Kinh nguyện trong đời sống kitô hữu
Giáo Lý Hội Thánh Công Giáo 2558-2561.
« Mầu nhiệm đức tin thật là cao cả. » Hội Thánh tuyên xưng mầu nhiệm đức tin trong kinh Tin Kính và cử hành trong phụng vụ bí tích để đời sống người kitô hữu nên đồng hình đồng dạng với Ðức Kitô trong Chúa Thánh Thần nhằm tôn vinh Thiên Chúa Cha. Người tín hữu phải tin, cử hành và sống mầu nhiệm đức tin trong tương quan sống động và thân tình với Thiên Chúa hằng sống và chân thật. Cầu nguyện giúp người tín hữu sống tương quan này.
Cầu nguyện là gì ?
Cầu nguyện như là ân huệ
Cầu nguyện là nâng tâm hồn lên Chúa hay cầu xin Người ban cho những ơn cần thiết (T. Gioan Ðamat, đức tin chính thống). Khi cầu nguyện, chúng ta bắt đâu với tâm tình nào ? Với lòng kiêu hãnh và ý riêng ta, hay với tâm tình khiêm nhường và thống hối ‘thẳm sâu’ (Tv 130,14) ? « Ai hạ mình xuống sẽ được nâng lên » (x. Lc 18,14). Khiêm nhường là tâm tình căn bản của cầu nguyện, « vì chúng ta không biết cầu nguyện thế nào cho phải » (Rm 8,26). Khiêm nhường là tâm tình phải có để đón nhận được ơn cầu nguyện : trước mặt Thiên Chúa, con người chỉ là kẻ van xin (T. Âu-tinh bài giảng 56,6,9).
« Nếu chị nhận ra ân huệ Thiên Chúa ban !» (Ga 4,10). Bên bờ giếng, nơi chúng ta đến tìm nước, Ðức Kitô đến gặp từng người và cho thấy điều kỳ diệu của cầu nguyện. Ðức Kitô tìm chúng ta, trước khi chúng ta tìm Người ; và Người xin : « cho tôi chút nước uống ». Ðức Giêsu khát ; lời Người xin xuất phát từ nỗi khát sâu thẳm Thiên Chúa dành cho chúng ta. Dù ta biết hay không, kinh nguyện vẫn là nơi gặp gỡ giữa Thiên Chúa và con người, cả hai cùng đang khát. Thiên Chúa khát mong chúng ta khao khát Người (T. Âu-tinh 64,4).
« … Hẳn chị đã xin và Người đã ban cho chị nước trường sinh » (Ga 4,10). Hóa ra, lời khẩn cầu của chúng ta chính là câu trả lời : đáp lại tiếng than trách của Thiên Chúa hằng sống « chúng đã bỏ Ta là mạch nước trường sinh để làm những hồ nứt rạn » (Gr 2,13), tin tưởng đáp lại lời Thiên Chúa tự ý hứa ban ơn cứu độ, yêu mến đáp lại lòng khao khát của Con Một Thiên Chúa.
Cầu nguyện là giao ước
Kinh nguyện của con người phát xuất từ đâu ? Thưa từ chính con người toàn diện đang cầu nguyện, dù bằng lời hay cử điệu. Trong Thánh Kinh, có đôi chỗ nói kinh nguyện phát xuất từ linh hồn hay tinh thần, nhưng thường cho rằng từ trái tim. Chúng ta cầu nguyện với cả tấm lòng. Nếu lòng ta xa cách Thiên Chúa thì cầu nguyện cũng vô ích.
Theo cách nói Híp-ri hay Thánh Kinh, trái tim là trung tâm hiện hữu của con người. Trái tim là nơi thầm kín của riêng ta ; lý trí hay người ngoài không dò thấu được ; chỉ có Thánh Thần Thiên Chúa mới có thể thăm dò và thấu suốt được. Vượt trên mọi khuynh hướng tâm lý, trái tim vẫn là nơi quyết định. Trái tim là nơi con người chân thật với mình nhất, để chọn lựa sự sống hay sự chết. Ðó cũng là nơi gặp gỡ để sống các mối tương giao, vì chúng ta được dựng nên theo hình ảnh Thiên Chúa : Trái tim là nơi sống giao ước.
Khi cầu nguyện, người kitô hữu sống tương quan giao ước với Thiên Chúa trong Ðức Kitô. Kinh nguyện vừa là hoạt động của Thiên Chúa vừa của con người, phát xuất từ Chúa Thánh Thần và từ con người. Kinh nguyện hoàn toàn hướng về Chúa Cha, nhờ hiệp nhất với ý chí nhân trần của Con Thiên Chúa làm người.
Cầu nguyện là hiệp thông
Trong Giao Ước mới, khi cầu nguyện, người tín hữu sống tương quan sinh động của con cái Thiên Chúa với Người Cha nhân lành vô cùng của mình, với Con của Người là Ðức Giêsu Kitô và với Chúa Thánh Thần. Hồng Ân Nước Trời là sự « kết hợp của Ba Ngôi Chí Thánh với toàn thể tâm linh con người » (Th. Ghê-gô-ri-ô thành Naz 16,9). Sống đời cầu nguyện là luôn hiện diện trước tôn nhan Thiên Chúa Chí Thánh và hiệp thông với Người. Sự hiệp thông đời sống này lúc nào cũng có thể thực hiện được, vì chính nhờ bí tích Thánh Tẩy chúng ta đã được nên một với Ðức Kitô (x. Rm 6,5). Lời cầu nguyện mang đặc tính kitô giáo khi được hiệp thông với lời nguyện của Chúa Kitô và được triển khai trong Hội Thánh là Thân Thể Người. Cầu nguyện có cùng kích thước như tình yêu Chúa Kitô (Ep 3, 18-21).
Giáo Lý Hội Thánh Công Giáo 2558-2561.