Lời chúa

rong khi Tin Mừng Luca trình bày việc truyền tin cho Đức Maria, thì Thánh sử Mathêu lại đề cập đến biến cố truyền tin cho Thánh Giuse, và vì thế mọi viễn tượng đều thay đổi. Nơi Mathêu, Thánh Giuse, "con vua Đavit" (c.20b), người đưa Đức Giêsu vào dòng dõi Đavit, mới là khuôn mặt chính yếu chứ không phải Đức Maria. Trình thuật Mathêu chất chứa cả một loạt hành động được thực hiện từ trong giấc mộng… Các chi tiết trình thuật của Mathêu được chọn lọc cách phù hợp và hoàn hảo nơi lời sấm ngôn.

Thánh sử Mathêu muốn ám chỉ về lời tiên tri "Chúa ở cùng chúng ta" của ngôn sứ Isaia : "Tất cả sự việc nầy xảy ra để Lời Thiên Chúa, qua miệng lưỡi của vị ngôn sứ, được thực hiện : "Này đây Trinh Nữ sẽ mang thai, hạ sinh một con trai và người ta sẽ gọi tên Người là Emmanuen, nghĩa là : Thiên Chúa ở cùng chúng ta".

"Giuse, chồng bà, vì là người công chính và không muốn tố giác bà" : Sự "công chính" của Thánh Giuse hệ tại chỗ nào ? Vấn đề ở đây là "sự công chính tôn giáo", sự công chính đòi hỏi Thánh Giuse tôn trọng công trình Thiên Chúa nơi Đức Maria và không cho phép ông đoạt lấy công lao của một hành động thần linh : Thánh Giuse nghĩ rằng mình không được quyền đem về nhà Đấng mà Giavê đã dành riêng cho Ngài. Trước mầu nhiệm ấy, Thánh Giuse muốn rút lui kín đáo và vì tế nhị đối với Thiên Chúa, ngài cẩn thận không muốn tiết lộ mầu nhiệm thần linh nơi Đức Maria. Thánh Giuse phản ứng như hết thảy mọi kẻ công chính trong Thánh Kinh trước việc Thiên Chúa can thiệp vào đời họ : Như Môsê cởi giày trước bụi gai rực cháy; như Isaia khiếp đảm trước sự xuất hiện của Vị Thiên Chúa ba lần thánh; như bà Elisabeth tự hỏi tại sao mình lại được Mẹ Thiên Chúa đến viếng thăm ?

Một luận cứ xác nhận khác là chính lời thiên sứ (c.20-21), nếu được hiểu đúng nghĩa. Cách dịch hay nhất có lẽ là như thế này : "Hỡi Giuse, con vua Đavít, đừng sợ đem Maria về nhà làm vợ, vì quả thật, thai sinh nơi bà là công trình của Thánh Thần, nhưng bà sẽ hạ sinh một con trai mà ông sẽ đặt tên là Giêsu; vì chính Người sẽ cứu dân mình khỏi tội lỗi".

"Emmanuen", thánh sử Mathêu không cố ý nêu ra một danh xưng mới của Đấng Thiên Sai. Như vậy, qua Đức Giêsu, Thiên Chúa sẽ hiện diện giữa Dân Ngài để cứu giải họ. Lời minh hứa long trọng của Chúa Kitô vinh hiển : "Thầy sẽ ở cùng các con mọi ngày cho đến tận thế" (28,20), đánh dấu việc thể hiện hoàn toàn lời loan báo trên. Tin Mừng Mathêu mở đầu và kết thúc với ý tưởng : Thiên Chúa đã hiện diện tích cực với nhân loại trong Con Người Đức Giêsu.

Thánh Giuse im lặng, Thánh Kinh không ghi lại một lời nào của ngài, một người dù sao cũng là con cháu vua Đavit và đã làm cho Đức Giêsu cũng phụ thuộc vào dòng dõi Đavit. Sự "công chính" của Thánh Giuse chính là ý thức của ngài về Thiên Chúa, là sự tôn trọng của ngài đối với mầu nhiệm và thánh ý Thiên Chúa.

"Emmanuen : Thiên Chúa ở cùng chúng ta". Sở dĩ Thiên Chúa ở với chúng ta là để cứu chuộc chúng ta. Sự hiện diện của Người trong cuộc đời của mỗi người là nguồn bình an hoan lạc lớn lao nhất. Ngày nay, Đức Giêsu là "Emmanuen" đối với chúng ta hơn bao giờ hết, vì sau cuộc khổ nạn và biến cố phục sinh, Ngài đoan hứa ở cùng nhân loại mỗi ngày cho đến tận thế.

Lm. Giuse Trần Anh Dũng