Ý XUÂN
Xuân về và Xuân sẽ đi.
Nhưng rồi Xuân sẽ trở lại, sau ba mùa Hạ, Thu, Đông; sau mười hai tháng tức 365 ngày…Vì thế, Xuân là dấu chỉ của thời gian. Xuân về, mỗi người lại có thêm một tuổi đời, một tuổi mới, lớn lên hay già đi… Xuân về mang lại cho mỗi người một tâm tình mới, hồn nhiên và tin yêu…
Hiểu như vậy, chúng ta không ngỡ ngàng khi đọc những vần thơ Xuân: mỗi tuổi đời, mỗi hoàn cảnh sống diễn tả ý Xuân một cách khác nhau.
Với em nhỏ trong gia đình ắp tình, ấm no:
Em đón mừng Xuân đến,
Bằng mứt thơm kẹo hồng,
Ba mẹ cùng thương mến,
Tình tràn như dòng sông…
Em đón mừng Xuân này,
Một Xuân hạnh phúc,
Người người tay siết tay,
Tặng nhau bao lời chúc…
(Linh Vũ).
Với tuổi trẻ, đời còn vô tư, tâm trí còn trong lành, hồ hởi trước cái đẹp của tiết Xuân:
Em viết vần thơ cho mùa Xuân,
Nắng trong hoa, nở sắc tưng bừng,
Trên không chao lượn đàn chim én,
Mây nhỏ tươi cười gió khẽ rung,
Một mùa Xuân đến, một ước mơ…
(Mia Bataan).
Với tuổi trẻ, tình đầu chớm nở như mùa Xuân, mỗi độ Xuân về, tình đôi ta lớn mãi không phai:
Anh lặng yêu em, em nhớ anh,
Rồi nữa Xuân qua, Xuân lại lại.
Xuân tàn, Hạ cỗi, cảnh Thu sầu,
Mờ mịt hơi Đông ám ngọn lau,
Xuân tới… Cành đào hoa lại nở…
(J. Leiba)
Với người trai của thế hệ, Xuân về đem theo một ý chí mới , một nỗ lực mới, thăng tiến bản thân, phục vụ tha nhân và trọn nghĩa quê hương:
Mùa Xuân thịnh trị hằng ao ước
Thế hệ tình Xuân tuổi chẳng già,
Trải rộng tình thương trong bốn bể,
Nguyện lòng nhân loại hết phân qua,
Reo vui thiên hạ mừng Xuân mới…
(Diên Nghị).
Với người đã nặng gánh tuổi đời, tóc đã bạc, trán đã nhăn, thì Xuân đến, Xuân đi lại là chuyện đương nhiên, chuyện của thời tiết. Có mong đấy, có biết đấy, nhưng Xuân đến, Xuân đi không làm họ xao xuyến. Trước sau lòng họ vẫn là một.
Xuân ơi, Xuân hỡi,
Vắng Xuân lâu, ta vẫn đợi, chờ, mong.
Trải qua bao nhiêu ngày, tháng Hạ, Thu, Đông
Gặp ta nay Xuân chớ lạ lùng,
Tóc có khác, trong lòng ta chẳng khác,
Kể từ khi biết Xuân bốn chín năm mươi trước
(Tan Đà).
Với những người nhiều suy tư về cuộc đời: nay còn mai mất, mọi sự chỉ là tương đối, lướt đi theo thời gian, thì:
Xuân đương tới nghĩa là Xuân đương qua,
Xuân còn non nghĩa là Xuân đã già,
Mà Xuân hết là đời ta cũng hết…
(Xuân Diệu).
Với người sống kiếp tha hương, Xuân về gợi lại bao nhiêu kỷ niệm gia đình, làng xóm và dất nước… nơi chôn rau cắt rốn:
Quê em ngày đó thật an lành,
Vui đời êm ả tươi mái tranh,
Thoảng đồng lúa chín ru huyền ảo,
Con ngõ vào làng tre rất xanh,
Quê em ngày đó đượm bao tình,
Hàng dừa soi bóng nước lung linh,
Quen thuộc hàng đêm từng tiếng hát,
Trăng vàng mê ngủ vẫn còn xinh,
Nhưng một ngày kia Xuân mới sang,
Bỗng dưng chinh chiến tới lan tràn,
Cũng từ đấy, em từ giã,
Mảnh đất hương tình ôi chứa chan…
Mỗi mùa Xuân mới, nhớ quê xưa,
Lòng dâng lưu luyến tả không vừa…
(Lê Văn).
Với người có Niềm Tin, có tâm hồn đạo đức, thì Xuân về, dù tại quê nhà hay trên đất khách, dù tuổi đời chớm nở hay đã xuống triền, họ vẫn vững niềm cậy tin. Một Xuân mới là một đổi mới, một lời tạ ơn mới và một lời ngợi khen mới.
Cúi lạy Chúa, cho con thêm mới mẻ.
Khi lần nữa được lĩnh tuổi Chúa ban,
Cho con mang nét mặt hân hoan…
(Cung Chi).
Chúa ôi, nay ngày Xuân,
Hồn con say sưa trong sắc hương,
Thoáng muôn cung ca đàn,
Nhịp lừng vang hòa với thiều quang,
Dâng trái tim trung trinh,
Chúng con mừng danh thánh,
Xin Chúa khoan nhân,
Ban xuống muôn ơn,
Cho chúng con một năm sáng ngời.
(Hoài Đức).
Nếu Xuân là dấu chỉ của thời gian, thì thời gian là của Chúa, chính Chúa đã dựng nên thời gian và đã ấn định mọi dấu chỉ của thời gian. Sách Thánh và đặc biệt những trang đầu của sách Sáng Thế Ký khẳng định điều đó (ST 1,5; 8,22).
Nếu Xuân là nấc tuổi của đời người, thì chính Chúa đã dựng nên con người và muốn con người trải qua những nấc tuổi ấy mà đi về với Chúa là Mùa Xuân Vĩnh Cửu, để mãi mãi 'Chúa là hoan lạc của tuổi Xuân con' (Tv 15,9).
Thật đẹp và hữu lý khi chúng ta tuyên xưng Thiên Chúa là vĩnh cửu, là thời gian vô thủy vô chung, là mùa Xuân vô tận. Sự thật là thế và quả thật là thế. Vì đối với Chúa, ngàn năm tựa như một ngày trôi qua, như một đêm thoát tàn, và muôn đời muôn kiếp Ngài vẫn là Thiên Chúa (Tv 90, 2-4 ). Chính với niềm tin này mà dù đón Xuân mới với tâm tình nào đi nữa, chúng ta vẫn thấy được Chân, Thiện, Mỹ của mùa Xuân. Mỗi lần Xuân đến, chúng ta lại hân hoan, lòng nhủ lòng lời Chúa Kitô: "Thời gian đã viên mãn, Nước Chúa đã tới gần' (Mc 1,15). Mỗi lần Xuân đến giữa bao tâm tình dị biệt của người trần thế, chúng ta, những người có đức tin vào Thiên Chúa là Tình Yêu, là Hoan Lạc, là An Bình, là Sự Sống, là Đường Đi và là Chân Lý, vui mừng chúng ta tuyên xưng:
Chúa ơi, ngày đầu Xuân,
Ba trăm sáu mươi lăm ngày đã lướt trôi,
Mình Chúa là vững bền ngàn năm luôn mới,
Vì Ngài là Thiên Chúa tác tạo thời gian,
Hôm qua như hôm nay, mai sau này, muôn ngàn năm.
Chúa ôi, ngày đầu Xuân,
Con xin chắp tay cúi lạy một Chúa thôi,
Nguyện thương đời con đây, sầu đau muôn nỗi.
Cậy nhờ tình yêu Chúa, ví tựa biển khơi,
Hôm qua như hôm nay, đến muôn đời không hề vơi.
(Nguyên Lý) (1).
---------------------------------------------------------------------------
(1)- Bài này đã đăng trong Báo Giáo Xứ số 30, 01.1987, tr.4-6).