công nhận Cyrille VI, với điều kiện rõ rệt, là vị này phải tuyên xưng đức tin theo mẫu đức Urbain VIII đã ra và phải thề không thay đổi các tập tục phụng vụ và quy luật byzantin và phải vãn hồi những cái mà đức Euthyme Saifi hay chính ngài đã sửa đổi trong phạm vi phụng vụ và quy luật. Giáo chủ hứa tuân theo những điều đó trước mặt đại diện của Toà Thánh Roma, cha Dorothée de la Sainte-Trinité, dòng Capucin. Ngày 20.4.1730, Roma chính thức công nhận giáo chủ ”quy chánh” Melkite này.

 Mãi tới ngày 3.3.1744, đức Cyrille VI mới nhận được ”áo choàng tước vị” (Pallium d'investiture). Tuy nhiên, kể từ ngày 11.11.1731, ngài đã triệu tập công nghị tại Joun, bên Liban, mục đích kiểm điểm lại ít nhiều những canh tân, về phụng vụ và kỷ kuật đã có trước. Nhưng ngày 22.1.1732, việc làm của ngài lại bị Roma kết án vì các thày dòng của ngài tố cáo ngài. Như vậy, mọi ý định và dự án của giáo chủ đều bị chống đối, xuyên tạc bởi các tu sĩ dòng thánh Basile, rồi bởi Bộ Truyền Giáo Roma. Tại công đồng Ðấng Cứu Thế (4.1736) những người tham dự đã quyết định xin giáo quyền Roma phủ nhận những dự án ấy. Chính vì cách thế đó mà đức Benoit XIV phải tự thân quán xuyến các vấn đề của giáo hội Melkite. Hiến chế Demandatam, ra ngày 24.12.1743 đề cập đến những khó khăn nội bộ của giáo hội Antioche và về việc tây phương hóa kỷ luật. Rồi trong tông thư Decretalem nostram, đề ngày 10.3.1746, đức giáo hoàng khẳng định những điều ngài đã quyết định trước và ngài còn cương quyết nhắc lại trong hiến chế mới Praeclaris Romanorum Pontificum, ban hành ngày 18.3.1746. Cho dù có sự can thiệp của đức giáo hoàng, giáo chủ vẫn có ý dùng công nghị ngài triệu tập, sửa đổi kỷ luật hầu giải quyết những nhu cầu cấp bách của Giáo Hội ngài. Vì thế một công đồng Ðấng Cứu Thế khác được triệu tập ngày 5.5.1751, đã chỉ thị những biện pháp ứng dụng ngay mà không đối chiếu với các quyết định của Roma. Ðiều đó làm cho tình hình rắc rối thêm. Mỏi mệt, năm 1759, Cyrille VI truyền ngôi lại cho cháu là Ignace Jauhar.

 Nhưng việc thừa kế giáo chủ đã gây chia rẽ hàng giáo phẩm Melkite. Ðức Clement XIII, chiếu quyền quy thuộc, bổ nhiệm một người cao niên hầu như tàng tật, là Maximos II Hakim. Ngày nhậm chức của giáo chủ, 23.7.1761, đã gây ra một cuộc ly giáo trầm trọng bởi việc Roma ra vạ tuyệt thông cho Ignace Jauhar, ngừơi tranh quyền với Maximos II Hakim. Chẳng bao lâu Maximos II từ trần, Théodose V Dahhan lên kế vị cũng không hàn gắn được sự xung đột. Mãi sau, sự thần phục của Jauhar, năm 1768, mới tái lập lại sự hiệp nhất của giáo hội.

 Theo lời xin của Theodose V và để chấn hưng giáo hội công giáo Melkite, ngày 13.7.1772, Bộ Truyền Giáo nới rộng quyền tài thẩm của giáo chủ đến mọi tín hữu công giáo sống trong lãnh thổ giáo chủ Giêrusalem và Alexandrie. Lý do, vì Thánh Bộ thất vọng không thể làm cho các giám mục chính toà hiệp nhất với nhau; vì muốn tăng cường chính sách tập trung quyền bính về toà giáo chủ Antioche; và hơn nữa, vì muốn đưa giáo dân Melkites ra khỏi quyền tài thẩm của tây phương. Về sau, giáo chủ Maximos III Mazloum cũng như các vị thừa kế, đều nhận được quyền tài thẩm của các tòa Melkites tại Alexandrie và Jérusalem (1838).

 Sau cùng năm 1788, Ignace Jauhar được chọn và nhìn nhận là giáo chủ với danh hiệu Athanase IV. Lập tức ngài truyền lệnh họp công nghị chung vì nhu cầu cấp bách. Ðồng ý với giáo quyền Roma, ngài muốn soạn thảo ngay ở công nghị một quy luật toàn túc; Chính Bộ Truyền giáo đã gửi cho ngài những huấn thị đầy đủ chi tiết (19 mục). Nhưng một thành viên lỗi lạc của giám mục đoàn lại phản đối : Ðó là Germanos Adam, giám mục Alep. Mặc dầu đầy công nghiệp, ngài có đầu óc bướng bỉnh, có nhiều tham vọng và nhiều tư kiến không tinh thông về giáo lý. Dầu sao, Công nghị Ðấng Cứu Thế kéo dài hai tháng (10 và 11.1790), ít ra đã thành tựu và thiết định tiêu chuẩn quan trọng cho việc biến chế luật pháp thực tế trong Giáo Hội Melkite. Tuy nhiên, giáo chủ không gửi các văn kiện của Công Nghị về Roma, dù có những lời yêu cầu của đức giáo hoàng.

 Tuy chính thức được thiết lập và được củng cố vào thế kỷ XVIII, giáo hội ”quy chánh” Melkite không thành công, và không phát triển mạnh mẽ như người ta tưởng, nhất là tại Liban. Có lẽ thịnh vượng hơn cả là hai miền Saint-Jean-d'Acre và thượng du Gallilée. Riêng phong trào ”quy chánh” phát sinh vào giữa thế kỷ XVIII, tại Bethléem và vùng lân cận đã chết yểu, không có ngày mai, chỉ có kết quả là đi theo nghi lễ latinh. Những ý kiến manh nha hiệp nhất nẩy sinh từ Ai Cập với Samuel Capasoulès (1710-1723) và Cosmas III (1737-1746), xem ra chỉ là một thứ chính trị tôn giáo xu thời cá nhân.

 Giáo Hội Melkite, tuy không bị hạn chế tại Liban, cũng chỉ hưởng một sự tự do tôn giáo tương đối. Giáo Hội Chính Thống tìm mọi cách bảo vệ miền Syri-Palestine khỏi rơi vào tay hàng giáo phẩm hoàn toàn quy chánh. Các linh mục không được hoạt động công khai, chỉ lén lút đi từ gia đình này tới gia đình khác để cử hành phụng vụ và dạy giáo lý. Ngay tại Liban, hai hội dòng thánh Basile phát triển tương đối mạnh mẽ, với mục đích độc quyền về ứng viên giám mục, cho thấy rõ là có những căng thẳng nội bộ suốt cả thế kỷ XVIII. Các tu sĩ Basiliens tại Choueir, thường nguyên quán tại bắc Liban, trung Syrie và Alep, chịu ảnh hưởng các cha dòng Tên suốt tiền bán thế kỷ XVIII. Họ được Roma ủng hộ cách dễ dàng để chống lại khuynh hướng latinh hóa và phong trào ”thích ứng kỷ luật” của những giáo phụ đầu tiên và những người theo khuynh hướng của các giáo chủ ấy, tức là các tu sĩ Basiliens ở Salvator. Chẳng bao lâu, các tu sĩ Basiliens ở Choueir được Roma cấp cho cơ sở Santa Maria della Navicella và từ đó, họ là những người báo cáo bán chính thức cho Roma về tình hình Giáo Hội Melkite, nhất là dưới thời đức Benedictô XIV.

 Bên Ðông Phương, mặc dầu có những căng thẳng nội bộ lâu dài, hàng giáo phẩm luôn giữ thế phòng thủ, nhằm thóat khỏi quyền giám hộ của các thừa sai tây phương. Các vị này có một lá bài đặc biệt : Chỉ mình các nhà nguyện của họ mới được dùng vào việc phụng tự cho những người chính thống ”quy chánh”. Lệnh cấm không được ”hiệp thông phụng sự” (Communicatio in Sacris) với tín hữu chính thống, từ năm 1717, làm cho người chính thống quy chánh mất quyền liên hệ tôn giáo với những anh em ”không quy chánh”. Những xung đột giữa các thừa sai và hàng giáo phẩm Melkite là chuyện thường xuyên. Văn khố của Bộ Truyền Giáo tại Roma, từ 1739, còn tàng tích nhiều khó khăn xẩy ra ở Alep. Những tài liệu ngoại giao của Pháp là tiếng vang của nhiều vụ xung đột đã xẩy ra tại Damas.

 Thực tế, lòng đạo đức của dân chúng được ảnh hưởng nhiều bởi những sinh hoạt phụng vụ hay lối mộ đạo tại các nhà nguyện tây phương. Những canh tân ”tây phương hóa” của giáo chủ Tanass và cậu ngài là Euthyme Saifi, hiện thân cho một đường hướng thích ứng của các thừa sai thuộc giáo hội latinh. Không nguyên giảm bớt việc ăn chay và kiêng thịt (1733), người ta còn biết tại Alep, ngày chúa nhật, có tới chín lễ Thánh Thể được cử hành trong một nhà nguyện (1746). Ðức giáo hòang Benoit XIV chấp thuận như vậy, nhưng ngài truyền lệnh chỉ được cử hành một thánh lễ tại bàn thờ chánh theo thói tục của Chính Thống giáo. Về sau, tại công nghị Ðấng Cứu Thế (1751) người ta lại thêm chữ ”Filioque” vào kinh Tin Kính để chứng tỏ hoàn toàn gắn bó với La Mã. Lễ kính Thánh Giuse của giáo hội latinh được cử hành tại Alep từ năm 1760. Về sau, lễ ấy được cử hành tại nhiều địa phận khác và mau ăn sâu vào lòng đại chúng.

 Công việc ”tây phương hóa giáo dân” xuất phát từ một đòi hỏi của các cha Phanxicô canh giữ Thánh Ðịa : Phải ban lại Bí Tích Thêm Sức cho những người Ðông Phương đã được Thêm sức bởi các linh mục của họ ngay sau khi Rửa Tội. Các thừa sai cũng đoàn ngũ hóa giáo dân vào các hội : Áo Ðức Bà, Con Ðức Mẹ, Dòng Ba; và nhiều hội đoàn khác hoàn toàn xa lạ đối với người Kitô giáo Ðông Phương. Những can thiệp thường xuyên của đức Giáo Hòang nhằm chống lại mọi lạm dụng đều không có kết quả.


 VI. PHÁI JACOBITES

 Theo nguồn gốc, phong trào hiệp thông của những tín đồ thuộc giáo phái Jacobites ở bắc Syrie và Mésopotanie là công trình chung của những tín đồ Maronites và của ông ãnh sự Pháp, Francois Piquet. Vị giáo chủ đầu tiên được các thừa sai đề cử và Roma công nhận, là André Akidjan. Lúc ngài chết (1677), các đối thủ của sự hiệp nhất đã ra sức ngăn cản không cho bổ nhiệm người kế vị ngài. Các thừa sai được ngoại giao Pháp yểm trợ, phải đương đầu với vị giáo chủ ”lạc đạo” đứng ra tranh quyền là Abd'el-Massih al-Rahhawi. Vị này được các đồng minh Arméniens và Hy Lạp ủng hộ.

 Cũng phải nói đến thời vận thăng trầm của 'Vấn Ðề Ðông Phương', vì chúng ảnh hưởng nhiều đến số phận của tân giáo chủ ”quy chánh” Ignace-Pierre IV. Nhiều lần ngài bị truất phế rồi lại phục chức, và sau cùng chết trên đường lưu đầy, ngày 4.3.1702, với bản án ”làm tình báo cho Pháp”. Ðể kế vị ngài, người ta đã chọn một cựu học sinh của các cha Capucins và quen biết Roma, là Isaac ibn Joubeir. Ðức Clement XI ủy thác cho đại sứ de Ferriol trao cho tân giáo chủ sắc chỉ thừa nhận, nhưng tân giáo chủ chờ đợi mãi vẫn không có kết quả của những vận động ngoại giao ấy. Thư của ông đại sứ cho chúng ta biết về số phận rủi ro của ngài. Ngày 16.12.1704, ông Ferriol đã viết thư cho đức Giáo Hoàng, xin đừng tuyên bố công khai việc bổ nhiệm Isaac ibn Joubeir, vì tính mệnh ngài đang bị đe doạ. Bằng chứng, ngày 28.3, ông đại sứ đã viết về Paris rằng ứng viên giáo chủ tương lai đã trú một tháng trong dinh thự của Pháp, có chỗ ăn ngủ tử tế. Ibn Joubeir không chờ đợi mãi được. Ngài chọn đến cư ngụ trong nhà của một người la mã, hoàn toàn thiếu an ninh. Ferriol đã thú ra như vậy trong thư gửi cho đức hồng y Sacripanti. Isaac tự nguyện đi đầy và đã gặp lại tại Roma một bạn học cũ là Athanase Safar, giám mục Mardine bị truất phế; Trong khi đó, nhiều giáo sĩ trốn đến Liban và năm 1705, xây cất gần Schbénieh tu viện Saint Ephrem.

 Bị mất người cầm đầu ngay từ lúc sơ khai, phong trào ”quy chánh” trong giáo hội Jacobite không có giáo chủ cho năm 1783. Dionysios Chokrallah ihn Sani'ah mà năm 1709 Ibn Joubeir đã tấn phong làm giám mục Alep với hy vọng cứu vãn phong trào quy chánh, lại trở về với thuyết ”nhất tính” (Monophysisme). Năm 1723, được chọn làm giáo chủ của Giáo Hội Jacobite, ông bách hại những cựu tín đồ công giáo. Tuy nhiên phong trào hiệp nhất lại bắt đầu từ từ. Mar Hindi Zona, bề trên của tu viện nổi tiếng ở Mar Behnam gần Mossoul, trở lại công giáo năm 1767 với cả nhà dòng của ngài... Tại Mardine, năm 1785, Michel Jarweh cũng theo gương ấy. Nhưng ngài phải bỏ quê hương, trốn sang Liban. Ngài sống trong tu viện Notre Dame de la Délivrance, ở Charfeh. Ðược nhìn nhận là giáo chủ, ngài biến tu viện này thành trung tâm truyền bá đạo công giáo chống lại thành trì thế tục nổi tiếng của nhất tính giáo Jacobite tại Deir el-Za'faran. Ðức giáo hoàng Pie VI nhìn nhận công việc làm của giáo chủ Michel trong một sắc lệnh đề ngày 22.5.1797. Từ đó, đàn chiên nhỏ cư trú đặc biệt ở Alep và trong vùng Mossoul. Trong những hoàn cảnh như vậy, phong trào quy chánh vẫn tiếp tục như một núm men, một hy vọng. Cho mãi tới thế kỷ XIX, phong trào mới phát triển mạnh và thành một tổ chức vững chãi.


 VII. PHÁI CHALDÉENS.

 Giữa những người theo phái Nestorien, phong trào hiệp nhất đã phải chịu nhiều nỗi thăng trầm đau thương. Kinh nghiệm quá khứ không có nhiều hy vọng: Lần hiệp nhất đầu tiên với Roma của Soulaka, năm 1552, đã mai một. Lần thứ hai kết thúc cách vội vã giữa các năm 1607 và 1614, vẫn tiếp tục trong hàm hồ. Lần thứ ba nhờ nỗ lực chung của các cha Capucins và giám mục lãnh sự Francois Picquet năm 1681, khó bén rễ trong vùng Diabékir. Người vô địch về phong trào hiệp nhất là Joseph, giám mục Diarbékir, đã phải kiếm sống bằng nghề thợ may, tất tưởi với mọi thử thách, và sau cùng bị truất chức năm 1696, phải trốn qua Roma. Trong khi đó, người kế vị của ngài là Joseph II, được giáo quyền Roma công nhận với tước hiệu ”giáo chủ Babylone và dân tộc Chaldéen”.

 Từ đó, tước hiệu Chaldéen được dùng để chỉ những người phái Nestorien hiệp nhất với Toà Thánh Roma. Ðức Joseph II chết sớm vì bệnh dịch năm 1713. Giáo chủ kế vị là Joseph III (1713-1757) phải dùng tiền để bảo đảm bản thân, mà vì luôn thiếu tiền, nên ngài phải qua Âu Châu lạc quyên. Có lẽ sự vắng mặt của ngài là lý do làm cho phong trào chậm trễ lại. Vì thế, cuối thế kỷ XVIII, các thừa sai và Roma đặt tin tưởng vào một trung tâm quy chánh khác được thiết lập tại Mossoul.

 Năm 1750, các tu sĩ Ðaminh đã lập cơ sở tại Mossoul theo lời yêu cầu của một người phái Chaldien, là cha sở Lhodr. Ở đó, cháu của giáo chủ Elie XIII, là Jean Homez, tuyên xưng đức tin công giáo năm 1778 và không bao lâu đòi được chức vị giáo chủ chống lại thủ lãnh đã được thừa nhận của phong trào quy chánh Diarhékir, là Augustin Hindi. Giáo quyền Roma giải hoà hai thủ lãnh bằng cách nhìn nhận quyền tự trị trong lãnh thổ của mỗi người và chỉ trực thuộc Roma thôi. Homez làm tổng giám mục Mossoul, Hindi giữ phần đất Diarhékir. Mãi qua thế kỷ sau mới tìm ra biện pháp hiệp nhất. Bị đặt vào những đường lối cực đoan của đế quốc Thổ Nhĩ Kỳ, giáo hội Nestorien và Chaldéen bị tản mát vào nhiều trung tâm, bám víu vào các bộ lạc Kurdes và Ảrập đang đòi quyền tự quyết. Chắc chắn rằng tình hình địa dư đã làm sáng tỏ những giai đoạn thăng trầm mà giáo hội Nestorien phải gánh chịu cho tới ngày nay.


 VIII. PHÁI COPTES

 Tình thế hoàn toàn khác đối với giáo hội Copte đã bén rễ lâu đời tại Ai Cập. Mặc dầu bị quân Thổ Nhĩ Kỳ chinh phục từ năm 1517, xứ sở này vẫn hưởng quyền tự quyết chính trị. Mối liên hệ giữa giáo hội Copte và Roma tại công đồng Florence không có hiệu lực gì. Trước thế kỷ XVIII, người ta không thể nói đến phong trào hay xu hướng hiệp nhất với La Mã. Sáng kiến hiệp nhất mà các vị giáo hoàng Innocent XI và Innocent XII gióng lên, không nhận được một đáp ứng khích lệ nào. Dầu vậy, các ngài vẫn lặp đi lặp lại những lời mời đối thoại. Tuy nhiên giáo chủ Jean XVI không phải không biết rằng các cha dòng Tên đặt cơ sở tại Caire năm 1696. Triều giáo chủ lâu dài của ngài (1676-1718) thật phong phú về những sáng kiến hoà giải tôn giáo. Nhưng mọi sáng kiến đều bị chết yểu. Vào khoảng năm 1700, ngài lại đưa ra những sáng kiến mới nhằm xích gần tôn giáo lại với nhau. Trong khoảng năm 1702 và 1705, đức Clement XI cho hai linh mục Maronites là Ibrahim Hanna và Gabriel Eva cùng với các tu sĩ dòng Tên và dòng Phanxicô liên lạc lại với nhau để có thể tiến tới việc đối thoại. Một lần nữa các đại diện của Roma cực lực chống lại các đề kháng của giáo hội Copte. Tuy nhiên giáo chủ nói rõ với các thừa sai ý nguyện muốn điều đình. Triều đình Versailles tỏ ra tha thiết đến những huấn lệnh của giáo hội Copte. Còn ông Maillet, lãnh sự Pháp tại Caire, đã viết cho bộ trưởng ở Paris rằng: ”Những người Coptes chỉ mang tên là những Kytô hữu thôi!”. Cha Fleuriau, bề trên các cha dòng Tên, được yêu cầu gửi một vài tu sĩ trẻ qua Paris để thụ huấn, bởi vì đó là một việc làm sẽ nhiều thành quả hơn là đi truyền giáo bên Ethiopie. Tuy nhiên, cuộc vận động này có kết quả gì không, chẳng ai biết.

 Về vùng thượng Ai Cập, các tu sĩ Phanxicô kín đáo thể hiện một sinh hoạt tông đồ đầy vị tha. Lịch sử biên niên của cha Ildefonso de Palermo, dấn thân làm tông đồ từ 1719 đến 1739, kể lại những chuỗi công tác tông đồ mà lịch sử phân tích không thể nào coi thường các giá trị. Cha dòng Tên, P. Fromage đã viết ngày 25.4.1730 rằng : ”Thật không ngờ mà người Coptes lại mở mắt nhìn nhận đức tin công giáo”.

 Hầu chắc các liên lạc giữa giáo chủ Jean XVII với đức Clement XII trong các năm 1735 và 1738 không tạo nên một phong trào hiệp nhất. Những cuộc trở lại mà đôi khi người ta nói đến, có lẽ chỉ là những trá hình. Một bằng chứng nổi bật hơn cả là cuộc chinh phục Athanase người Jérusalem. Vị giám mục này cư ngụ tại Caire, gần giáo chủ của ngài. Ông tuyên xưng đức tin ngày 10.8.1739. Do đó, đức Benoit XIV đặt ngài đứng đầu các cộng đoàn công giáo nhỏ bé được các cha Phanxico chăm lo đặc biệt. Ngài khôngtheo chỉ dụ ngày 4.8.1721 đặt ngài làm đầu phong trào đang mong muốn, nhưng lại thích sống gần giáo chủ của ngài, dung hoà đức tin riêng của ngài với đức tin chính thức của giáo hội Copte. Chính từ sự kiện này mà người ta thấy phải có những quy luật vĩnh viễn trong vấn đề hiệp thông thánh sự (Communicatio in sacris): sau đây các giám chức Copte thỏa hiệp trực tiếp với các bề trên truyền giáo Phanxicô để cai trị và hơn nữa để phát triển phong trào quy chánh Copte.

 Ngày 4.5.1745, đức Benoit XIV ban hành quy luật đại cương ”Eo quamvis tempore” về công việc vận động hiệp nhất giáo hội Copte. Sau khi đã trả lời một vài vấn đề chuyên biệt, đức Giáo Hoàng thảo ra những nguyên tắc căn bản cho việc cộng tác hữu hiệu giữa các thừa sai tây phương và các thẩm quyền địa phương. Lệ thuộc vào các giám mục đông phương, việc tông đồ của các thừa sai là phục vụ giáo dân đông phương ”in auxilium orientalium”, nhưng trước tiên phải nhằm hiệp nhất hàng giáo phẩm và giáo sĩ Copte về với Roma. Những chỉ thị ấy, tuy có vẻ thông thường, lại nêu lên một lý tưởng anh dũng. Cả hai thẩm quyền, tuy kết nạp lại (thẩm quyền của đại diện Copte và thẩm quyền của phủ doãn Phanxicô), vẫn xử dụng quyền lực riêng của mình trong những đụng độ thường xuyên. Ngày 22.4.1758, Bộ Truyền giáo dàn xếp để dành trách nhiệm cao nhất cho phủ doãn truyền giáo Phanxicô. Nhưng ít lâu sau, Bộ đổi ý và lập chức vụ Giám Quản Tông Toà, trao cho người Copte (17.1.1780), là Roccos Kudsi. Vị này thi hành chức vụ với tước vị ”giám mục thành Caire”. Không ngờ, việc tiến cử này lại khêu thêm các vụ đụng độ. Bằng một lá thư, đề ngày 29.9.1781, Bộ Truyền Giáo nhắc lại các chỉ thị của đức Benoit XIV, đồng thời nhấn mạnh rằng các thừa sai chỉ giữ vai trò phụ tá thôi. Vất vả mà vô ích, vị tân đại diện tông tòa Copte, đức cha Righet, được bổ nhiệm ngày 21.4.1788, không thể giải quyết được những khó khăn; và hiệp ước ký kết năm 1790, của phái đoàn Tòa Thánh theo lệnh của Bộ Truyền Giáo, cũng không ngăn cản nổi những vụ cãi bướng liên tục làm hao tổn nghị lực và sao nhãng mục tiêu chính yếu.

 Phong trào quy chánh Copte chưa thể được gọi là một phong trào đúng nghĩa. Chỉ loay hoay vì nội bộ và phung phí nghị lực, phong trào đã chứng kiến những hỗn loạn trầm trọng xẩy ra sau khi Bonaparte đổ quân qua..


 IX. NÉT ÐỘC ÐÁO CỦA PHONG TRÀO QUY CHÁNH

 Như vậy, thế kỷ này chứng kiến sự bén rễ hay việc khai trương chính thức của phong trào quy chánh bên Ðông Phương. Hiện tượng tôn giáo này có nhiều khuôn mặt, nhiều tân tiến, ít cổ điển, luôn phải được đặt lại vị trí trong khuôn khổ biến chuyển của lịch sử với nhiều nét độc đáo. Nhận định tổng quát này minh xác qui luật và phẩm cách của Giáo Hội cũng như những dị biệt căn tính của miền Cận Ðông.

 Hơn cả hoạt động tổng quát của ngành ngoại giao, ảnh hưởng truyền giáo xem ra thống nhất các kinh nghiệm ấy. Người ta muốn ra khỏi mọi ràng buộc chính yếu của luật pháp trong vấn đề hiệp thông giữa các giáo hội. Muốn hiệp nhất với Roma, cần phải thống nhất từ từ quyền lập pháp, tư pháp và các phép bí tích còn đang lệ thuộc nhiều vào các tập tục khác nhau ở Ðông Phương. Tất cả vấn đề là ở địa vị ưu thế của nghi lễ latinh, ở việc chấp nhận các nghi lễ Ðông Phương, và nói chung là việc ”tây phương hóa” các nhóm thiểu số Ðông Phương. Không thể quên rằng những bút chiến gây cấn giữa Giáo Hội Tây Phương và Ðông Phương, kể từ Charlemagne, đều bắt nguồn từ những khác biệt về kỷ luật và bí tích. Thời Nghĩa Binh Thánh Giá đã miễn cưỡng ”tây phương hóa tuyệt đối” những cộng đoàn kitô hữu Ðông Phương bị chinh phục. Ðức Innocent IV đã tỏ ra vô địch về lập trường này, còn ”triệt để” hơn cà đấng tiền nhiệm, đức Innocent III. Thời đó, phong trào quy chánh vùng Cận Ðông đã áp dụng một thể thức hoà dịu giữa việc tây phương hóa toàn diện và quyền tự quyết trọn vẹn. Nhưng qua thế kỷ XVIII sự che chở của nền ngoại giao và đôi khi trình độ trí thức của các thừa sai hoạt động trong đế quốc Thổ Nhĩ Kỳ đã giúp các ngài gây được nhiều thanh thế hiển nhiên. Không biết rõ các giá trị độc đáo của Ðông Phương Kitô và quá tự hào về giá trị riêng của mình, các thừa sai được ưu đãi muốn bắt ép hàng giáo phẩm của những thiểu số kitô quy chánh, yếu kém, bị bóc lột và thường chia rẽ, phải du nhập dần dần nhưng trường kỳ những quan niệm và tập tục của Giáo Hội latinh. Có những trường hợp cực đoan, trong đó các thừa sai không ngần ngại đứng ra thay thế Giáo Hội địa phương và bày ra những quyền tài thẩm mới để áp đảo các cộng đồng tân lập Ðông phương-Latinh ấy.

 Phản ứng của giáo hội Maronite khá mãnh liệt vào đầu thế kỷ, sau nguội dần. Nhờ hoạt động của Assémani, đặc sứ của đức Giáo Hoàng, người ta đạt tới một thỏa hiệp làm tổn thương kỷ luật cổ kính của Anitioche. Công đồng Mont-Liban năm 1736 phê chuẩn nhiều quan niệm và tục lệ được ”latinh hóa”. Hơn thế, bằng một văn kiện ”in forma specifica”, Công Ðồng đã hợp thức hóa cái tinh thần biến chế luật pháp này. Kể từ năm 1739, bộ Truyền Giáo phải bận tâm về những đụng độ thường xuyên giữa hàng giáo phẩm Melkite và các thừa sai. Các cộng đồng quy chánh khác, Arménien và Copte, cũng than phiền về việc tây phương hóa con người và pháp luật này.

 Không thể căn cứ theo số lượng để xác định tầm mức quan trọng của các cộng đồng quy chánh trong thời gian này, vì không có sổ thống kê chi tiết theo các nguồn tài liệu Ðông Phương. Trong những hoàn cảnh bất ổn của đời sống tôn giáo, người ta chỉ cố gắng để sống cho qua ngày. Mối tương giao giữa những người điều hành Giáo Hội địa phương và giáo quyền Roma thường va chạm vào những vấn đề của đời sống thường nhật. Tuy nhiên một bản phúc trình rõ ràng chi tiết của dòng Phanxicô Bảo Vệ Ðất Thánh, đã được nghiên cứu trong buổi hội khoáng đại của Bộ Truyền Giáo ngày 17.2.1761, cung cấp cho nhà viết sử một ý niệm chung về các trung tâm công giáo tại vùng Cận Ðông. Cha Paolo di Piacenza, người bảo vệ Ðất Thánh, đã trả lời một bản câu hỏi rất tỉ mỉ của Roma. Nhờ đó, người ta có thể so sánh tại mỗi thành phố lớn, lực lượng nhân sự giữa các thừa sai tây phương thuộc nhiều hội dòng khác nhau với hàng giáo sĩ thuộc các nghi lễ khác nhau bên đông phương, cũng như so sánh tỉ số các tín đồ thuộc mỗi Giáo Hội. Người ta nhận thấy tầm mức quan trọng tương đối của các thừa sai tây phương với con số tương đối nhỏ bé của các tín hữu và hàng giáo sĩ đông phương. Chẳng hạn, tại một vài trung tâm hay ở một cộng đoàn, người công giáo đông phương hiệp nhất với Roma có chừng 45.515 người và trong số đó chỉ có hơn 2.000 theo nghi lễ latinh (1)

 Suốt cả thế kỷ, vấn đề này đã in hằn lịch sử vùng Cận Ðông. Ðức Benoit XIV chú trọng đến việc ”latinh hóa” người Ý-Hy lạp và người Albanie ở nam Ý, lại không chấp nhận phương pháp ấy ở vùng Cận Ðông. Ngài đã ra nhiều thư và tông huấn về vấn đề này. Luôn luôn và rõ ràng, ngài chống lại việc ”la tinh hóa”. Nhưng người ta lơ là về các văn thư của ngài, mà chỉ cố gắng tuân thủ những điểm quan trọng, có giá trị riêng cho hoàn cảnh xã hội Ý. Chính vì vậy mà, theo cái nhìn của Chính Thống Giáo đã bị thương tích cay đắng, vấn đề ”latinh hóa” đã làm chết yểu phong trào quy chánh. Tóm lại, nó đã tiêu ma quá nhiều sinh lực. Người ta ít bận tâm đến việc đưa anh em thân cận về hợp nhất với Giáo Hội trong bác ái và trong chân lý, mà chỉ lo cổ động một thứ chinh phục tôn giáo huyền nhiệm. Có lẽ vì thế mà bao nhiêu cơ may cho tương lai của công giáo vùng Cận Ðông đã thành mỏng manh.


 X. NHỮNG DỮ KIỆN TƯƠNG QUAN ÐẾN CÁC NHÓM KITÔ GIÁO ÐÔNG PHƯƠNG. 

 (Theo bản tường trình của Cha Phanxicô bảo vệ Ðất Thánh năm 1761)
 
 Giêrusalem: Công giáo có 632 người, trong đó 342 người gốc Hy Lạp, 144 người gốc Maronite, 86 người gốc Syriaque; 89 người gốc Arménien, 13 người gốc Copte và 13 người gốc Chaldéenne. Họ rất nghèo nàn, sống nhờ sự bố thí của Thánh Ðịa. Họ theo nghi lễ la tinh, trừ người gốc Maronite giữ nghi lễ riêng của họ. Có hai cha xứ latinh và hai linh mục triều mà một là người Syriaque và một là người Chaldéen, có hai giáo viên, một tu sĩ Phanxicô, một linh mục người Ả Rập. Trong vòng 20 năm, có 23 người trở lại đạo. Tại Giêrusalem có nhiều người lạc giáo và ly giáo. Những người Hylạp, có 19 nhà thờ, 13 linh mục triều, 40 thày dòng và 6 giám mục. Người Arménien có 6 nhà thờ, 3 linh mục triều, 27 thày dòng và 4 giám mục. Người Syriaque có 2 nhà thờ và 4 linh mục. Người Copte có 3 nhà thờ và 3 linh mục.

 Bethléem: Công giáo gần 1.000, khá nghèo khổ, theo nghi lễ latinh, tự do trong nhà thờ Thánh Catherine, là một giáo xứ duy nhất với 2 cha sở dòng Phanxicô. Lạc giáo và ly giáo có nhà thờ và giáo sĩ riêng. Có 12 thày dòng Hy Lạp, 8 thày dòng Arménien mà 3 là linh mục. Chính thống giáo có 6 linh mục lo cho tín hữu.

 Beit-jala: 3 linh mục triều Hy Lạp công giáo có gia đình, được Giáo Chủ của họ sai tới. Họ theo nghi lễ riêng bằng tiếng Ảrập nhưng có một phụng vụ nghiêm khắc. Họ cử hành trong các hang động gần nhà thờ Giáng Sinh và trong các tư gia. Từ lâu, họ cho rước lễ bằng bánh dậy men cả cho tín hữu thuộc nghi lễ latinh, giải tội cho họ mà không xin phép giáo quyền latinh.

 Saint-Jean-in-Montana (Ain-Karim): 95 người theo nghi lễ latinh, gốc hylạp-công giáo, nghèo và sống nhờ các đền thánh. Cha sở người Ảrập và phụng vụ cử hành bằng tiếng Ảrập.

 Rama (cựu Arimathie): 78 người công giáo mà 27 người theo nghi lễ latinh, 20 Maronites, 30 Melkites hay Hy Lạp công giáo và I Améniens; có 7 người Pháp, là ông phó lãnh sự và 6 thương gia.

 Jaffa: Chừng 40 người công giáo mà 20 melkites hylạp công giáo, theo nghi lễ riêng của họ; Số còn lại theo nghi lễ Latinh, trong đó có 2 người Âu Châu. Hai cộng đồng ly giáo, hylạp và Arméniens với nhà dòng, nhà thờ và nhà xứ. Người Chính Thống giáo Melkite có 3 linh mục, 3 phó tế và 1 nhà thờ. Người Arménien có 4 linh mục và 6 phó tế.

 Nazareth: 652 người công giáo, tính tình tốt, nhưng ở trong hòan cảnh cùng khổ. Chỉ có 1 nhà thờ công giáo, 1 cha Phanxicô. Ở đây người ta tự do sống đạo công giáo, không sợ nguy cơ bách hại. Người Chính Thống có 2 linh mục triều và 1 giám mục. Không có ”communicatio in sacris” trừ khi có đám tang.

 Saint-Jean-d'Acre: 125 người Ðông Phương theo nghi lễ latinh, đến từ Damas, Giêrusalem, Bethléem và Nazareth. Chừng 1000 người Hylạp công giáo; 190 Maronites; 6 Syriaques; 2 Coptes. 20 người Âu Châu mà 17 người gốc Venise. Tự do thi hành việc phụng tự.

 Le Caire: Chừng 30 người Ðông phương theo nghi lễ latinh; quãng 1.500 người công giáo, đa số là Hylạp-Melkites công giáo, tiếp đến người Coptes, sau cùng Maronites. Những người Ðông Phương công giáo giữ nghi lễ riêng của họ. Những người Hylạp công giáo dự nghi lễ trong các nhà thờ của ly giáo và các linh mục đóng vai trò cha sở đối với tín đồ, không muốn nhìn nhận quyền tài thẩm của các cha Phanxicô. Có những khó khăn và bách hại của dân ngoại, của lạc giáo và của ly giáo, nhất là của người Hylap. Có 4 nhà thờ latinh, 2 của toà lãnh sự, 2 của dòng Tên và dòng Capucin. Phụng vụ theo nghi lễ Ðông Phương cử hành trong nhà nguyện thánh Phanxicô của người Vénitiens tại Mousky. Có 2 giáo viên, 1 giáo dân và 1 linh mục copte thay thế các cha dòng Tên để huấn luyện giới trẻ. 11 linh mục Ðông Phương công giáo và 15 thừa sai (trong đó có 8 Phanxicô, 3 người tin lành Ý, 2 dòng Tên và 3 Capucins Pháp. Các Cha Phanxicô có một tu viện; các tu sĩ khác sống trong những căn nhà xây theo kiểu nhà bản xứ. Chỉ các tu sĩ Observatins và Capucins mới mặc áo dòng, còn các tu sĩ khác mặc theo y phục tu sĩ Ðông Phương. Giảng bằng tiếng Ảrập. Các tu sĩ dòng Tên làm việc với các thương gia và ở trong nhà tư.

 Alexandrie: 4 người Ðông Phương theo nghi lễ Latinh hoàn toàn; 1 nhà thờ cho nghi lễ Latinh và một nhà nguyện của tòa lãnh sự Venise; Tự do hành đạo. Không có ”communicatio in sacris” trừ khi có hôn phối hay an táng. Những người Coptes thì dốt nát, những người Hylạp lại hay giận ghét.

 Rosette: 27 người Hylạp công giáo giữ lễ nghi riêng của họ. Một ghi chú thật hay, chúng tôi xin trích nguyên văn latinh :”Panem divini verbi arabico vel etiam italico idiomate fidelibus praebet et latinam liturgiam doctrinamque christianam in idiomate vulgari exsequuntur” (Người ta trình bày bánh lời chúa cho giáo dân bằng chính tiếng ảrập hay cũng bằng tiếng ý, người ta giàng dạy phụng vụ latinh và giáo lý kitô giáo bằng tiếng bình dân)..

 Alep: 30.000 người công giáo. Kể từ tông hiến ”Demandatam” những người Ðông Phương giữ nghi lễ riêng của họ. Nhưng một số người đã thà chết không chịu các Bí Tích còn hơn là phải trở lại nghi lễ riêng. Những người lạc giáo và ly giáo có nhà thờ riêng. Người Hylạp chính thống có 1 giám mục và 7 linh mục; người Syriaques có 1 giám mục và 10 linh mục; người Arméniens có 2 nhà thờ, 1 giáo chủ, 1 giám mục và 20 linh mục. Trên nguyên tắc, có tự do tôn giáo, trừ trường hợp bách hại giám mục chính thống. 2 nhà thờ công giáo mở cửa, đó là nhà thờ các cha Phanxicô và nhà thờ người Maronite. Trừ người Maronites, tất cả người đông phương công giáo đều thông hiệp với lạc giáo và ly giáo, nhưng mỗi người giữ đạo của mình. 2 linh mục đông phương có những đặc ân của các thừa sai. Có 12 thừa sai, 1 dòng Carme de Bohême, 3 dòng Tên mà 1 là người Ðức, 3 Capucins Flamands, 5 Phanxicô Ý. Chỉ mình người Maronites dạy giáo lý công khai trong nhà thờ của họ. Các vụ đụng độ giữa Phanxicô với dòng Tên và Capucins là thường xuyên. Các cha Capucins dạy cho người Hylạp công giáo rằng ”họ có thể sống cả năm không cần đi lễ; họ không buộc đi dự lễ tại nhà các cha Phanxicô và đường Thánh Giá cử hành tại nhà các cha Phanxicô là một đổi mới có lợi cho lạc giáo. Không có những sai lầm về đức tin nơi những người Ðông Phương công giáo. Từ 20 năm nay, số người công giáo tăng lên rất nhiều. Nhưng phải thêm số thừa sai bởi vì các giáo chủ Ðông Phương công giáo bị bách hại, tuy nhiên mỗi thừa sai phải làm việc trong phạm vi được chỉ định.

 Alexandrette: Chỉ có 12 người công giáo, cả tỉnh toàn tòng chính thống.

 Tripoli: 200 Maronites, 7 Syriaques, 14 người Pháp và 3 người âu Châu. 1 giám mục chính thống và 5 linh mục rất trung thành với nghi lễ của họ, và gắt gao bách hại công giáo. Có 1 cha Phanxicô, 1 Carme, 1 linh mục và 2 thày dòng Tên, 2 cha Capucins người Pháp. Dòng Tên ăn mặc theo kiểu người bản xứ.

 Sidon: Chừng 1200 công giáo mà 1.000 là Hylạp công giáo và 200 là Maronites. Tất cả đều theo nghi lễ Ðông Phương. Không có người Ðông Phương theo nghi lễ latinh. Người Âu Châu rất ít, có ông lãnh sự Pháp. Người Hylạp công giáo có tổng giám mục và nhiều giáo sĩ. Các thừa sai : 5 Phanxicô, 2 dòng Tên, 2 Capucins.

 Lattaquié: Có chừng 100 người công giáo maronites, sống nghèo khổ. Họ buôn bán với người Pháp. Một giáo xứ Phanxicô. Người chính thống có 5 nhà thờ, 1 giám mục, nhiều linh mục, giữ lòng thù ghét khôn nguôi đối với giáo hội La Mã và người Pháp.

 Damas: 300 người theo nghi lễ Latinh, 4.000 Hylạp công giáo, 170 Syriaques, 120 Maronites, 25 Arméniens. Trong các làng của Damascène còn có 4.000 Hylạp công giáo. Hiện nay, không có hoạt động truyền giáo vì đang có cuộc bách hại. Số linh mục hylạp công giáo là 12, và trong các làng quê còn có 5 linh mục mà 3 là Maronites và 2 là Syriaques. Trong thành phố, có 3 nhà nguyện theo nghi lễ latinh, là nhà nguyện của các cha dòng Tên, các cha Phanxicô và các cha Capucins. Trong vùng quê, có 10 làng công giáo, 7 trường học, trường các cha Phanxicô có 215 học sinh, trường các cha dòng Tên 150, trường các cha Capucins 70. Hai trường học cho người Maronites với 16 và 17 học sinh và 1 trường Syriaque với 20 học sinh. Trong quận Midan có 1 trường với 20 học sinh. Người Hylạp công giáo gia tăng mỗi ngày. Những người Ðông Phương theo lễ nghi latinh được công nhận kể từ sắc lệnh 8.3.1757. Có 6 cha Phanxicô. Các cha dòng Tên bỏ thành phố kể từ khi có bách hại. Không rõ con số các cha Capucins. Các cha Phanxicô và Capucins mặc áo dòng theo hiến pháp của họ, các cha dòng Tên ăn mặc theo lối Ðông Phương. Những người Hylạp công giáo không có nhà thờ, lý do vì cơn bắt đạo. Giáo lý dạy bằng tiếng Ảrập theo văn bản của Bellarmin.

 Theo một bản tường trình khác của các cha Phanxicô từ thánh địa đệ về bộ Truyền Giáo ngày 3.3.1766, thì không có gì thay đổi đáng kể đối với bản tường trình trên đây, trừ ra khi nói về tình hình của Nazareth và của Palestine, người làm bản tường trình đã cho biết chi tiết nhiều hơn về người Hylạp công giáo và những khó khăn đầu tiên giữa họ với những người theo nghi lễ latinh : Những người theo nghi lễ latinh muốn bắt họ quy phục quyền tài thẩm của mình.

 Xuất xứ của ghi chú trên đây : L. Lemmens, Acta S. Congregationis de Propaganda Fide pro Terra Sancta, t.II, p.175-257 và idem p.45-58.

 Có thể tóm lược những điều nói trên đây về các người công giáo tại những trung tâm lớn miền Cận Ðông năm 1760
 
  

 

Jérusalem

Bethleem

St. Jean in Montana

Rama

Jaffa

Nazareth

St. Jean D’Acre

Le Caire

Alexandrie

Rosette

Alep

Alexandrette

Tripoli

Sidon

Lattaquité

Damas

Công giáo

632

1000

95

78

40

652

1323

1530

4

27

30.000

12

207

1200

100

8650

------------

45.515

Nghi lễ la tinh

488

1000

95

27

20

?

125

30

 

 

 

?

 

 

 

300

-----------

2.085

Nghi lễ Ðông Phương

144

 

 

51

20

?

1198

1500

4

27

30.000

?

207

1200

100

8315

-----------

43.430

 


 Tổng số này không tính những người Maronites và các người Melkites, Chaldéens và Syriens sống tại những cộng đồng khác mà danh sách có tiánh cách độc phương.
 


Bài viết khác

    CHƯƠNG IX

    CHƯƠNG VIII

    CHƯƠNG VII

    CHƯƠNG VI

    CHƯƠNG V

    CHƯƠNG IV

    CHƯƠNG III

    CHƯƠNG II

    CHƯƠNG I

BÀI MỚI

  • Thông báo mục vụ hàng tuần
  • LỜI CHÚA & SUY NIỆM - CHÚA NHẬT THỨ V MÙA CHAY - NĂM A - Ngày 26/03/2023
  • LỜI CHÚA & SUY NIỆM - CHÚA NHẬT THỨ IV MÙA CHAY - NĂM A - Ngày 19/03/2023
  • Lá Thư Mục Vụ Tháng 03 - 2023 - Lm Gilbert Nguyễn Kim Sang, csf
  • LỜI CHÚA & SUY NIỆM - CHÚA NHẬT THỨ III MÙA CHAY - NĂM A - Ngày 12/03/2023
  • Bìa : Báo Giáo Xứ tháng 02 năm 2023
  • LỜI CHÚA & SUY NIỆM - CHÚA NHẬT THỨ II MÙA CHAY - NĂM A - Ngày 05/03/2023
  • LỜI CHÚA & SUY NIỆM - CHÚA NHẬT THỨ I MÙA CHAY - NĂM A - Ngày 26/02/2023
  • Lá Thư Mục Vụ Tháng 02 - 2023 - Lm Gilbert Nguyễn Kim Sang, csf
  • LỜI CHÚA & SUY NIỆM - CHÚA NHẬT THỨ VII THƯỜNG NIÊN - NĂM A - Ngày 19/02/2023
  • LỜI CHÚA & SUY NIỆM - CHÚA NHẬT THỨ VI THƯỜNG NIÊN - NĂM A - Ngày 12/02/2023
  • Bìa : Báo Giáo Xứ tháng 01 năm 2023
  • LỜI CHÚA & SUY NIỆM - CHÚA NHẬT THỨ V THƯỜNG NIÊN - NĂM A - Ngày 05/02/2023
  • LỜI CHÚA & SUY NIỆM - CHÚA NHẬT THỨ IV THƯỜNG NIÊN - NĂM A - Ngày 29/01/2023
  • Lá Thư Mục Vụ Tháng 01 - 2023 - Lm Gilbert Nguyễn Kim Sang, csf
  • LỜI CHÚA & SUY NIỆM - CHÚA NHẬT THỨ III THƯỜNG NIÊN - NĂM A - Ngày 22/01/2023
 Giáo xứ Việt Nam Paris : 38 Rue des Épinettes - 75017 Paris
(Entrée: 2 Villa des Épinettes) - Xem Bản đồ đến Giáo Xứ
website : http://www.giaoxuvnparis.org - email : giaoxuvnparis@gmail.com
Số Điện thoại liên lạc với các cha khi cần :
Cha Gilbert Nguyễn Kim Sang : 06 72 10 56 38 - Cha Gioan Vũ Minh Sinh : 06 28 92 07 71